Ομόνοια,25 χρόνια προσφορά στον Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό

Η κεντρική ομιλία στην ιωβηλαία γιορτή της Δερβιτσιάνης από τον Βαγγέλη Παπαχρήστου, Ιδρυτικού μέλους, τ. Γενικού Γραμματέα της Ομόνοιας

Κυρίες και κύριοι

Συγκεντρωθήκαμε σήμερα,γιανα υπενθυμίσουμε και να γιορτάσουμεσυνάμα, τηνεικοστή πέμπτη επέτειο της ίδρυσης της πολιτικό κοινωνικής και πολιτισμικής οργάνωσης "ΟΜΟΝΟΙΑ".

Κλείνουν είκοσι πέντε χρόνια από την ημέρα της ίδρυσής της. Είκοσι πέντε χρόνια "ΟΜΟΝΟΙΑ”. Είκοσι πέντε χρόνια αγώνα για την κατοχύρωση και διασφάλιση των Δικαιωμάτων και Ελευθεριών της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας.Είκοσι πέντε χρόνια προσπαθειών για την διαφύλαξη και καλλιέργεια της εθνικής μας ταυτότητας.Είκοσι πέντε χρόνια ανοδικής πορείας, συσπείρωσης όλων των Ελλήνων στους κόλπους της,αναγνώρισης εντός κι εκτός της χώρας, συνεργασίας βάση των αρχών της ισοτιμίας,ισονομίας και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

 Ας γυρίσουμε, όμως, 25 χρόνια πίσω. Όταν η πτώση του τοίχους του Βερολίνου, που έφερε την πτώση του ανατολικού μπλοκ, έφερε το ξέσπασμα, κυρίως, των νέων και την εισβολή τους στις ξένες πρεσβείες στα Τίρανα το καλοκαίρι του 1990. Όταν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι της κάθε ηλικίας ζητούσαν να φύγουν από τη χώρα της ζούγκλας και της απομόνωσης, ζητούσαν ένα καλύτερο μέλλον με ελευθερίες κι ανθρώπινα δικαιώματα. Όταν οι φοιτητές  συνεχίζουν τον αγώνα.  Όταν η οργή μεγαλώνει και το μίσος ξεχειλίζει. Όταν ο λαός ζητάει αλλαγή, ζητάει δημοκρατία και οι πιέσεις στον κομμουνιστή ηγέτη Ραμίζ Αλία να δεχτεί τον πολυκομματισμό αποκορυφώνονται.

Ο Ρ. Αλία αναγκάστηκε να παραδεχτεί τον πολυκομματισμό, δίνοντας τη δυνατότητα να δημιουργηθούν διάφορα κόμματα.Ωρίμασαν, πλέον, οι συνθήκες ώστε και οι Έλληνες της Αλβανίας, να συσπειρώνονταν και να δημιουργούσαν τη δική τους οργάνωση.

Έτσι στα τέλη του 1990 και στις αρχές του 1991,όταν στην Αλβανία το δικτατορικό καθεστώς προσπαθούσε με κάθε τρόπο να κρατηθεί στη ζωή,όταν στα σύνορα σε πυροβολούσανεν ψυχρώ,όταν οι άνθρωποι της Σιγκουρίμι είχαν γίνει άγρια θηρία,παρακολουθούσαν την κάθε κίνηση και μπορούσες να το πληρώσεις ακόμα και με την ίδια σου τη ζωή,όταν μόλις είχαν αρχίσει δειλάδειλά να πνέουν οι άνεμοι της δημοκρατίας, μια ομάδα αποφασισμένων και θαρραλέων παιδιών, γέννημα και θρέμμα αυτού του τόπου, έκαμαν το ιστορικό βήμα. Ίδρυσαν τη δική τους οργάνωση,την οργάνωση της Ε. Ε. Μ., κάνοντας πραγματικότηταέναν πόθο συγκεντρωμένο μέσα στις καρδιές όλων των Ελλήνων,όλων εκείνων που θυσιάστηκαν,που φυλακίστηκαν κι εξορίστηκαν,που εκτελέστηκαν και χάθηκαν χωρίς ίχνος,χωρίς τάφο,χωρίς όνομα.

