Να γνωρίσουμε τους δασκάλους αγωνιστές της Βορείου Ηπείρου: o Ευάγγελος Κ. Ζάχος (1891-1969)

Ο Ευάγγελος Ζάχος γεννήθηκε στο Αλύκο το 1891. Γονείς του ήταν ο Κώστας και η Φωτεινή Ζάχου. Αποφοίτησε την Αστική Σχολή του Αλύκου το 1909 με βαθμό «Παν-Καλώς» 9,25. Έλαβε το «απολυτήριο» του Διδασκάλου και υπηρέτησε στα σχολεία των χωριώνΑλύκο, Συρακάτι, Υμερεφέντι,  Πάλι,  Γέρμα, Βρυώνι,  καιΤσαούσι.

Διακρινόταν για την αυστηρότητα και την επιμονή στην μάθηση. Αντιστάθηκε στις μεθοδευμένες διώξεις των αλβανικών αρχών κατά της ελληνικής παιδείας, γι’ αυτό για ένα χρόνο απελάθηκε από τις αλβανικές αρχές.

Υπηρέτησε στον Ελληνικό στρατό με τον βαθμό του αξιωματικού. Βοήθησε τον Αντιφασιστικό Αγώνα και ήταν μέλος της Αντιφασιστικής Επιτροπής του χωριού.

Με την λήξη του πολέμου ο δάσκαλος Ευάγγελος Ζάχος  δούλεψε ακόμα πιο σκληρά. Την ημέρα με τους μικρούς μαθητές και τα βράδια με τους μεγάλους στον «πόλεμο»   κατάτου αναλφαβητισμού, που κήρυξε το νέο καθεστώς. Αν και αυστηρός δάσκαλος, τον χαρακτήριζε η απόλυτη σοβαρότητα. Μικροί και μεγάλοι τον αγάπησαν και τον αποκαλούσαν με σεβασμό πάντα «ο δάσκαλος», ένας τίτλος τιμητικός που τον συνόδεψε όλη του τη ζωή.

Υπηρέτησε πολλά χρόνια στη γενέτειρά του το Αλύκο, ως δάσκαλος και διευθυντής. Δεν του απονεμήθηκαν βραβεία και έπαινοι, όχι γιατί δεν τα δικαιούταν, αλλά ήταν στιγματισμένος ως φιλέλληνας, ο Έλληνας, και η οικογένειά του «θιγμένη» γιατί ο γιος του, Ευθύμιος,  είχε δραπετεύσει στην Ελλάδα  και η σύζυγός του, Βασίλω, ήταν αδελφή του κηρυγμένου «εχθρός του λαού» και δολοφονημένου δάσκαλου και αγωνιστή Φώτου Παπαχρήστου από το Υμερεφέντι.

Έφυγε από τη ζωή το 1969, αφήνοντας παρακαταθήκη το συνώνυμο του ονόματός του: «Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ».

Από το βιβλίο «Η παιδεία στο Αλύκο», του Βασίλη Ιωάννου