ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΠΕΤΕΙΟΣ 50 Χρόνια πέρασαν ἀπό μία Ἱστορική στιγμή γιά τόν Ἑλληνισμό καί τήν Ἑνιαία Ἤπειρο

Ἐκείνη ἡ ἡμέρα τοῦ Ἰουνίου δέν ἦταν συνηθισμένη γιά τήν κωμόπολη αὐτή, τό ἀπομακρυσμένο καί ἀκριτικό Δελβινάκι. Τό Δελβινάκι, πού ἀκολουθῶντας τήν μοίρα καί τῶν ἄλλων πόλεων τῆς ὀρεινῆς μας πατρίδος, εἶχε ἐρημώσει ἀπό πληθυσμό. Ἦταν ἀπό τήν μία ὁ δρόμος γιά τίς μεγάλες πόλεις τῆς Χώρας μέ τίς βιομηχανίες ἤ τόν Δημόσιο τομέα καί τόν νέο ρυθμό ζωῆς. Καί ἀπό τήν ἄλλη ἦταν ἡ ἔξοδος γιά τίς ἄλλες χῶρες μέ βαλίτσες γεμάτες ἐλπίδες γιά ἕνα καλύτερο αὔριο. Ἡ ἔξοδος γιά τήν Γερμανία, τόν Καναδά, τήν Ἀμερική, τήν Αὐστραλία, ὅλους αὐτούς τούς χώρους πού διαχρονικά δέχονταν τούς Ἠπειρῶτες πού ξέφευγαν ἀπό τό φτωχό καί ἄγονο ἔδαφός τους.

Δέν ἦταν συνηθισμένη ἐκείνη ἡ ἡμέρα τοῦ Ἰουνίου τοῦ 1967. Ἦταν ἡ στιγμή τῆς ἐνθρόνισης τοῦ νέου Μητροπολίτου σέ αὐτήν τήν φτωχική Ἐπαρχία. Ἦταν γνωστός ὁ νέος Μητροπολίτης στούς Ἠπειρῶτες, ἀπό τότε πού ὡς Ἱεροκήρυκας τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἰωαννίνων περιέτρεχε ὅλα τά Γιαννιώτικα χωριά καί κήρυττε μέ θέρμη τό Εὐαγγέλιον, ζεσταίνοντας τίς καρδιές σέ αὐτά τά ψυχρά μέρη τῆς βορείου Ἑλλάδος. Ὁ Ἀρχιμανδρίτης Σεβαστιανός Οἰκονομίδης εἶχε ἐκλεγεῖ ἀπό τήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης καί Ἔξαρχος πάσης Βορείου Ἠπείρου… Ἔξαρχος πάσης Βορείου Ἠπείρου! Ἕνας ἐκκλησιαστικός τίτλος πού συνόδεψε τόν Σεβαστιανό ὡς τό τέλος τῆς ἐπιγείου ζωῆς του.

Λίγα χιλιόμετρα πιό πάνω, πάνω ἀπό τά καθορισμένα ἀπό τήν σκοπιμότητα τῆς Διεθνοῦς Διπλωματίας Σύνορα τῶν κρατῶν Ἑλλάδος καί Ἀλβανίας, ἁπλωνόταν ἡ Βόρειος Ἤπειρος. Αὐτή ἦταν τό κομμάτι τῆς Ἑνιαίας Ἠπείρου, πού τό παράλογο τῶν Διεθνῶν Συμφερόντων τό «δώρισε» στό Ἀλβανικό Κράτος. Καί μαζί μέ αὐτήν τήν ἐξωφρενικά ἄδικη «δωρεά», προσέφερε καί τήν Ἐλευθερία ἑκατοντάδων χιλιάδων Ἑλλήνων, πού ὀνομάστηκαν ἔκτοτε μετά ἀπό τήν διχοτόμηση τῆς Ἑνιαίας Ἠπείρου, Βορειοηπειρῶτες. Μία ὁλόκληρη καί τραγική Ἱστορία πού δέν ἔχει τελειωμό.