Στις 11 Ιανουάριου 1991, στη Δερβιτσιάνη είχε μεγάλη κίνηση. Αμάξια,φορτηγά,μηχανάκια,μετέφεραν ανθρώπους.Μερικά μετέφεραν τους ανθρώπους της μυστικής υπηρεσίας,που το είχαν μάθει από καιρό και ήρθαν να δουν,να παρακολουθήσουν,να μπάσουν τον πανικό με την εμφάνισήτους,να εμποδίσουν την μεγάλη απόφαση. Άλλα,όμως,μετέφεραν κι άφηναν στην είσοδο του χωριού τους: (κατά αλφ. σειρά) Αναστάση Ντούρο, Βασίλη Ζούλα, Γιάννη Γιάννη, Γιώργο Μπούκα, Δημήτρη Ζούλα, Δημήτρη Κίκη, Θανάση Μάλλιο, Θεόδωρο Βεζιάνη, Μιχάλη Λίτσιο, Παναγιώτη Μπάρκα,Τηλέμαχο Κονίνηκαι Χριστάκη Τόλη από το Αργυρόκαστρο,τους:Βαγγέλη Ζαφειράτη,Βαγγέλη Παπαχρήστο, Βασίλη Βασιλείου, Βασίλη Ζαφειράτη, ΖήσοΛούτση, Κώστα Νάτσιο, Λάμπη θανάση,Νίκο Μπαλκώνη,από τους Αγίους Σαράντα,αφήνοντας κακοφανισμένουςαπό την έλλειψη συγκοινωνίας τους Πέτρο Μπερέτη,Νίκο Κατσαλίδα,Δημήτρη Τζιαφέρη,Αχιλλέα Παπουτσή και  Ανδρέα Ζαρμπαλά,που εκείνη την ημέρα η χαρά συμβίωσε με την λύπη ,από τον πρόωρο θάνατο της συζύγου του. Μετέφεραν λοιπόν αυτούς,που θα συγκεντρώνονταν σε μια απλή αίθουσα του σχολείου,αψηφώντας τον κίνδυνο και τις συνέπειες. Εκεί συζητήθηκε και αποφασίστηκεη ίδρυση μιας πολιτικό- κοινωνικο-πολιτισμικής οργάνωσης, Εκεί βαπτίστηκε, με το όνομα ΟΜΟΝΟΙΑ, με νουνό τοναείμνηστο Γιώργο Μπούκα. Εκεί καθορίστηκαν τα άτομα που θ’ ασχολούνταν με το πρόγραμμα και το καταστατικό της. Στο κέντρο του χωριού,όλοι οι Δερβιτσιώτες περίμεναν αυτά τα παιδιά σαν σωτήρες,ως λυτρωτές, έτοιμοινα κάνουν κομμάτια όποιον θα τους εμπόδιζε.

Στις 19 Φεβρουαρίου κατατέθηκε η αίτηση στο Υπουργείο Δικαιοσύνης με 133 υπογραφές οι περισσότερες από πτυχιούχους πανεπιστημίου, ανάμεσά των και 26 φοιτητών. Η πρώτη υπογραφή ήταν του Παναγιώτη Μπάρκα.

Στις 22 Φεβρουαρίου ο Υπουργός Δικαιοσύνης της Αλβανίας παραδίδει  την απόφαση της ίδρυσης. Ο αντίλαλος της ίδρυσης ξαπλώθηκε σαν το Πασχαλιάτικο άρωμα στον βορειοηπειρωτικό χώρο,  σαν κεραυνός στους εθνικιστικούς κύκλους. Για πρώτη φορά οι Βορειοηπειρώτες κοιτάχτηκαν στα μάτια. Μέσα τους ξύπνησαν τα μαθήματα των προγόνων τους, η αγάπη για τους τυραννισμένους συμπατριώτες τους, η επιθυμία για ένα καλύτερο αύριο. Έδωσαν το χέρι ο ένας στον άλλον, συσπειρώθηκαν και  βροντοφώναξαν για την δική τους οργάνωση, τη δική τους φωνή, το δικό τους όραμα και σύμβολο.

Στις 24 Φεβρουαρίου 1991, με την παρουσία αντιπροσώπων σχεδόν απ’ όλα τα χωριά της Δρόπολης, στη Δερβιτσιάνη έγινε ο μεγαλύτερος πανηγυρισμός. Μέσα σε μια ατμόσφαιρα σύντομων ομιλιών και χαιρετιστήριων κρίθηκε απαραίτητο η εκλογή προσωρινού προέδρου, όπου τελικά εκλέχτηκε ο  Θοδωρής Βεζιάνης. Μετά από μερικούς μήνες έγιναν οι ταχτικές συνδιασκέψεις των παραρτημάτων:  Αργυροκάστρου και Αγίων Σαράντα.

Τέσσερις μέρες αργότερα στους Γεωργουτσάτες πραγματοποιείται το πρώτο ειρηνικό συλλαλητήριο. Η χαρά είναι απερίγραπτη. Η λαοθάλασσα είχε γεμίσει όλη την πλατεία. Από τους δρόμους και σπίτια ο κόσμος χαρούμενος και περίεργος παρακολουθούσε το τι θα γίνει. Τα μεγάφωνα αχούσαν ελληνικά, πράγμα πρωτοφανές και θαρραλέο. Ο Δημήτρης Κίκης ανοίγει την  μεγάλη συγκέντρωση για να ευλογήσει την Ομόνοια ο αείμνηστηςπαπα-Ζάρος. Μετά πήρε το λόγο ο πρόεδρος Θ. Βεζιάνης, η ομιλία του οποίου διακόπτονταν από τα χειροκροτήματα και τις δυνατές ζητωκραυγές: «Ζήτω η ΟΜΟΝΟΙΑ», «Ζήτω η ΟΜΌΝΟΙΑ».

