Ἐξισώνουν Βόρεια Ἤπειρο μὲ Τσαμουριὰ

Μία δέσμευση Ἑλλάδας - Ἀλβανίας γιὰ τὴν ἀποφυγὴ ἀναφορῶν καὶ γεωγραφικῶν προσδιορισμῶν οἱ ὁποῖοι «μποροῦν δυνητικὰ νὰ διεγείρουν τὰ πάθη μεταξὺ τῶν δύο λαῶν», εἶναι τὸ ἕνα ἀπὸ τὰ τρία, σοβαρότερα στοιχεῖα ποῦ θὰ συμπεριλαμβάνει ἡ ἐπικείμενη συμφωνία Ἑλλάδας - Ἀλβανίας, ἀναφέρουν ἔγκυρες διπλωματικὲς πηγὲς στὰ Τίρανα. Καὶ προσδιορίζουν ὅτι πίσω ἀπὸ αὐτὴ τὴν ἀναφορά, θὰ βρίσκεται ἡ ἐγκατάλειψη, καὶ ἐπισήμως, ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα τῆς «Βόρειας Ἠπείρου», ἀλλὰ καὶ ἀντιστοίχως ἀπὸ πλευρᾶς Ἀλβανίας τῆς «Τσιμερία», τῆς λεγόμενης Τσαμουριᾶς!

Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ θὰ ἐπιδιωχθεῖ νὰ κλείσουν οἱ ἀλυτρωτικὲς διεκδικήσεις πού ἀπὸ τὴ δική μας πλευρά, ὑποτίθεται ὅτι ὑποκρύπτουν οἱ ἀναφορὲς στὴ Βόρεια Ἤπειρο, παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι οὐδέποτε ἑλληνικὴ κυβέρνηση εἶχε διανοηθεῖ νὰ παραγνωρίσει τὸ Πρωτόκολλο τῆς Κέρκυρας τοῦ 1914 ποῦ καθόριζε τὴν αὐτονομία ὡς κρατικῆς ὀντότητας τῆς Βόρειας Ἠπείρου.

Καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρά, γιὰ πρώτη φορὰ ἀπὸ τὸ τέλος τοῦ Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ἑλληνικὴ κυβέρνηση θέτει σὲ ἴδια μοίρα μὲ τὴν Βόρεια Ἤπειρο τὶς ἀνιστόρητες διεκδικήσεις διαφόρων ἀλβανικῶν κυβερνήσεων σὲ μία περιοχὴ τῆς Ἠπείρου, στὴ Θεσπρωτία κυρίως, τὴν ὁποία προσδιορίζουν ὡς «Τσαμουριά».

Στὸ πλαίσιο τῆς ἐξάλειψης τῶν ἀλυτρωτικῶν ἀναφορῶν καὶ διεκδικήσεων, ἡ συμφωνία θὰ προβλέπει τὴ δημιουργία μεικτῶν ἐπιστημονικῶν ἐπιτροπῶν γιὰ τὴν ἀνασύνταξη τῶν ἐκπαιδευτικῶν βιβλίων κ.λπ.

Κατὰ τὶς ἴδιες πηγὲς τὸ δεύτερο σοβαρὸ σημεῖο τῆς κυοφορούμενης συμφωνίας, εἶναι ἐκεῖνο τῆς δέσμευσης τῆς Ἑλλάδας νὰ ἀποδώσει, ὡς μεσεγγυοῦχος, τὶς περιουσίες ἀλβανῶν πολιτῶν οἱ ὁποῖες δημεύθηκαν μὲ τὴν κήρυξη τοῦ ἐμπολέμου μὲ τὴν Ἀλβανία τὸ 1940-41. Οἱ περιουσίες αὐτές, ποῦ τοποθετοῦνται κυρίως στὰ Γιάννινα, τὴ Θεσσαλονίκη καὶ σὲ ὁρισμένες περιοχὲς τῆς Θεσσαλίας, ἔχουν περιέλθει στὴν κατοχὴ ἑλλήνων, καὶ μὲ τὴ συμφωνία πρέπει νὰ ἐπιστραφοῦν.

Η ΑΟΖ καὶ ἡ Τουρκία

Καὶ τὸ τρίτο σημεῖο, τὸ ὁποῖο δημιουργεῖ τὴν αἴσθηση ὅτι δύσκολα αὐτὴ ἡ συμφωνία μπορεῖ νὰ ὑπογραφεῖ εἶναι ἐκεῖνο ποῦ ἀφορᾶ τὸν καθορισμὸ τῶν ΑΟΖ μεταξὺ τῶν δύο χωρῶν. Μετὰ τὴν κατάργηση τῆς (πολὺ θετικῆς γιὰ τὴν Ἑλλάδα) συμφωνίας τοῦ 2009, οἱ Ἀλβανοὶ ἐμφανίζονται σήμερα ἰδιαίτερα ἐπιφυλακτικοί, καὶ δείχνουν νὰ ἀρνοῦνται νὰ δεχθοῦν τὴν ἐπέκταση τῶν ἑλληνικῶν χωρικῶν ὑδάτων στὰ 12 μίλια, διότι ὅπως ἐκτιμοῦν διπλωματικοὶ κύκλοι στὴν Ἀθήνα κάτι τέτοιο θὰ προκαλοῦσε τὴν ἀντίδραση τῆς Τουρκίας, καθὼς θὰ δημιουργοῦσε προηγούμενο γιὰ τὸ Αἰγαῖο.