«Ὁ νοῦς μου στρέφεται πρός τούς ἀλυτρώτους ἀδελφούς μας τῆς Βορείου Ἠπείρου»

Ὅμως ἡ σκέψη τοῦ νέου Ἐπισκόπου, τοῦ Μητροπολίτου Σεβαστιανοῦ φτερούγιζε στά φυλακισμένα μέρη τῆς Βορείου Ἠπείρου. Παρουσία τῶν ἐπισήμων ἀρχῶν τῆς ἐλεύθερης Ἠπείρου καί πολλῶν Ἱεραρχῶν διακηρύσσει στόν Ἐνθρονιστήριο Λόγο του: «Κατά τήν στιγμήν αὐτήν καθ’ ἤν τό πρῶτον ἀνέρχομαι τόν θρόνον τοῦτον, ἡ σκέψις μου στρέφεται ἄφ΄ ἑνός μέν πρός τούς προκατόχους μου οἵτινες ἐποίμαναν τήν Ἱεράν τούτην Μητρόπολιν… Ἀφ’ ἑτέρου δέ στρέφεται ὁ νοῦς μου πρός τούς ἀλυτρώτους ἀδελφούς μας τῆς Βορείου Ἠπείρου, τούς στενάζοντας ὑπό τόν ζυγόν τῆς πικρᾶς δουλείας διά νά τούς διαδηλώσωμεν ὅτι, ὄχι μόνον αι προσευχαί μας θά τούς συνοδεύουν καθημερινῶς, ἀλλά καί πᾶν τό δυνατόν θά πράξωμεν, ὅπως λυτρωθοῦν τῶν δεσμῶν τῆς δουλείας καί συντόμως ἐπανέλθουν εἰς τούς κόλπους τῆς μητρός Ἑλλάδος».

Λόγια ξεκάθαρα ἀπό τόν νέον Ἐπίσκοπο. Λόγια πού ἔγιναν σύντομα πράξεις καί διαρκές βίωμα τοῦ Σεβαστιανοῦ. Ὅταν ὁ Σεβαστιανός ὅδευε πρός τήν Ἐπισκοπή Δρυϊνουπόλεως, ἤξερε πολύ καλά, εἶχε μελετήσει ἐμβριθῶς ὅτι ἡ πορεία καί ἡ μαρτυρία τοῦ ράσου τῆς Ὀρθοδοξίας συνόδευαν πάντοτε τήν πορεία ὁλόκληρου τοῦ Χριστιανικοῦ Ἑλληνισμοῦ καί τῆς Βορειοδυτικῆς του ἐσχατιᾶς, δηλαδή τῆς Ἠπείρου.

Πρότυπο οἱ ἀγωνιστές ρασοφόροι καί ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς

Μεγάλη δοκιμασία γιά τήν Ἤπειρο ἦταν ἡ Τουρκοκρατία ἀπό τόν 15ο αἰώνα ὡς τά ἔτη 1912-1913. Ρασοφόροι ἤσαν ὅσοι μπόρεσαν νά στήσουν προμαχώνα ἀντίστασης στούς βίαιους ἐξισλαμισμούς πού ἐπέβαλε σέ μεγάλα τμήματα τοῦ πληθυσμοῦ ἡ Τουρκοκρατία στήν Ἤπειρο. Κορυφαῖο παράδειγμα θάρρους καί μαρτυρίου ὁ μοναχός Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός. Τήν μορφή αὐτοῦ του μεγάλου Ἁγίου εἶχε πάντοτε ἐνώπιόν του ὁ Δρυϊνουπόλεως Σεβαστιανός. Σέ αὐτόν τόν Ἅγιο τῆς Ἐκκλησίας μας καί Ἐθνομάρτυρα ἀφιέρωσε ἡ Ἱερά Μητρόπολις Δρυϊνουπόλεως τό Α’ Ἐπιστημονικό Συνέδριο στήν Κόνιτσα, τό θέρος τοῦ 1987. Εἰς μνήμην τοῦ Ἁγίου αὐτοῦ ἀνήγειρε περικαλλῆ Ναό στήν Κόνιτσα: ὁ Ἱερός Ναός τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ στήν Κόνιτσα εἶναι ὁ μεγαλύτερος Ναός τοῦ Ἁγίου σέ ὅλην τήν Ἑλλάδα καί τόν θεμελίωσε τό 1970 ὁ Σεβαστιανός, ἐνῶ τά ἐγκαίνιά του ἔγιναν ἀνήμερα τῆς Ἑορτῆς του (24 Αὐγούστου) πέντε χρόνια μετά (1975).

Γεώργιος Διον. Κουρκούτας - Καθηγητής φιλόλογος