Ανεξεταστέος στα Τίρανα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Ρουμανίας

Το? ?χ.Γ.Λαζάρου*

           Κατ? τ?ν ?πίσκεψή του στ? γειτονική μας χώρα δ?ν βρ?κε κατανόηση στ? α?τημά του γι? ?ναγνώριση τ?ν Βλάχων της ?ς Ρουμάνων, ?πως ε?ελπιστο?σαν ο? παρατρεχάμενοί του, ?ποθρασυμένοι μετ? τ?ν ?διανόητη διολίσθηση τ?ν φληναφημάτων το? παρελθόντος σ? πρόσφατη συλλογικ? συγγραφ? τ?ς σειρ?ς τ?ν ?κδόσεων UNESCO (Studies on Science and Culture, Politics and Culture in Southeastern Europe, Bucarest 2001, 94 κ.ε.), ?που πονηρότατα προβάλλει σ?ν πραγματικότητα, ? παρ?χημένη κα? γι? τ?ν ?κραιφν? ρουμανικ? ?πιστήμη θεωρία καταγωγ?ς τ?ν Βλάχων ?λβανίας ?π? τ?ν ?περδουνάβια Δακία!

        Α?τ? ? ?ντελ?ς ?νεδαφικ? ε?κασία ε?ναι προελεύσεως Βιέννης κα? συμπίπτει χρονικ? μ? τ?ν πανευρωπαϊκ? ?πανάσταση το? 1848, στ?ν ?ποία συμμετε?χαν κα? ο? Παραδουνάβιοι. Φιλοδοξο?σαν δ? τ?ν ?πελευθέρωση κα? τ?ς Τρανσυλβανίας ?π? το?ς Α?στριακούς, ο? ?πο?οι ?μως ?σπευσαν ν? το?ς διαμηνύσουν κα? ?νδεχόμενο ?πώλειας τ?ς δικ?ς τους ?λευθερίας. Ταυτόχρονα τούς ?πέδειξαν διέξοδο μ? σχέδιο διεκδικήσεως τ?ν Βλάχων τ?ς ?πικράτειας το? «Μεγάλου ?σθενο?ς», το? Σουλτάνου, το?ς ?ποίους ?κτοτε ?ποκαλο?ν «Μακεδορουμάνους»! ? δ? κατ’?ξοχ?ν γνώστης το? ζητήματος κα? πρωταγωνιστής ε?ναι ?πιστημονικ? κα? πολιτικ? προσωπικότητα, ? M.Kogalniceanu, ? ?πο?ος ?ρίζει κα? τ? διάρκεια ?σχύος το? ?γχειρήματος, «?π? το? παρόντος», ?ως τ?ν ?νωση το? ?ρντε?λ μ? τ? ?ρτιπαγ?ς ρουμανικ? κράτος, ?τοι τ? 1918.

          To παραπάνω δεδομένο πέρασε παντελ?ς ?πρόσεκτα κα? ?ναξιοποίητα. Ο? δ? ?ρμόδιες ?λληνικ?ς ?πηρεσίες δ?ν ?δωσαν ?κόμη στ? δημοσιότητα ο?τε ?νδιαφέροντα ?ποδεικτικά τ?ς ?λληνικότητας τ?ν Βλάχων Μακεδονίας, ?πείρου, Θεσσαλίας κα? λοιπ?ν περιοχ?ν, ?ν κα? ε?δαν τ? φ?ς τ?ς δημοσιότητας ?δη τ? 1832 (!), ?πότοκα ε?δικ?ν σπουδ?ν το? πρώτου Νεοέλληνα ?στορικο? Κ.Μ.Κούμα (1777-1836), μεγάλου διδασκάλου το? Γένους, διδάκτορος γερμανικ?ν πανεπιστημίων κα? ?ντεπιστέλλοντος μέλους τ?ν ?καδημι?ν Βερολίνου κα? Μονάχου.