Μὲ αὐτὰ τὰ δεδομένα προκαλεῖ ἐρωτηματικὰ ἡ σπουδὴ τοῦ ὑπουργοῦ Ἐξωτερικῶν Νίκου Κοτζιᾶ «νὰ λυθεῖ καὶ τὸ Ἀλβανικὸ μέσα στὸν Ἰούλιο», ἀφοῦ φαίνεται νὰ μὴν ἀντανακλᾶ τὴν πραγματικότητα. Ἀντιθέτως, ὅπως ἐκτιμᾶται, κινδυνεύει νὰ ὑπονομεύσει μία σοβαρὴ προσπάθεια ποῦ βρίσκεται σὲ ἐξέλιξη ἀπὸ ἐτῶν, καὶ στόχο ἔχει νὰ ὁδηγήσει Ἑλλάδα καὶ Ἀλβανία σὲ μία σταθερή, στὸ χρόνο, συμφωνία.

Πληροφορίες ἀπὸ ἄλλες διπλωματικὲς πηγὲς στὰ Τίρανα ἀναφέρουν ὅτι ἡ ἡγεσία τοῦ ἀλβανικοῦ ὑπουργείου τῶν Ἐξωτερικῶν ἀντιμετωπίζει μὲ σκεπτικισμὸ τὴν πίεση ποῦ ἀσκεῖ ὁ Νίκος Κοτζιᾶς γιὰ τὴν ἐπίλυση τοῦ Ἀλβανικοῦ «σὲ τόσο σύντομο χρονικὸ διάστημα». Ἂν καὶ οἱ συζητήσεις μεταξὺ τῶν δύο πλευρῶν ἔχουν προχωρήσει σὲ σημαντικὸ βαθμό, ἡ ἀλβανικὴ πλευρὰ κρίνει ὅτι πρῶτον ὑπάρχουν ἀκόμη σοβαρὰ ἐπιμέρους ζητήματα γιὰ τὴν ἐπίλυση τῶν διμερῶν προβλημάτων καὶ δεύτερον ὅτι ἡ ὅποια συμφωνία μπορεῖ νὰ δημιουργήσει ἐκρηκτικὲς καταστάσεις στὴν Ἑλλάδα, ἀφοῦ θὰ ἔρθει σὲ μία στιγμὴ ποῦ ἡ συμφωνία μὲ τὰ Σκόπια προκαλεῖ ἀναταράξεις στὴν Ἑλλάδα, τόσο στὴν κοινωνία ὅσο καὶ στὸ πολιτικό μας σύστημα.

Τὸ παράδοξο

Ἔτσι δημιουργεῖται τὸ πολιτικὸ παράδοξο, ἡ ἑλληνικὴ κυβέρνηση νὰ δείχνει ὅτι βιάζεται νὰ κλείσει μία συμφωνία μὲ τοὺς Ἀλβανούς, ἐνῶ ἡ ἀλβανικὴ κυβέρνηση νὰ ἐμφανίζεται προσγειωμένη καὶ ἐπιφυλακτική.

«Ἡ συμφωνία μὲ τὴν Ἑλλάδα θὰ μποροῦσε νὰ κλείσει σὲ μερικοὺς μῆνες, στὸ τέλος τοῦ χρόνου ἢ τὶς ἀρχὲς τοῦ ἑπόμενου» ἀνέφερε στὰ «ΝΕΑ» διπλωμάτης ποῦ γνωρίζει ἄριστα τὴν κατάσταση ποῦ διαμορφώνεται στὴν περιοχή, μετὰ τὴν συμφωνία γιὰ τὴ «Βόρεια Μακεδονία». «Ἀλλὰ ὄχι τώρα, καὶ πάντως ὄχι σὲ μερικὲς ἡμέρες. Μία ἐσπευσμένη διαδικασία μπορεῖ νὰ τινάξει στὸν ἀέρα ὅ,τι χτίσαμε μὲ κόπο τόσο καιρό».

Ὁ ρόλος τοῦ Μπουσάτι

Τὸ μόνο θετικὸ στὴν ὅλη ὑπόθεση εἶναι ὅτι καὶ οἱ δύο χῶρες συνεχίζουν ἐντατικὰ τὸν διάλογο, καὶ ὅτι τοῦ ἀλβανικοῦ ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν προΐσταται ὁ Ντιτμὶρ Μπουσάτι, ἕνας σοβαρὸς πολιτικός, ὁ ὁποῖος ἔχει διατελέσει (τὸ 2000) ὑπότροφος ἐρευνητὴς στὸ Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν καὶ συνεργάτης τοῦ Ἱδρύματος Δήμ. Τσάτσου, θεωρεῖται δὲ ἄριστος γνώστης τῆς ἑλληνικῆς πραγματικότητας.

Ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρά, ἡ πίεση ποῦ ἀσκεῖ ὁ Νίκος Κοτζιᾶς νὰ κλείσει καὶ τὸ Ἀλβανικὸ σὲ τόσο σύντομο χρονικὸ διάστημα δημιουργεῖ τὴν αἴσθηση ὅτι αὐτὸ συνδέεται ἄμεσα μὲ τοὺς πολιτικοὺς σχεδιασμοὺς τοῦ Πρωθυπουργοῦ Ἀλέξη Τσίπρα, ὁ ὁποῖος προφανῶς ἐπείγεται γιὰ κάποιον λόγο νὰ ἔχουν τελειώσει αὐτοῦ του εἴδους οἱ ἐκκρεμότητες πρὶν ἀπὸ τὸ φθινόπωρο...

Ἐφημερίδα «Τὰ Νέα»