Η ίδρυση της  ΟΜΟΝΟΙΑΣ ήταν μια αναγκαιότητα. Αυτή αναπτέρωσε τις ελπίδες των πολυβασανισμένων και καταπιεσμένων,από το δικτατορικό καθεστώς,Βορειοηπειρωτών, για ένα καλύτερο μέλλονπου  θα εκπλήρωνε και θα δικαίωνε τους πόθους των παππούδων και προσπαππούδωντους.

Η11Ιανουαρίου ήταν το γλυκοχάραμα που ήρθε ν’απαλλάξει την Ε. Ε. Μειονότητααπό το βαθύσκοτάδι μιας 50χρονης νύχτας.

«Η ΟΜΟΝΟΙΑ ιδρύεται να εκπληρώσει ένα ιερό ιδανικό, να δυναμώσει το εθνικό και δημοκρατικό φρόνημα, να υπερασπίσει με δημοκρατικά μέσα την εθνική ταυτότητα και τα δικαιώματα των Ελλήνων της Μειονότητας, όπου κι αν βρίσκονται, τα οποία προβλέπονται στο νέο αλβανικό Σύνταγμα και στα βασικά διεθνή ντοκουμέντα για τις εθνικές  μειονότητες…», αναφέρεται  στην πρώτη έκκληση της Ομόνοιας.

Τι ζητάμε εμείς; Τονίζεται στο πρώτο επίσημο ανακοινωθέν στις 25 Φεβρουαρίου 1991: 

«Να είμαστε πραγματικά ένα γνήσιο ελληνικό κομμάτι στον τόπο των προγόνων μας, με πλήρη επικοινωνία με το έθνος μας, κρίκος φιλίας μεταξύ του Ελληνικού και Αλβανικού λαού στα πλαίσια της διαβαλκανικής και Ευρωπαϊκής Συνεργασίας. Να είμαστε ελεύθεροι στην έκφραση και ανάπτυξη της ταυτότητα μας, της θρησκείας μας, της γλώσσας μας.  Ελεύθεροι να χαιρόμαστε τα δικαιώματα μας, να ανεβάσουμε την ευημερία μας, ώστε η λέξη αυτή να πάρει την πραγματική της σημασία και όχι απλά να την προφέρουμε».

Βλέποντας το μεγάλο κύμα φυγής και την απειλή της εκκένωσης του χώρου η Ομόνοια στην δεύτερη έκκλησή της αναφέρει:

«Παιδιά της ελληνικής μειονότητας που βρίσκεστε στο εξωτερικό, κυρίως στην Ελλάδα. Μη λησμονάτε τα σπίτια σας. Μη λησμονάτε τη μάνα και πατέρα   σας. Έχετε εδώ την αδερφή και τη γυναίκα σας. Έχετε τα παιδιά σας. Είναι το αίμα σας. Το αίμα φωνάζει. Ο τόπος μας απειλείται. Οόρκος μας είναι ένας: «Ολοζωής εδώ στα χώματά μας!»

Με αυτές τις εκκλήσεις, με αυτά τα ανακοινωθέν, η ΟΜΟΝΟΙΑ με ταχείς ρυθμούς εξαπλώθηκε σ’ ολόκληρη την Αλβανία καιμπόρεσε νασυσπειρώσει γύρω της όλους τους Έλληνες, να αναζωπυρώσει μέσα τους το εθνικό τους φρόνημα,που μάταια το είχε καταπνίξει το δικτατορικόκαθεστώς. Αποτέλεσμα της συσπείρωσης όλων, της ενότηταςμε την ΟΜΟΝΟΙΑ πυξίδα, παρά τα πολλά εμπόδια, εδραιώθηκαν οι πρώτες νίκες.Πέντε βουλευτές, τους:Ανδρέα Ζαρμπαλά,  Θωμά Μήτσιο, Παναγιώτη Μπάρκα, Γιάννη Γιάννη και Γιάννη Γκιζέλη,  στις πρώτες ελεύθερες εκλογές, θα ’χει η Ε. Ε. Μ. όπου θασηκώσουν τη φωνήτους στο Αλβανικό Κοινοβούλιο άφοβα, με σθένος,με κύρος.