          Τουναντίον ?λβαν?ς ?ναιρε? ρουμανικ? ?σχυρισμ? κα? μέσω ρουμανικ?ν ?κδοτικ?ν δυνατοτήτων. Πράγματι ? Ecrem Vlora ?ποκλείοντας προέλευση Βλάχων ?π? Ρουμανία τονίζει ?τι ? ?κλατίνιση, ? γένεση Βλάχων, στ?ν ?λβανία προηγε?ται κατ? α??νες ?κείνης τ?ς πέρα το? Δουνάβεως (πβ. Noul Album Macedo-Roman, Freiburg,1959,159).

         ?στόσο ? ?δέα το? Vlora, διατυπωμένη πρ? μισο? α?ώνα, γι? τ?ν ?ρχομ? τ?ν Βλάχων στ?ν ?λβανία ?π? τ?ν ?ταλία, προσκρούει στ? δημογραφικ? προβλήματα, πο? ?νακύπτουν ?π? κάθε πολυάνθρωπη ?ποδημία τόσο στ?ν χ?ρο ?κκινήσεως ?σο κα? ?φίξεως. ? Ρώμη ?λλως τε δ?ν ?πέτρεπε ?γκώδεις μεταναστεύσεις, γι? τ?ς ?πο?ες τ? πρέποντα γράφουν ? Ρουμάνος ?καδημαϊκ?ς  Jorgu Jordan κα? ? καθηγήτρια Maria Manoliu. ? ?πίσης Ρουμάνος, μάλιστα σύγχρονός μας, καθηγητ?ς τ?ν Πανεπιστημίων Βουκουρεστίου κα? Bochum Γερμανίας, συνάμα δ? γενικ?ς γραμματέας το? ?νστιτούτου Ρουμανικ?ν Σπουδ?ν στ? Παρίσι, Cicerone Poghirc ?ντοπίζει στ? Βόρειο ?πειρο τ?ν ?ναρξη ?κλατινίσεως ?λλήνων ?δη τ? 229 π.Χ., ?ν? ? ?καδημαϊκ?ς κα? καθηγητ?ς το? ?ριστοτελείου Πανεπιστημίου ?γαπητ?ς Τσομπανάκης τ? 239 π.Χ. τήν ?παρχ? λατινομάθειας ?λλήνων, συνακόλουθα ?λληνορωμαϊκ?ς στρατιωτικ?ς συμπράξεως πρ?ς ε?χερέστερη περιστολ? ?λλυρικ?ν ?πιδρομ?ν, ? ?ποία ?παιτο?σε τουλάχιστον στοιχειώδη μύηση τ?ν ?λλήνων συμμαχητ?ν στ?ν πολεμικ? λατινικ? ?ρολογία. ? ?δια γλωσσική ?κλατίνιση συνέβη  καί σέ ?λλους ?λληνες, ?κριβέστερα δ? ?πειρ?τες, πού ?π?ρξαν ?μπειρότατοι ?γωγιάτες-μεταφορε?ς, ?μολογουμένως ο? τελειότεροι γν?στες περιφερειακ?ν κα? διεθν?ν δρόμων, ?δίως τ?ς πανάρχαιας παρ? τ? ρωμαϊκ? ?νομα ?γνατίας ?δο?, ταυτισμένης σ? πολλ? ?κταση μ? τ?ν ρο? το? ποταμο? Γενούσου, πο? κατ? τ?ν πατέρα τ?ς Γεωγραφίας Στράβωνα συνιστ? κα? συνοριακ? γραμμ? ?λλήνων-?λλυρίων, ?παρκτ? κα? παραδεκτ? ?ως κα? το?ς χρόνους το? ?ουστινιανο?, κατ? μαρτυρία το? ?στορικο? Προκοπίου, καθ?ς κα? ?παληθευμένη τ? 1988 σ? διεθν?ς συνέδριο ?π? τ?ν Vl.Popovic.

