Το βιβλίο «Το Αλύκο- Ετυμολογική, Ιστορική, Πολιτιστική Αναδρομή», του Βασίλη Ιωάννου, άλλο ένα αποδεικτικό της ταυτότητάς μας

Πληθαίνουν οι κρίκοι της βορειοηπειρωτικής καδένας που ρίχνουν άπλετο φως στην αρχαιότητά μας, την ταυτότητά μας, την οντότητά μας. Ανάμεσά τους και το βιβλίο του Βασίλη Ιωάννου «Το Αλύκο- Ετυμολογική, Ιστορική και Πολιτιστική Αναδρομή» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις ΠΕΛΑΣΓΟΣ του Ιωάννη Γιαννάκενα, Αθήνα.

Ένα βιβλίο που ήρθε σαν αποτέλεσμα μιας πολύχρονης, με επιμονή και υπομονή έρευνας, για να μας δώσει ημερομηνίες και γεγονότα, συμβάντα και αγώνες, ολόκληρη την ιστορία  μιας κοινότητας με όνομα και φήμη. Κι αυτά λόγω της ιστορίας της στα βάθη των αιώνων, των ανδραγαθημάτων και των αγώνων των κατοίκων της, των επιφανών ανδρών που ανέδειξε. Μιας έρευνας, ακόμα, που ξεπερνά τα τείχη της κοινότητάς του και απλώνεται στα πέρατα της περιοχής του Βούρκου, γιατί η ιστορία είναι η ίδια,  μα και αυτά που υπέστησαν στα βάθη των χρόνων και στην επί δεκαετίες Ενβεριανή λαίλαπα.

Δεν ανασκάλευε επιφανειακά ο Βασίλης Ιωάννου. Απεναντίας ανασκουμπώθηκε και με ανθεκτικότητα όργωσε και ανέστησε από τα βάθη την ιστορία, μέσω επιφανών ιστοριογράφων, αρχαιολόγων και ερευνητών. Διέλυσε την πάχνη της μνήμης των ηλικιωμένων, αυτών που έζησαν τα γεγονότα κι αυτών που τα εφύλαξαν ως κόρη οφθαλμού από τους παππούδες τους.

Στο βιβλίο, προβάλλεται όλη η ιστορία του χωριού: Η προέλευση των κατοίκων και οι εκδοχές ετυμολογίας του ονόματος, εκδοχές που μας επιβεβαιώνουν περίτρανα την όχι αγαλίτικη αλλά την αρχαιότατη περιβαλλοντική ή τοπωνυμική του ετυμηγορία. Η αντίσταση των χωρικών την περίοδο του Οθωμανικού σκοταδισμού, των μπέηδων και αγάδων, του Ιταλού λόρδου Μπιμπέλι, του στυγνού δικτατορικού συστήματος, με αποκορύφωμα την μεγάλη αντικομουνιστική διαδήλωση του 1990 που μπήκε στην ιστορία ως «εξέγερση των Αλυκιωτών, κατά της κομμουνιστικής δικτατορίας».

Η παιδεία, η θρησκεία, ο πολιτισμός, τα ήθη και  έθιμα, το γενεαλογικό δέντρο του Αλύκου, καθώς και άλλα ιστορικά και αδιάψευστα στοιχεία που σαφηνίζουν την αρχαία ύπαρξη του χωριού με τα σεληνοφώτιστα βράδια και τις ηλιόλουστες μέρες, με τους υπερήφανους άντρες και τις καλλίγραμμες γυναίκες. Στο κεφάλαιο, όμως, του Γολγοθά των Αλυκιωτών την περίοδο της Ενβεριανής λαίλαπας, θλίβεσαι και ενασμενίζεσαι. Θλίβεσαι για τα αθώα θύματα, τα βασανιστήρια των οποίων ξεπερνούν την ανθρώπινη φαντασία. Ενασμενίζεσαι για την στάση τους, την γενναιότητά τους, τον αγώνα τους. Άνθρωποι υπερήφανοι που ειρωνεύονται τους βασανιστές, που παίζουν με τον θάνατο.

Δεν απουσιάζουν στο σύγγραμμα και ο εσωτερικός κόσμος των κατοίκων, που διακατέχονται από την εργατικότητα, την φιλοξενία, την αγάπη μα και την ευγλωττία να καυτηριάζουν με στοιχεία κωμικά, τα ελαττώματα και τις ατέλειες των ανθρώπων και ολόκληρου του συστήματος.

Το νέο βιβλίο του Ιωάννου είναι καλοδεχούμενο να αγκυροβολήσει στο «λιμάνι» της βορειοηπειρωτικής ιστορίας, για να καυχιούνται οι νέοι για τις ρίζες τους, να ακτινοβολήσει ἡ πραγματικότητα έναντι των κακόβουλων «επιχειρημάτων» των Αλβανών εθνικιστών περί ερχόμενων δουλοπάροικων.

Εύγε, Βασίλη, που έβαλες ένα λιθαράκι στην αδιάψευστη ιστορία μας, στις ρίζες και την οντότητά μας, στο είναι μας.

Βαγγέλης Παπαχρήστος