Αυτή η εκπροσώπηση φόβισε κάποιους και τον Ιανουάριο 1992 ψηφίζεται ο εκλογικός νόμος ο οποίος δεν επιτρέπει την Ομόνοια ως εκλογικό υποκείμενο στις δεύτερες πλουραλιστικές εκλογές, αφαιρώντας έτσι το δικαίωμα  της ΕΕΜ ν’ αντιπροσωπευτεί στην αλβανική βουλή.

Στις 24 Φεβρουαρίου της ίδιας χρονιάς   το Υπουργείο Δικαιοσύνης ενέκρινε  το κόμμα ΕΑΔ που στήριξαν η Ομόνοια, ο ελληνικός πληθυσμός σε όλη την Αλβανία και οι Βλάχοι και αναδείξαμε 2 βουλευτές. Ενώ στις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης της ίδιας χρονιάς 3 νομάρχες: το Βασίλη Τσιάκο στους Αγ. Σαράντα, το Βασίλη Μπιλέρο στο Δέλβινο και το Σωκράτη Καλυβόπουλο στο Αργυρόκαστρο. Δύο δημάρχους: τον Χαράλαμπο Γκιάτη  στους Αγ. Σαράντα και τον Οδυσσέα Γκόρο στη Χιμάρα.  Εννιά επάρχους: στη Φοινίκη, Μεσοπόταμο, Δίβρη, Αλύκο, Λιβαδειά, Άνω Δρόπολη,  Κάτω Δρόπολη, στο Πωγώνι και στην ΤσιαρτσιόβαΠρεμετής και πάρα πολλούς νομαρχιακούς, δημοτικούς και επαρχιακούς συμβούλους.

Σαν βόμβα έπεσαν στο Κοινοβούλιο τα λόγια του βουλευτή Παναγιώτη Μπάρκα όταν μεγαλόφωνος είπε:«Ενώσ’ όλη την πλατφόρμα η κυβέρνηση προσπαθεί ν’ αποσπαστεί από το παρελθόν,σχετικά με την μειονότητα ομολογώ ότι θ’ ακολουθηθεί η ίδια πολιτική, η πολιτική του σλόγκαν,της γέφυρας φιλίας, χωρίς τίποτε να ειπωθεί, έστω και με δύο σειρές,πως θα πραγματοποιηθεί αυτή η πολιτική ...»

«Στην Αλβανία δε βρίσκεται μια μειονότητα,  συνεχίζει ο άλλος βουλευτής ο Θωμάς οΜήτσιοςστις Βρυξέλλες_, αλλά μια Εθνική Ελληνική Μειονότητα, γιατί αυτή η μειονότητα έχει σαν κριτήριο ύπαρξης την εθνική συνείδηση ...»

Για να συνεχίσει ο Κώστας ο Μακαριάδης, άλλος βουλευτής της Ομόνοιας στο αλβανικό Κοινοβούλιο: «Οι εθνικές μειονότητες είναι τα κοινωνικά στρώματα που έχουν αισθανθεί την καταπίεση του ολοκληρωτικού καθεστώτος και σήμερα πρέπει να δοθεί λύση στα ειδικά τους προβλήματα. Αυτό το απαιτούν αυτοί οι ίδιοι, η Ευρώπη και οι Διεθνείς Οργανισμοί».

Αναφέραμε αυτά τα παραδείγματα για να δείξουμε ότι τέτοια λόγια, τέτοιες δηλώσεις ειπώθηκαν παντού:  Στη Μόσχα, στις Βρυξέλλες, στη Βαρσοβία, στις αντιπροσωπείες του ΟΑΣΕ και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στα Τίρανα και στην Αθήνα. Για να δείξουμε, ακόμα, πως αυτά ειπώθηκαν για πρώτη φορά στην ιστορία της Ε. Ε. Μ. και πως η έκβαση των εισηγήσεων ήταν ικανοποιητική γιατί έγιναν από τους εκπροσώπους της ίδιας της Ε. Ε. Μ., διαμέσου του δικού της φορέα, την ΟΜΟΝΟΙΑ.

Τα υπομνήματα, οι δηλώσεις, οι διαμαρτυρίες, σε τακτάχρονικάδιαστήματα,εντός κι εκτός χώρας, έδειχναν τον παλμό της Ομόνοιας. Έδειχναν την σοβαρότητα, την διορατικότητα, την αγωνιστικότητα. Αποκορύφωμα  αυτών το Ψήφισμα του 1993, με 12 αιτήματα για το οποίο έγιναν συναντήσεις με όλα τα αλβανικά κόμματα, την αλβανική ηγεσία και στάλθηκε σε όλους τους φορείς, για το οποίο ο ανακριτής στα Τίρανα με ανάκρινε δύο μέρες κατάσειρά, ως Γενικός Γραμματέας της Ομόνοιας τότε.