       Λοιπόν, μ? σωρεία ?πιστημονικ?ν πληροφορι?ν τ?ν S.I.Oost, N.G.L.Hammond, G.Cheesman, P.Cabanes κ.α., α?το? ε?ναι ο? Βλάχοι τ?ς ?λβανίας, ?λληνες δίγλωσσοι, μ? δεύτερο γλωσσικ? ?ργανο ?να νεοπαγ?ς ?δίωμα, λατινογενές! Τ? τεκμήρια ?φθονο?ν κα? ποικίλλουν, βασισμένα στ?ν ?διαμφισβήτητη ?λληνικότητα τ?ς Βορείου ?πείρου, τ?ν ?ποία παραδέχεται πρ? πάντων ? διαπρεπέστερη ?λβανικ? προσωπικότητα, παραδοξότατα ?γνοούμενη ?π? ?λβανο?ς κα? ?λληνες,τ? δ? συγγραφικ? κα? τόσο ?πίτομο πόνημα του, L’Orient debalkanise et l’Albanie, Origine des dernieres  Guerres et Paix future, δ?ν φιλοξενε?ται στ? βιβλιογραφία, ?λβανικ? κα? ?λληνική! Πρόκειται γι? πολυτιτλο?χο ?γωνιστ? ?γέτη, τ?ν Basri-bey, ? ?πο?ος ?χι μόνον ?σπάζεται τ?ν ?λληνικ? χαρακτήρα τ?ς Νότιας ?λβανίας ?λλ? κα? ?ναγνωρίζει τ?ν ?λληνικ? πολιτισμικ? συμβολ? στ?ν ?κπολιτισμ? τ?ν ?λβαν?ν κα? ?χι μόνον. ? χορεία τ?ν ?λληνοβλάχων τ?ς σημεριν?ς ?λβανίας περιλαμβάνει κα? το?ς ?θνικο?ς Ε?εργέτες το? ?λληνικο? κράτους, πο? κατάφορτο ?χαριστίας ?πιχορηγε? σωματε?α, ?δρύματα, νομικ? πρόσωπα, ΜΚΟ, πο? το?ς κατατάσσουν σ? ξεχωριστ? ?θνότητα!!!

        ?ν τούτοις τ?ν α?τοχθονία τ?ν Βορειοηπειρωτ?ν διακηρύσσουν διασημότητες διαφόρων χωρ?ν. Πρωτίστως ? πασίγνωστος Βρετανν?ς καθηγητ?ς το? Πανεπιστημίου Bristol N.G.L.Hammond σ? ?γκ?δες σύγγραμμά του, ?πιγραφόμενο Epirus (?πειρος), τ? δ? συμπεράσματά του ?πιδεικτικ? γίνονται δεκτ? κα? ?π? τ? ?ντεπιστέλλον μέλος τ?ς ?καδημίας τ?ν Σκοπίων κα? καθηγήτρια το? Πανεπιστημίου Βελιγραδίου F.Papazoglou-Ostrogorsci. ?ξίσου ?ντονα ?ποστηρίζει τ?ν ?λληνικότητα τ?ν Βορειοηπειρωτ?ν ? Βούλγαρος ?καδημαϊκ?ς κα? καθηγητ?ς το? Πανεπιστημίου Σόφιας Vladimir Georgiev χαρακτηρίζοντας τ?ν τοπωνυμία τ?ς Βορείου ?πειρου πανάρχαια κα? πληρέστατα ?λληνική. Καθ’ ?λοκληρίαν ?λληνικ? ε?ναι κα?  ? ?νθρωπωνυμία τ?ν Βορειοηπειρωτ?ν κατ? τ?ν ?νομαστ? Γάλλο καθηγητ? το? Πανεπιστημίου Νανσ?  Olivier Masson. Σ’α?τ? προηγε?ται ? Ρουμάνος ?καδημαϊκ?ς κα? καθηγητ?ς το? Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου  Radu Vulpe, ? ?πο?ος ?νωρ?ς ?ρανίζεται κα? στοιχε?α λατινικ?ς ?νθρωπωνυμίας ε?χρηστα ?π? Βορειοηπειρ?τες.

