Μία διεθνὴς ἀναγνώριση τῶν Ἑλληνικῶν Δικαίων - 100 χρόνια ἀπὸ τὸ Σύμφωνο Τιττόνι-Βενιζέλου

Τὴν 29η Ἰουλίου 1919 ὑπεγράφη μεταξύ τοῦ Ἰταλοῦ Ὑπουργοῦ ἐξωτερικῶν Τομάζο Τιττόνι καὶ τοῦ Ἕλληνος Πρωθυπουργοῦ Ἐλευθερίου Βενιζέλου τὸ ὁμώνυμο Σύμφωνο, ποὺ προέβλεπε τὴν ὑποστήριξη τῶν Ἑλληνικῶν θέσεων ἀπὸ τοὺς Ἰταλούς. Ἡ ὅλη διαδικασία ὑπῆρξε μυστικὴ καὶ κινήθηκε στὸ πλαίσιο τῆς Συνδιάσκεψης Εἰρήνης τῶν Παρισίων τὸ 1919.

Μὲ αὐτὸ τὸ Σύμφωνο ἡ Ἰταλία ἀναγνώριζε τὴν ἑλληνικὴ ἐπιρροὴ στὸν χῶρο τῆς Βορείου Ἠπείρου, ὅπου ἀπὸ τὸ 1913 τὸ θέμα ἦταν ἐκκρεμές.

Γιὰ τὴν Ἰταλία (ποὺ καταλεγόταν στοὺς Ἰσχυρούς τῆς ἐποχῆς καὶ τοὺς Νικητές), ἐνῶ εἶχε μὲ τὸ Πρωτόκολλο τῆς Φλωρεντίας (Δεκέμβριος 1914) συνηγορήσει στὴν κλοπὴ τῶν ἐδαφῶν τοῦ βορείου τμήματος τῆς Ἠπείρου ὑπὲρ τῆς νεότευκτης Ἀλβανίας, τώρα ἔκανε μία ὑποχώρηση.

Δηλαδή, ἡ Ἰταλία ἐγκαταλείπει (βάσει τοῦ προαναφερθέντος Συμφώνου) τὶς ὅποιες ἐπιφυλάξεις εἶχε ἐγείρει στὴν διάρκεια τῆς Συνδιάσκεψης Εἰρήνης τῶν Παρισίων (Μάρτιος 1919) καὶ ἀναλαμβάνει τὴν ὑποχρέωση νὰ ὑποστηρίξει τὶς ἑλληνικὲς ἀξιώσεις γιὰ τὴν Βόρειο Ἤπειρο καὶ τὴν Κορυτσᾶ. Ἀπὸ τὴν ἄλλη, γιὰ τὴν ἴδια περιοχὴ (διότι μέρος τοῦ Συμφώνου καταλάμβανε καὶ ἡ ἀναφορὰ στὴν Μικρὰ Ἀσία) ἡ Ἑλλὰς ἀναλαμβάνει τὴν ὑποχρέωση ὑποστηρίξεως τῶν Ἰταλικῶν ἀξιώσεων περὶ τῆς ὁριστικῆς προσαρτήσεως τοῦ Αὐλῶνος (στὴν Βόρειο ἤπειρο) καὶ τὴν ἀποκατάσταση τοῦ ἰταλικοῦ προτεκτοράτου ἐπὶ τοῦ συνόλου τοῦ ἀλβανικοῦ ἐδάφους, ὑπὸ τὸν τύπο διεθνοῦς ἐντολῆς.

Δὲν ἐπικυρώθηκε διεθνῶς αὐτὸ τὸ Σύμφωνο, ὅμως. Παρὰ τὸ ὅτι δὲν «προχώρησε», λόγω τῶν ἰδιαιτέρων συνθηκῶν, τὸ ὅλο θέμα, κρατᾶμε ἀπὸ τὸ Σύμφωνο αὐτὸ τὸ γεγονὸς πὼς ἡ Ἰταλία, μία χώρα μὲ σκοτεινὸ καὶ ἀνθελληνικὸ παρελθὸν ἐπὶ τοῦ θέματος τῆς Βορείου Ἠπείρου (ποὺ θὰ τὸ ἐπαναλάβει καὶ τὸ 1940 μὲ τὴν κατάληψη τῆς Ἀλβανίας καὶ τὴν "χρήση" Ἀλβανῶν στὸν ἀγώνα της κατὰ τῆς Ἑλλάδος, ἀλλὰ καὶ τὴν σχέση της μὲ τὴν Τσαμουριὰ) ἀναγνωρίζει τὰ Ἑλληνικὰ Δίκαια ἐπὶ τῆς περιοχῆς ἐκείνης. Εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ πολλὰ «διπλωματικὰ χαρτιά», ποὺ ἀναφέρουν τὶς ἑλληνικὲς ἀξιώσεις ἐπὶ ἑνὸς ἀδικημένου ἀπὸ τὴν Διεθνῆ Διπλωματία χώρου τοῦ Ἑλληνισμοῦ.

Γεώργιος Διον. Κουρκούτας

Φιλόλογος-Συγγραφέας