Στα είκοσι πέντε χρόνια της ύπαρξής της η Ομόνοιαδεν έπαψε να αγωνίζεται για την εκπλήρωση των στόχωντου προγράμματός της. Μπορεί αυτός ο αγώνας να ήταν πότεπιοέντονος, πότε πιο ήπιος, αλλά ποτέ δεν σταμάτησε,διότι ΟΜΟΝΟΙΑίσον αγώναςγια τα εθνικά μας δίκαια.

Ας θυμηθούμε: Τα τεράστιασυλλαλητήρια της 13^ης Οκτωβρίου 1991 και  της 23^ης Φεβρουαρίου 1992 στους Αγίους Σαράντα και της 10^ης Αυγούστου 1992 στο Αργυρόκαστρο, για το άνοιγμα ελληνικών σχολείων στις πόλεις των Αγίων Σαράντα, Δελβίνου και Αργυροκάστρου και στα χωριά με μεικτό πληθυσμό:Εξαμίλια, Μετόχι, Μπίστρισσα και ΜΤΣ. Την αποχή μαθητών και δασκάλων από τα μαθήματα, σε όλα τα σχολεία της Ελληνικής Κοινότητάς μας, τα «άνομα» σχολεία που λειτουργούσαν στα γραφεία της Ομόνοιας των τριών νομών από εθελοντές δασκάλους, την βία των αστυνομικών κατά αυτών και τα προστύμματα στους γονείς, οι οποίοι τ’ αντιμετώπιζαν με το κεφάλι ψηλά τονίζοντας:«Εμείς οι Έλληνες της πόλης των Αγ. Σαράντα, αποφασίσαμε ομόφωνα ώστε το μποϊκοτάρισμα των μαθημάτων να συνεχιστεί μέχρι που στην πόλη μας και στα χωριά με μεικτό πληθυσμό ν' ανοίξουν ελληνικά σχολεία...», όπως κι απ’ αυτούς του Δελβίνου και του Αργυροκάστρου.

Αυτά έφεραν σαν αποτέλεσμα το άνοιγμα των πρώτων ελληνικών τάξεων στις πόλεις και στα χωριά που αναφέραμε, μάλιστα με την αναλογία των ωρών-ελληνικής και αλβανικής- που τους υποδείξαμε. Υπήρχε η συμπαράσταση των μαθητών, των δασκάλων, των γονέων, όμως, ωθούμενοι και αντλώνταςδύναμηαπό την στάση, την συμπαράσταση και τις τέτοιου είδους  ανακοινώσεις της Ομόνοιας:«Έλληνες μειονοτικοί, μικροί και μεγάλοι. Η πάλη μας θα συνεχιστεί Ο αγώνας μας δεν θα πάει χαμένος. Ή τώρα ή ποτέ. Το δίκιο είναι μαζί μας. Τα μικρά ελληνόπουλα πρέπει να μάθουν χωρίς άλλο τη γλυκιά τους μητρική γλώσσα. Πώς μπορείς ν’ αφαιρέσεις από τα αθώα μας μικρούλικα παιδάκια την ελληνική λαλιά που τους έδωσε ο Θεός;»

Ας θυμηθούμε το μέγιστοσυλλαλητήριο του1993 ως διαμαρτυρία για την απέλασητουΑρχιμανδρίτη ΧρυσόστομουΜαϊδώνη, που ήταν φυσικά κιέναχτύπημα κατά της Ορθοδοξίας.

Τα υπομνήματα  και οι διαμαρτυρίες ανάγκασαν το Συμβούλιο της Ευρώπης και τονΟΑΣΕ να επισκεφτεί το χώρο μας. Στις 23 Ιουλίου 1993 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έκδωσε το Ψήφισμα για Πολιτιστική και Θρησκευτική Αυτονομία της Ελληνόφωνης Μειονότητας στην Αλβανία.

Στις 27 Αυγούστου 1993 οι Χιμαριώτες στέλνουν στον Ύπατο Αρμοστή του ΟΑΣΕ, κ. Βαν Ντε Στουλ, μια μακρά επιστολή με τα αιτήματά τους, όπου προείχε το αίτημα της εθνικότητας.

Όλα αυτά έφεραν σαν αποτέλεσμα ώστε η ΟΜΟΝΟΙΑ να ’χε τους υποστηριχτές της, να ’χε, όμως, και τους αντίμαχούς της. Με καχυποψία είδαν την ίδρυση και την αναβάθμιση της οι εθνικιστικοί κύκλοι οι οποίοι άρχισαν έναν οργανωμένο και μεθοδευμένο αγώνα εναντίον της μέχρι που να την διαλύσουν. Άρχισαν μια ανοιχτή επίθεση διαμέσου τύπου, κατηγορώντας την ως μια οργάνωση φασιστική και εθνικιστική κι εξαπέλυσαν ένα κύμα βίας και φοβέρας, πίεσης, κλεψιάς και μέχρι βίας με τα όπλα.

