Μνήμη ἁλώσεως

Φέτος τό  Μάιο συμπληρώθηκαν 560 χρόνια ἀπό τήν ἀποφράδα ἡμέρα τῆς Ἅλωσης τῆς Βασιλίδας τῶν Πόλεων.

Τήν 29 Μαΐου 1453 ὕστερα ἀπό γενναῖο ἀλλά καί ἄνισο ἀγώνα ἔσβησε ἡ Βυζαντινή (ἑλληνορωμαική) αὐτοκρατορία πού γιά χίλια ἑκατό χρόνια ἔδωσε τά πολιτιστικά καί πνευματικά φῶτα της σέ ὅλη τήν οἰκουμένη.

Στήν Κωνσταντινούπολη, τή «θεοφύλακτη Πόλη», πλέον πατοῦσε τό πόδι τοῦ βάρβαρου τούρκου, πού πλέον ἐπιδίδεται στό πλιάτσικο καί στήν καταστροφή. Ὁ ἑλληνισμός θά ὁδηγοῦνταν στή δύση του γιά τέσσερις αἰῶνες μέχρι νά ξαναγεννηθεῖ ἀπό τίς στάχτες σάν τόν  φοίνικα.

Τό 1453 βρίσκει τήν Βυζαντινή Αὐτοκρατορία νά ἀποτελεῖ πλέον ἕνα φάντασμα τοῦ παλαιοῦ μεγαλείου της καί τοῦ ἔνδοξου βασιλείου της.

Ἡ Κωνσταντινούπολη ἄν καί εἶχε πολιορκηθεῖ πολλές φορές ἀπό ἐχθρούς, χάρη στήν Ὑπεραγία Θεοτόκο εἶχε σωθεῖ.

Παρόλα αὐτά ἡ ἔγινε ἡ ἅλωση τοῦ 1204 ἀπό τούς "χριστιανούς" τῆς Δύσης μέ τήν Δ' Σταυροφορία, ἡ ὁποία προκάλεσε μεγάλο πλῆγμα.

Δημιουργήθηκαν μικρότερα καί ξεχωριστά βασίλεια ( Λατινικά καί Ἑλληνικά), ἕνα ἀπό αὐτά ἦταν ἡ ἑλληνική Αὐτοκρατορία τῆς Νίκαιας πού  κατάφερε νά ἐπικρατήσει στήν περιοχή τῆς Μ.Ἀσίας καί τοῦ Πόντου καί νά ἀνακτήσει τήν Πόλη τό 1261.

Στίς 15 Αὐγούστου 1261 ὁ αὐτοκράτορας Μιχαήλ Παλαιολόγος μπῆκε στήν Κωνσταντινούπολη  καί στέφθηκε γιά δεύτερη φορά αὐτοκράτορας (Χάρη βέβαια στρατηγό Ἀλέξιο Στρατηγόπουλο).

Τά χρόνια πέρασαν , οἱ ἐχθροί τῆς Αὐτοκρατορίας καί κυρίως οἱ Τοῦρκοι ἄρχιζαν νά κατακτοῦν τά ἐδάφη της .

Ἔριδες , λάθη , προδοσίες ἀπό τήν δῆθεν σύμμαχο χριστιανική Δύση , ἔφεραν τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1453 τήν πάλαι ποτέ Αὐτοκρατορία νά περιορίζεται στά περίχωρα τῆς Κωνσταντινούπολης καί τήν Πελοπόννησο.

Καί τότε ἀρχίζει ἡ πολιορκία τῆς Πόλης τήν κατάληψη τῆς ὁποίας εἶχε ὄνειρο του ὁ Σουλτάνος Μωάμεθ Β'.

Ὁ τελευταῖος Αὐτοκράτορας Κωνσταντῖνος ΙΑ' Παλαιολόγος, θά δώσει ἕναν ἡρωικό ἀλλά καί ἄνισο ἀγώνα γιά τή σωτηρία τῆς Βασιλεύουσας , ἀπέναντι στίς ἀριθμητικά ἀνώτερες δυνάμεις τῶν Τούρκων.

Ὁ Κωνσταντῖνος ΙΑ' Παλαιολόγος , ὡς γνήσιος ἀπόγονός τοῦ Λεωνίδα θά ἀπορρίψει μέ ὑπερηφάνεια τίς προτάσεις τοῦ Μωάμεθ Β, γιά παράδοση τῆς Πόλης.