           ? Πρόεδρος τ?ς Ρουμανικ?ς Δημοκρατίας λησμόνησε ?τι ? πρ?τος ?ρχηγ?ς το? ρουμανικο? κράτους A.A.Sturdza προειδοποιο?σε γι? τ?ν ?νυπαρξία Ρουμάνων στ?ν ?λβανία, καθ?ς κα? στ?ς ?πόλοιπες βαλκανικ?ς χ?ρες, μ? τ?ν τίτλο τ?ς ?πέροχης κα? περιεκτικ?ς συγγραφ?ς του: ? Ρουμανία δ?ν ?νήκει στ?ν καθ’α?τ?ν βαλκανικ? χερσόνησο ο?τε ?ς ?δαφος ο?τε ?ς  φυλ? ο?τε ?ς κράτος (Βουκουρέστι 1904). Πρόσθετη προειδοποίηση, ?πιστημονικ? ? πλέον ?νδεδειγμένη, ?φείλεται στ?ν I.Haikin, «? Ρουμανία δ?ν ε?ναι χώρα βαλκανικ?»( Buletinul Societatii Regale Romane de Geografie, 38, 1919, 232 κ.ε.). Α?σθητότατα πι? ?ξειδικευμένα μ?ς ?νημερώνει ? Joan Mitrea, κατ? τ?ν ?πο?ο ? ?θνογένεση το? ρουμανικο? λαο? ?λαβε χώραν στ?ν Καρπαθιο-δουναβικ? περιοχή, ? ?ποία ?ντιστοιχε? στ? ?δαφος τ?ς ?ρχαίας Δακίας.(Carpica, 9,1977,39). Βαρύνουσα γνώμη διατυπώνει κα? προσωπικότητα μ? διττ? ?διότητα, ?πιστημονικ? κα? πολιτική. Καθηγητ?ς το? Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου κα? ?καδημαϊκός, πο? διετέλεσε κα? ?πουργ?ς ?ξωτερικ?ν κα? πρωθυπουργ?ς τ?ς Ρουμανίας, ? δ? καταγωγ? του ?χει ρίζες στ?ν ?λβανία, ?ταν προσκλήθηκε ?π? τ?ν ?λέξανδρο Παπαναστασίου στ?ν ?θήνα γι? τ? διαβαλκανικ? συνέδριο, ?ρνήθηκε ?παντώντας ?ς ?ξ?ς: «?σον ?φορ? ?μ?ς: ? ε?μαστε βαλκανικο? κα? τότε πρέπει ν? μετοικήσουμε ?π? τ? Καρπάθια, ? ε?μαστε καρπαθιακο? κα? δ?ν ?χουμε τίποτε στ? Βαλκάνια. ?ν κα? πολιτεύομαι, το?το δ? μ? ?ποχρεώνει σ? τόση ?γνοια, ?πως ?λλους, πο? πήγανε στ? Συνέδριο».

          ?μολογουμένως προκαλε? κατάπληξη κα? ? θέση ?ν?ς γνησίου Ρουμάνου, ? ?πο?ος ?ς καθηγητ?ς το? Πανεπιστημίου Κοπεγχάγης συμμετέχει σ? διεθν?ς συνέδριο στ? Μόναχο, ?που ?νακοινώνει ?τι ? ρουμανικ? γλώσσα δ?ν ε?ναι βαλκανική. ? ?διος δ?, δέχεται ?ς ?γκυρη κα? τ?ν πληροφορία το? ?ωάννου Λυδο?, ? ?πο?ος ?πιλεγμένος ?π? τ?ν α?τοκράτορα ?ουστινιαν? ?ς διοικητ?ς το? θέματος Ε?ρώπη, ?πως τότε ?ποκαλο?σαν τ? Βαλκάνια, σ? σύγγραμμά του, ?πιγραφόμενο Περ? τ?ν ?ρχ?ν τ?ς Ρωμαίων πολιτείας, καταχωρίζει κα? τ? ?πόμενα: «Τ? δ? περ? τ?ν Ε?ρώπην πραττόμενα πάντα τ?ν ?ρχαιότητα διεφύλαξεν ?ξ ?νάγκης, δι? τ? το?ς α?τ?ς ο?κήτορας, κα?περ ?λληνας ?κ το? πλείονος ?ντας, τ? τ?ν ?ταλ?ν φθέγγεσθαι φωνή, κα? μάλιστα το?ς δημοσιεύοντας…» (Βλ.A.G.Lazarou, “Les Valaques balkaniques” ΕΕΒΣ, ΜΘ΄, 1994-1996, 95¹).