Σε ένα δισέλιδο γραπτό στην εφημερίδα «Zeri ι Rinise» ο εθνικιστής  Μπαλέτα ανάμεσα στ' άλλα γράφει: «Κάθε αλβανός έχει καθήκον ν' αντιδράσει όταν σκέπτεται ότι κάποιος από τους συμπολίτες του γίνεται το στειλιάρι του τσεκουριού του ελληνικού σωβινισμού στην Αλβανία… Εγώ εισπράττω με μεγάλη σοβαρότητα την επιμονή της Επιτροπής να ρίξει στάχτη στα μάτια του κόσμου και το ότι δεν αντιλαμβάνεται πως η ΟΜΟΝΟΙΑ ζητάει να αποκτήσει βαθμηδόν το αλβανικό κράτος συνομοσπονδιακή μορφή και να υλοποιήσει το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας του 1914…».

Δυστυχώς τα τέτοιου είδους γραπτά, τα τέτοια είδους πιέσεις από εθνικιστικούς κύκλους διαμόρφωσαν ένα αντιομονοιακό, ανθελληνικό κλίμα στη χώρα. Προετοίμαζαν το έδαφος,διαμόρφωναν το περιβάλλον ώστε την Ομόνοια  να την στραγγαλίσουν, να την αποστομώσουν, να τηνδιαλύσουν.

Καταστρέφουν τα γραφεία της Ομόνοιας στους Αγίους Σαράντα και Αργυρόκαστρο, καίνε τα καταστήματα των Ελλήνων εμπόρων, για να δοθεί το μεγάλο χτύπημα, η μεγάλη βολή τον Απρίλιο Ι994. Μια βολή που είχε στο στόχαστρο την ΟΜΟΝΟΙΑ,την Ε. Ε. Μ.,  την ίδια την Ελλάδα.Μια βολή που σήκωσε μέσα στη νύχτα απ’το φαγητό και το κρεβάτι δεκάδες Έλληνες της Αλβανίας και τους οδήγησε στα κρατητήρια. Που έβαλε στο εδώλιο του κατηγορούμενου και δίκασε 5 ηγέτες της ΟΜΟΝΟΙΑΣ με την κατηγορία, όπως τόνισε ο αείμνηστος ΘοδωρήςΒεζιάνης την ημέρα της δίκης:«Σήμερα εμείς βρισκόμαστε στο εδώλιο του κατηγορούμενου και δικαζόμαστε όχι γιατί διαπράξαμε κάποιο έγκλημα, αλλά απλώς επειδή είμαστε Έλληνες».          

 «Αυτές οι πράξεις αποτελούν κατάφωρη παραβίαση των δικαιωμάτων των ελευθεριών του ανθρώπου και της Μειονότητας και στοχεύουν  ναφοβίσουν την Εθνική Ελληνική Μειονότητα, να τραβήξει  χέρι απ’τα δίκαια αιτήματά της και να παρατήσει τις πατρογονικές τηςεστίες» ανάφερε μία από τις πολλές διαμαρτυρίες της Ομόνοιας. Χάρη της στάσης αυτής, της άρτιας στάσης της Ελληνικής Κυβερνήσεως, και την συμπαράσταση του απανταχού Ελληνισμού, που βοήθησαν στην αποφυλάκιση και ανέτρεψαν την θανατική ποινή των 5 κατηγορουμένων.      

Το 1997 η ΟΜΟΝΟΙΑκαι ο Ελληνισμός ξαναδοκιμάστηκαν πάλι σκληρά,από την έξαλλη εξέγερση τουΝότου.Όμως και σ’αυτή τη στιγμή η ΟΜΟΝΟΙΑ έδειξε πολιτική ωριμότητα παίρνονταςαπό τις πρώτες ώρες υπεύθυνη και ξεκάθαρη θέση για την αποφυγή της κρίσης.Προσπάθησε να ελαχιστοποιήσει τις απώλειες μιας τέτοιας πρωτοφανούς αναρχίας,  ν’ ανοίξει και δρόμο αναβαθμισμένης πολιτικής συμμετοχής.

Χάρη σ’ αυτές και σε κάθε τέτοιες απαντήσεις η ΟΜΟΝΟΙΑ, ο Ελληνισμός βγήκαν ξανά δυνατοί. Και βγήκαν δυνατοί γιατί η Ομόνοια ανέβασε το κύρος και την υπόληψή της διαμέσου της πολιτισμένης εμφάνισης και των δημοκρατικών μορφών απαιτήσεις των δικαιωμάτων  και προστασίας των συμφερόντων της όχι μόνον στο αλβανικό αλλά και στα ευρωπαϊκά πλαίσια.

«Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για το τι ζητάμε και το πώς το ζητάμε. Δε ζητάμε διακονιά. Οι μειονότητες πρέπει να έχουν την υποστήριξη του κράτους στο οποίο υπάρχουν, καθώς και την έννοια στο οποίο ανήκουν. Μας ανήκει εθνική παιδεία σε όλους τις βαθμίδες και σε όλα τα επίπεδα», τόνιζε ο Σωτήρης Κυριαζάτης, Γ. Πρόεδρος της Ομόνοιας, σε μήνυμά του.

Το Γενικό Συμβούλιο το 1993 ζητά από την ελληνική κυβέρνηση ελεύθερηεπικοινωνία, πράγμα που κατορθώθηκε.

Σε υπόμνημα του Γενικού Συμβουλίου στις 27Οκτωβρίου της ίδιας χρονιάς ζητά από την αλβανική κυβέρνηση:

*Την κατάργηση των «μειονοτικών ζωνών» και την ελεύθερη δήλωση της εθνικότητας.

*Την ίδρυση μειονοτικών  σχολείων οπουδήποτε διαμένει ικανός αριθμός Ελλήνων και όχι σε αυθαίρετα προσδιορισμένες «μειονοτικές ζώνες».

*Την εκπαίδευση για τη μειονότητα σε όλες τις βαθμίδες και εκσυγχρονισμό της διδακτέας  ύλης.

*Την ελεύθερη άσκηση της θρησκευτικής λατρείας καιεπιστροφή της περιουσίας των εκκλησιών της Ελληνικής Μειονότητας.

*Την αποκατάσταση των απολυθέντων και την πρόσληψη μελών της Ελληνικής Μειονότητας σ' όλους τους τομείς και σ’ όλα τα επίπεδα της δημόσιας διοίκησης ως και της νομοθετικής, δικαστικής και εκτελεστικής εξουσίας.

*Να δοθεί το δικαίωμα μετάδοσης ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών εκπομπών στη μητρική γλώσσα.

*Την καλλιέργεια κλίματος σεβασμού και ασφάλειας της Ελληνικής Μειονότητας στην Αλβανία, στα πλαίσια ισονομίας και ισοπολιτείας με τους λοιπούς Αλβανούς πολίτες,  ώστε να διαδραματίσει τον εποικοδομητικό ρόλο που επιθυμεί στην αλβανική κοινωνία προς όφελος της ανάπτυξης του συνόλου του πληθυσμού στην Αλβανία.

Το 1998,αντικρίζοντας την νέα τάξη πραγμάτων στα Βαλκάνια, αναβαθμίζει τις απαιτήσεις της τονίζοντας: « Για κάθε αλλαγή του ΣΤΑΤΟΥΣ ΚWΟ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ, να ισχύει και για την δική μας Ε. Ε. Μειονότητα».

Το Μάρτιο του 1999 το Γενικό Συμβούλιο  αναφέρει πως η Εθνική Ελληνική Μειονότητα στην Αλβανία μέσω του πολιτικού της φορέα, της ΟΜΟΝΟΙΑΣ,  επιμένει ότι δεν είναι διατεθειμένη, ούτε να λησμονήσει την ιστορία της και τα ιστορικά κεκτημένα από τους διεθνείς οργανισμούς, ούτε να κάνει παραχωρήσεις, αλλά, σεβόμενη τις διεθνείς συμβάσεις και οργανισμούς, όπως και τους θεσμούς του κράτους στο οποίο ανήκει, θα αγωνίζεται για την επικύρωση και έμπρακτη εφαρμογή των δικαιωμάτων, ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εθνικών δικαίων. Θεωρούμε, συνεχίζει η δήλωση,  ότι   η καλύτερη λύση   των εθνικών προβλημάτων είναι εκείνη   που συνεπάγεται της αρχής της αυτοδιάθεσης των λαών με ειρηνικά και δημοκρατικά μέσα.

Το 2000,βάσει των διαμαρτυριών της ΟΜΟΝΟΙΑΣ, γίνεται θρύψαλα η μάσκα  της αλβανικής νοθείας και βίας, τοποθετείται στο τραπέζι των Ευρωβουλευτών ο φάκελοςΧιμάρα. Καταπέλτης η Έκθεση των Διεθνών παρατηρητών,για πρώτη φορά το ΣΤΕΙΤ ΝΤΙΠΑΡΤΕΡ αναφέρεται  στην έκθεσή του για την καταπάτηση των δικαιωμάτων της Ε Ε Μ.  Το Συμβούλιο της Ευρώπης επισημάνει: «Στη Χιμάρα που ζει ελληνόφωνη Μειονότητα, το τέλος της καμπάνιας σημαδεύτηκε από εθνικιστικές ρητορικές, έλαβαν χώρο σοβαρές παρατυπίες».