Χαρακτηριστικά εἶναι τά λόγια του : «Τό δέ τήν πόλιν σοί δοῦναι οὔτ' ἐμόν ἐστίν οὔτ' ἄλλου τῶν κατοικούντων ἐν ταύτη• κοινή γάρ γνώμη πάντες αὐτοπροαιρέτως ἀποθανοῦμεν καί οὐ φεισόμεθα τῆς ζωῆς ἠμῶν.»

Ὁ Αὐτοκράτορας καί οἱ ὑπερασπιστές τῆς Πόλης ἀρνοῦνται νά δειλιάσουν μπροστά στό θάνατο πού πλησιάζει.

Τήν Βασιλεύουσα ὑπερασπίζονται σύμφωνα μέ τόν Σφραντζῆ  4.937 βυζαντινοί ὁπλίτες  καί περίπου 2000 ξένοι μισθοφόροι. Ἀπό τούς ξένους ξεχωρίζαν οἱ 700 κατάφρακτοι στρατιῶτες πού ἔφθασαν στήν βυζαντινή πρωτεύουσα τόν Ἰανουάριο τοῦ 1453 μέ δύο γενουατικά πλοῖα. Ὁ Κωνσταντῖνος ΙΑ' Παλαιολόγος ἀπένειμε στόν ἀρχηγό τους Ἰωάννη Ἰουστινιάνη Λόνγκο, ἔμπειρο πολεμιστή, τόν τίτλο τοῦ πρωτοστάτορος (ἀρχιστρατήγου) καί τοῦ ἀνέθεσε τήν ἄμυνα τῆς πόλης. Σέ κάθε περίπτωση ὁ συνολικός ἀριθμός δέν πρέπει νά ὑπερέβαινε τούς 8.500.

Ἀπό τήν ἄλλη πλευρά οἱ Ὀθωμανοί ἦταν τουλάχιστον 150.000 ἄντρες ἐνῶ συμπεριλαμβάνονταν καί τό ἐπίλεκτο σῶμα 12.000 γενιτσάρων .

Στίς 28 Μαΐου 1453 τελέστηκε μεγάλη ἀκολουθία στήν Ἁγία Σοφία, ἡ ὁποία ἦταν καί ἡ τελευταία χριστιανική ἀκολουθία.

Τήν Τρίτη τό βράδυ, 29 Μαΐου, μεταξύ 01.00 καί 02.00, ἐκδηλώθηκε γενική τουρκική ἐπίθεση. Ἀκολουθοῦν ἐπικές μάχες στά τείχη τῆς Πόλης.

Οἱ ὑπερασπιστές ἀποκρούουν ὅλες τίς ἐπιθέσεις. Ἡ ἄμυνα ὅμως καταρρέει ὅταν  ὁ ὁ Γενουάτης Ἰουστινιάνι, τραυματίστηκε σοβαρά καί ἀναγκάστηκε νά ἐγκαταλείψει τή μάχη.

Ὡστόσο ὅταν ἡ Κεκρόπορτα ἀνοίγει και μπαίνουν οἱ Τοῦρκοι στήν Πόλη τότε ἀκούγεται ἡ φρικτή κραυγή: " Η ΠΌΛΙΣ ΕΑΛΩ" !

Ὁ Αὐτοκράτορας βλέπει ὅτι πλησιάζει τό τέλος.

Ὡς ἁπλός στρατιώτης ὁ Κωνσταντῖνος ΙΑ΄' πολεμᾶ στήν πύλη τοῦ Ἁγίου Ρωμανοῦ. Πρίν πέσει σκορπίζει μέ τό σπαθί του  τό θάνατο σέ ὅσους Τούρκους ἀντιμετωπίζει.

Θυσιάζει τή ζωή του στίς ἐπάλξεις τοῦ χρέους ὅπως οἱ Ὑπερασπιστές τῆς Πόλης καί ἐνῶ πεθαίνει , ταυτόχρονα περνᾶ καί τό κατώφλι τῆς ἀθανασίας.

Ὁ θρύλος θέλει Ἄγγελο Κυρίου νά ἔρχεται νά παίρνει τό Βασιλιᾶ, νά τόν ἔχει "μαρμαρώσει" καί νά  περιμένει ὡς τήν στιγμή πού θά ἀνακτήσει τήν Πόλη καί τήν Αὐτοκρατορία του.

Χρέος ὅλων τῶν καλῶν Ἑλλήνων εἶναι νά μή ξεχάσουμε τήν ἡρωική θυσία τῶν Ὑπερασπιστῶν τῆς Πόλης.

Καί νά εὐχηθοῦμε νά δώσει ὁ Θεός νά ἐπιστρέψουμε  κάποια μέρα  στήν Πόλη τῶν ὀνείρων μας.

  ΑΡΤΕΜΙΟΣ