  Φυσικ? ? Lozovan δ?ν ε?ναι ? μόνος ?π? το?ς Ρουμάνους, πο? θεωρο?ν ?ξιόπιστη κα? ?γκυρη τ? μαρτυρία το? ?ωάννου Λυδο?. ?ντυπωσιακ? δημοσιεύματα ?δωσαν κα? πολ? ?νωρίτερα γνωστο? ?καδημαϊκοί, Vasile Parvan, R. Vulpe, G. Bratianu, I.I. Russu, κ?τ΄?ξοχ?ν δ? ? Poghirc, ? ?πο?ος ?πέδειξε κα? τ?ν πλήρη ?λληνικότητα το? γλωσσικο? κα? ?θνολογικο? ?ποστρώματος ?λης τ?ς ?λληνικ?ς χερσονήσου, στ?ν ?ποία περιλαμβάνεται ? Βόρειος ?πειρος. Βέβαια τ? πρωτε?α ?ξιολογήσεως τ?ς πληροφορίας κατέχει ? Γάλλος Leon Lafascade στ? Σορβόννη, το? κύκλου ?ρευνητ?ν Γιάννη Ψυχάρη, ?πειρώτη, τ?ς δ? πλατύτερης γνωστοποιήσεως κα? προβολ?ς ? σύγχρονός μας καθηγητ?ς το? Πανεπιστημίου Λιέγης Michel Dubuisson. Δυστυχ?ς δ?ν ?χουν ?κλείψει ?ποφύσεις τ?ς παλαιότερης προπαγάνδας, πο? ?δη ?χουν ?κθέσει τ?ν UNESCO κα? παρέσυραν σ? ?βάσιμο διάβημα τ?ν σημεριν? Πρόεδρο τ?ς Ρουμανίας, ?π? τ?ν ?πο?ο ?πέκρυψαν ?πιστημονικ? ?ποκάλυψη το? Iorga, ?ταν ?ρευνο?σε τ? Πολωνικ? ?ρχε?α, βλέποντας ?τι ο? Βλάχοι τ?ς σημεριν?ς ?λβανίας, Μοσχοπολίτες, δήλωναν στ?ς τοπικ?ς Πολωνικ?ς ?ρχ?ς ?τι ε?ναι Γραικοί! ?λληνες!

 (?σοι ?νδιαφέρονται γι? πλήρη τεκμηρίωση: στ? Ε?ρετήρια δημοσιευμάτων το? ?ρθρογράφου: 1) ?χ. Γ. Λαζάρου, Καταγωγ? κα? ?πίτομη ?στορία τ?ν Βλάχων τ?ς ?λβανίας. ?κδοση κα? στ?ν ?λβανικ? γλώσσα. ?ωάννινα 1994. 2)?λληνισμ?ς κα? λαο? νοτιοανατολικ?ς Ε?ρώπης, τόμοι Α΄, Β΄, Γ΄, Δ΄, ?θήνα 2009-2010).

*Ρωμανιστ?ς-Βαλκανολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου ?θην?ν, τ. Charge de cours a la Sorbonne (Paris IV)