«Παρότι δεν υπάρχουν πρόσφατες επίσημες στατιστικές σχετικά με το μέγεθος των διαφόρων εθνικών κοινοτήτων η Ελληνική κοινότητα είναι αρτιότερα οργανωμένη και απολαμβάνει τη μεγαλύτερη προσοχή και στήριξη από το εξωτερικό...», τονίζεται στην ετήσια ΈκθεσηΑμερικανικού ΥΠΕΞ, για τις εθνικές και φυλετικές μειονότητες.

Και οι διαμαρτυρίες συνεχίζονται μέχρι μία από τις τελευταίες επιστολές διαμαρτυρίας στην αλβανική ηγεσία από τον πρόεδρο Λεωνίδα Παπάτον Ιανουάριο 2014: «Η Εθνική Ελληνική Μειονότητα, αποτελεί πρότυπο νομοταγών πολιτών της χώρας και απαιτεί από το κράτος τον ανάλογο σεβασμό σε θεμελιώδη συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα. Διαμαρτυρόμαστε για την  στοχευόμενη και μεθοδευμένη καταστρατήγηση και παραβίαση των διατάξεων του νόμου – Σύμβασης Πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης,  για την αλλοίωση του μειονοτικού πληθυσμού, που λαμβάνει χώρα το τελευταίο χρονικό διάστημα στο χώρο της ΕΕΜ.Και ο αγώνας συνεχίζεται.

Κυρίες και κύριοι

Είναι δύσκολο να περιγράψεις την 25χρονη πορεία της Ομόνοιας σε μια ολιγόλεπτη ομιλία. Η ίδρυση της, η πορεία και η δράση της, οι επιτεύξεις και οι αδυναμίες της, οι στιγμές ακμής και ύφεσής της, μόνον σ’ ένα ογκώδες πολυσέλιδο βιβλίο μπορούν να καθρεφτιστούν.

Στην εισήγηση αυτή αναφερθήκαμε στις επιτεύξεις της Ομόνοιας. Και αυτές πρέπει να μας διακατέχουν. Αυτές πρέπει να μας προσανατολίζουν. Αυτές πρέπει να μας ωθήσουν για να ενατενίσουμε το μέλλον με αισιοδοξία, γιατί οι μέρες που περνούμε είναι δύσκολες.Χρειάζεται όσο ποτέ άλλοτε πραγματικά ΟΜΟΝΟΙΑκαι ενότητα όλων μας. «Κύριος στόχος η εθνική ενότητα, την ιδεολογική διαίρεση τη δοκιμάσαμε,τη γευτήκαμε»,  ανάφερε ο Ανδρέας Ζαρμπαλάς στα πρώτα ανακοινωθέν του Γενικού Συμβουλίου.

Η Εθνική Ελληνική Μειονότητα, μέσω του πολιτικού της φορέα, την ΟΜΟΝΟΙΑ, θα επιμένει ότι δεν είναι διατεθειμένη, ούτε να λησμονήσει την ιστορία της και τα ιστορικά κεκτημένα από τους Διεθνείς Οργανισμούς, ούτε να κάνει παραχωρήσεις, αλλά σεβόμενη τις διεθνείς συμβάσεις και οργανισμούς, όπως και τους θεσμούς του κράτους στο οποίο ανήκει, θα αγωνίζεται για την επικύρωση και έμπρακτη εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εθνικών δικαίων.

Πάγιο αίτημα της Ομόνοιας ήταν και πρέπει να είναι:Ν’ αναβαθμίσουμε αυτόν τον τόπο και να ξαναεπιστρέψουν οι δικοί μας άνθρωποι. Αυτό το απαιτεί ο καιρός, το απαιτεί ο Βορειοηπειρωτικός Ελληνισμός,   το απαιτεί το εθνικό μας χρέος. Κι αυτό θα γίνει με μια νέα,ενιαία, ανατατική Ομόνοια.

Και θα κλείσω με την παρακαταθήκη του Μακαριστού Σεβαστιανού σε μια συνέντευξή του στην «Φωνή της Ομόνοιας»: «Η οργάνωση ΟΜΟΝΟΙΑ,  αποτελεί τον μοναδικό φορέα έκφρασης του Ελληνισμού της Βορείου Ηπείρου.  Και σύστασή μου είναι να μείνετε ενωμένοι, όλοι σφιχτά με την ΟΜΟΝΟΙΑ. Την ΟΜΟΝΟΙΑ και τα μάτια σας». 

Χρόνια Πολλά στην αγαπημένη και μονάκριβή μας ΟΜΟΝΟΙΑ