Να γνωρίσουμε τα χωριά της Β. Ηπείρου: το Γεωργουτσάτες

Βρίσκεται στο διοικητικό διαχωριστικό σύνορο της Κάτω  με την Άνω Δρόπολη. Απέναντι έχει τα χωριά της περιοχής της Ρίζας, Επισκοπές και Ραντάτες, δεξιά συνορεύει με το χωριό Ζερβάτες, αριστερά με την Γράψη  και στα  βορειοδυτικά  με χωριά του νομού Δελβίνου.

Το χωριονύμιο  από το Γεωργούτσος, που είναι υποκοριστικό του Γεωργίου και την κατάληξη –άτες, η οποία δηλώνει τον τόπο ή το χώρο στον οποίο κατοικούν οι απόγονοι του Γεωργούτσου και βρίσκονται τα κτήματά του.   

Το Γεωργουτσάτες είναι από τα μεγαλύτερα χωριά της Δρόπολης. Το 1990 μετρούσε 997 κατοίκους και περίπου 217 οικογένειες. Ενώ το 2003 μετρούσε 1420 άτομα (εδώ είναι εγγεγραμμένοι και πολλοί  Γεωργουτσατινοί που κατοικούσαν πριν, σε αλβανικές  πολιτείες εκτός από τους μετανάστες), με περίπου 360 οικογένειες.

Το Γεωργουτσάτες είναι από τα αρχαιότερα χωριά της Δρόπολης. Πολλοί ιστοριογράφοι, χρονογράφοι  άνθρωποι των γραμμάτων έχουν γράψει  αρκετά και για διάφορα γεγονότα αυτού του χωριού. Ιδίως ο Γεωργουτσατινός διδάσκαλος Δ. Ευαγγελίδης.

To Γεωργουτσάτες με άλλα πολλά δροπολίτικα χωριά αναφέρεται στα Δίπτυχα της μονής Δρυάνου οι κάτοικοι των οποίων προσέφεραν στη Μονή ενισχύσεις για «ψυχική σωτηρία»

Όχι μόνον αυτό, αλλά στα χαρτιά της τούρκικης  στατιστικής  του 1437 αναφέρουν: «..Πουλιαράτες, Ζερβάτες, Πέπελη, Σωτήρας, Σιαράταις, Γεωργουτσάτες…. αναγραφούμενων εις την Στατιστικήν του Inalçik, είναι συνοικισμοί  των πρώτων από της τούρκικης κατακτήσεως της χώρας αιώνων…»

Ο αρχαιολόγος και ιστοριογράφος Ηαhn,  γράφει:

« Μέχρι το 1870 εσώζοντο είς την περιοχήν της Βραχογοραντζής τρείς περικαλείς ναοί, πιθανών των βυζαντινών χρόνων, τιμωμένοι έπ όνόματι του Αγίου Γεωργίου, Αγίου Αθανασίου και Προφίτου Ηλιού, είς τους οποίους κατά την εορτή των τιμωμένων αγίων  προσήρχοντο όχι μόνον οι κάτοικοι  των χωρίων Βραχογοραντζής, Γλίνας και Επισκοπής, αλλά και εκ των απέναντι χωρίων της Δρόπολης, των Γεωργουτσατών, Γράψης , Ζερβάταις και άλλων. Από το 1870, όμως οι περικαλείς ουτοί ναοί εγένοντο θύμα του τούρκο – αλβανού Μόλωχ.»  

Οι Γεωργουτσατινοί από παλιά έδειχναν εξαιρετικό  ζήλο για τα γράμματα. Από το 1872 είχε  στο Γεωργουτσάτες Δημοτικό σχολείο, ενώ από το 1906 και Παρθεναγωγείο. Στην δεκαετία του 70τα  στους Γεωργουτσάτες λειτούργησε 8χρονη και σήμερα 9χρονη σχολή, με μικρή ποσότητα μαθητών λόγω της μεγάλης μετανάστευσης.

Μετά το 1950, στους Γεωργουτσάτες τοποθετήθηκε και μια μονάδα και αργότερα ένα τάγμα συνοριακών στρατιωτών,  με αρκετούς Αλβανούς αξιωματικούς και υπάλληλοι της οπισθοφυλακής.  Αυτός ο πληθυσμός δημιούργησε  έναν ετερογενές πληθυσμό στο χωριό,  όπως στο θέμα της γλώσσας, της θρησκείας και εθνικότητας. Μολαταύτα το Γεωργουτσάτες άντεξε πεισματικά στην αφομοίωση.

Eκτός των αρκετών πολιτιστικών δραστηριοτήτων που διοργανώνονταν στους Γεωργουτσάτες από τους ντόπιους πολιτιστικούς φορείς, μεγάλη ανάπτυξη σ’ αυτό το χωριό είχε πάρει το ποδόσφαιρο. Ήταν το μοναδικό χωριό στη Δρόπολη που για περίπου τρία χρόνια  έπαιξε στην Γ κατηγορία της αλβανικής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου.

Μετά το 1944, πολλοί Γεωργουτσατινοί  εγκαταστάθηκαν σε διάφορες  αλβανικές πόλεις. Το 1990 μετρούσε περίπου 40 οικογένειες σε διάφορες περιοχές της Αλβανίας. Μετά το 1990, με την καθιέρωση και στην Αλβανία του δημοκρατικού συστήματος  σχεδόν όλοι οι Γεωργουτσατινοί τοποθετημένοι σε αλβανικές περιοχές  απογράφηκαν σε ληξιαρχεία του χώρου μας με την πραγματική ελληνική τους εθνικότητα.

Στο Γεωργουτσάτες υπάρχει μια ωραία διακλάδωση που συνδέει τον νομό των Αγίων Σαράντα και Δέλβινο με το Αργυρόκαστρο και Κακαβιά. Αυτή η υπέροχη τοποθεσία έδωσε τη δυνατότητα να λειτουργήσουν   πολλές εταιρίες  με επιτυχία. 

Και πριν [1925 – 1945], το Γεωργουτσάτες ήταν σημαντικό κέντρο όλης της Δρόπολης διότι διαμέσου των Χανιών [πλατεία του χωριού με αρκετά μαγαζιά για την περίοδο δια την οποία κάνουμε λόγο] και την τοποθεσία του  διευκόλυνε αρκετά το εμπόριο με πολλούς  νομούς στην Ελλάδα.

Φημίζεται για τους πολλούς ναούς και μνημεία πολιτισμού.

Σήμερα το Γεωργουτσάτες είναι το Διοικητικό κέντρο του Δήμου Δρόπολης.

Λευτέρης Κοντός