Να γνωρίσουμε τα χωριά της Βορείου Ηπείρου: η Κουλουρίτσα

Η Κουλουρίτσα  εκτείνεται πάνω σ’ ένα λόφο, σε υψόμετρο 100μ.,  ένα χιλιόμετρο δεξιά του οδικού άξονα Άγιοι Σαράντα – Μαυρομάτι, γύρω στα 11 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά των Αγίων Σαράντα. Συνορεύει  βόρεια με το Χάλιο, ανατολικά με τα Καλύβια και το Λαζάτι, νότια με το «Λευτέρη Τάλιο» και δυτικά με την Πλάκα.

Πήρε το όνομα από την ελληνική λέξη «κουλούρι».

Σε εμφανές μέρος δέσποζε η εκκλησία της Παναγιάς  με χαγιάτι, κωδωνοστάσιο και καμπαναριό, με αρχιτεκτονικές και καλλιτεχνικές αξίες, κτισμένη το 1780.

Σύμφωνα τους Οθωμανικούς καταλόγους το 1852 η Κουλουρίτσα είχε 10 σπίτια. Στον Στατιστικό  Πίνακα του Ελληνόγλωσσου πληθυσμού   Μουτεσσαριφλικίου (Υποδιοίκηση) Αργυροκάστρου (Βιλαετίου Ιωαννίνων), του έτους 1888, αριθμούνται 10 οικογένειες και 50 κάτοικοι.

Το 1896 έχει 10 οικογένειες, το 1913 αριθμεί 110 κατοίκους και το 1927 έφθασε τους 195 κατοίκους.

Οι κάτοικοί της είναι ελληνικής καταγωγής και χριστιανοί ορθόδοξοι.

Στην Έκθεση Σχολικού έτους 1928-1929 μετά σχετικών Πινάκων του εν Ιωαννίνοις Επιθεωρητού Σχολείων Βορείου Ηπείρου κ. Αθανασίου Ναθαναήλ αναφέρεται: «Διδάσκαλος 1. Κωνσταντίνος Παπαθανασίου, Έλλην κοινοτικός, τελειόφοιτος Σχολαρχείου. Το Σχολείον έχει 4 τάξεις, μαθητάς 39 εξ ων 27 άρρενες και 12 θήλεις. Η διδασκαλία γίνεται εν τη Ελληνική».

Στην Αναλυτική Έκθεση Σχολικού Έτους 1936- 1937 του εν Αργυροκάστρω Αλβανού Επιθεωρητού Ιδιωτικών (Κοινοτικών) Σχολείων της Μειονότητος κ. Κολ Κότσι αναφέρεται:  «Διτάξιον μικτόν.  Εγγεγραμμένοι μαθηταί: Άρρενες 29, θήλεις 10, έναν διδάσκαλο, τον Κωνσταντίνο Παπαθανασίου, ελληνόφωνος, εκ Καλυβίων Σούσι. Οικογένειαι 41, κάτοικοι 264.  Βεβαιωθέντες κατά το 1935 φόροι εις φράγκα χρυσά: Οικοδομών 98, επί των ζώων 229.  Οι κάτοικοι γεωργοί,  αι δε καλλιεργούμεναι γαίαι  τσιφλίκι».

Οι κάτοικοι έλαβαν μέρος στον Αντιφασιστικό Αγώνα. Εδώ  έγιναν δύο σκληρές μάχες με τον εχθρό. Η μία στο Γεφύρι της Τσακάλως με τους Γερμανούς οι οποίοι είχαν αρκετές απώλειες. Την άλλη μέρα 200  Γερμανοί ήρθαν από τους Αγίους Σαράντα  έκαψαν 16 σπίτια και σκότωσαν βάναυσα τ’ αδέρφια Κώτσιο και Βασίλη Γκριμπούρα.

Το 1951 δικάζεται με 12 χρόνια κάθειρξη ο Ηλίας Ντάλλας. Η οικογένεια αποκαλείται «κουλάκος». Με 13 χρόνια κάθειρξη δικάζεται κι άλλο μέλος της φυλής Ντάλλα, ο Σταύρος Ντάλλας, για να περάσει στο διάστημα της ποινής του 8 στρατόπεδα.

Η φρουτοκαλλιέργεια, τα χοντρά ζώα και τα σιτηρά είναι η κυριότερη κατεύθυνση της οικονομίας.

Στα χρόνια της συνεταιριστικής ζωής άνοιξε Δημοτικό σχολείο, Οκτάχρονο, εμπορική μονάδα και ο αριθμός των κατοίκων έφτασε τους 650.

(από συνεργάτη της ΣΦΕΒΑ στη Β. Ήπειρο)