15 ΧΡΟΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ «ΟΜΗΡΟΣ» ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΤΣΑ- ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

Με πολλή συγκίνηση πληροφορηθήκαμε ότι το σχολείο ΟΜΗΡΟΣ στην  Κορυτσά μπαίνει στο 15ο έτος της λειτουργίας του. Καθώς είχαμε την ιδιαίτερη τιμή  ως ΣΦΕΒΑ και ΠΑΣΥΒΑ να στηρίξουμε από την πρώτη στιγμή μετά την πτώση του αθεϊστικού καθεστώτος στην Αλβανία το 1991, την ανάσταση της ελληνικής παιδείας στην περιοχή, παρακολουθούμε με μεγάλη χαρά την πρόοδο και προκοπή της στην περιοχή της Κορυτσάς, πρώτα με την λειτουργία των φροντιστηρίων ελληνικής γλώσσας και στη συνέχεια με τη λειτουργία του σχολείου ΟΜΗΡΟΣ που αποτελεί βιτρίνα Ελληνικής παιδείας και φάρο  πολιτισμού για την πόλη και την περιοχή της Κορυτσάς. Μία περιοχή με σπουδαία ιστορία, της οποίας οι κάτοικοι αγάπησαν πολύ τα γράμματα και διακρίθηκαν για την φιλομάθειά τους .

Αν θελήσουμε να κάνουμε μία μικρή ιστορική αναδρομή βλέπουμε ότι ήδη από το 18ο αιώνα η πόλη και η περιφέρειά της ήταν γεμάτη από ελληνόγλωσσα σχολεία.

- Το πρώτο της ελληνικό σχολείο, όπου φοιτούσαν μαθητές  από την πόλη και από τα γύρω χωριά ιδρύεται το 1723.

- Το 1830 λειτουργεί στην πόλη ένα ελληνικό Φροντιστήριο ή “Ελληνοσχολείον” και ένα αλληλοδιδακτικό σχολείο.

- Το 1856 λειτούργησε η πρώτη τάξη του Γυμνασίου με την οικονομική στήριξη του ευεργέτη Ιωάννη Μπάγκα.

- Το 1857 ιδρύεται το πρώτο παρθεναγωγείο όπου φοιτούσαν τα κορίτσια της πόλης.

- Το 1867 ιδρύονται δύο αστικές σχολές.

- Το 1872 ιδρύονται δύο νηπιαγωγεία.

-Το  1887 το γυμνάσιο ονομάζεται  «Μπάγκειον Γυμνάσιον Κορυτσάς» και διατηρείται μέχρι τη συγκρότηση του αλβανικού κράτους το 1912-1913.  Λειτούργησε ως εξατάξιο γυμνάσιο με 90 μαθητές και 8 καθηγητές. Διέθετε βιβλιοθήκη, αναγνωστήριο και μια οργανοθήκη με όργανα φυσικής πειραματικής και χημείας. Επαναλειτουργεί το 1937 με δαπάνες της Μπαγκείου Επιτροπής ως  ορθόδοξη ιερατική σχολή μέχρι και την κατάληψη της Αλβανίας από τους Ιταλούς το 1939.

-Την ίδια χρονιά (1887) λειτουργεί στην πόλη και το πρώτο αλβανικό σχολείο, ενώ από το 1917 έως το 1939 λειτουργεί στην Κορυτσά, κατά κάποιο τρόπο ως συνέχεια του Μπάγκειου Γυμνασίου, το Γαλλικό Λύκειο Κορυτσάς, το οποίο παρέχει ποιοτική εκπαίδευση σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα.

- Μέχρι και τη δεκαετία του  1920 στην περιοχή λειτουργούν ελληνόγλωσσα σχολεία. Ωστόσο με το καθεστώς του βασιλέα Ζώγκου, σταδιακά αρχίζει η απαγόρευση της ελληνικής παιδείας και το κλείσιμο των ελληνόγλωσσων  σχολείων  στην περιοχή.

Αν και δεν έχει σχέση με τη λειτουργία ελληνικών σχολείων, δεν μπορούμε να μην σημειώσουμε το πέρασμα για ένα χρόνο (1936-37) από την πόλη με την ιδιότητα του Προξένου της Ελλάδας, του Νομπελίστα ποιητή μας Γεώργιου Σεφέρη.

Την περίοδο 1945-1990 κατά τη “βαθειά νύχτα” του κομμουνιστικού καθεστώτος παράλληλα με την βάρβαρη καταπάτηση κάθε ανθρώπινου δικαιώματος, βεβαίως δεν γίνεται λόγος ούτε για  θρησκευτική ελευθερία αλλά ούτε και για ελληνική παιδεία στην περιοχή.

Το 1991 μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος και την σχετική  αποκατάσταση της δημοκρατίας, γεννήθηκε η ανάγκη της εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας και η συνέχιση της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης, που ήταν αναπόσπαστο μέρος του πολιτισμού της πόλης της Κορυτσάς και για το οποίο η πλειοψηφία των κατοίκων έδειχνε μεγάλο ενδιαφέρον

- Το 1991-1992 ιδρύθηκαν , με πρωτοβουλία εντόπιων Κορυτσαίων και υπό την μέριμνα της Ομόνοιας με πρωτεργάτιδα την τότε πρόεδρο κα Ερμιόνη Ανδρέα και άλλους δασκάλους, τα πρώτα Ελληνικά Φροντιστήρια, τα οποία χρηματοδοτήθηκαν  από συλλόγους και χορηγούς από την Ελλάδα και επεκτάθηκαν σε όλη την περιφέρεια φτάνοντας τα 35 . Χιλιάδες κάτοικοι, μικροί και μεγάλοι, ομογενείς και μη, έσπευσαν να μάθουν την ελληνική γλώσσα εκφράζοντας την αγάπη και το ζήλο τους για να μάθουν αυτό που στερήθηκαν για 7 δεκαετίες. Οι σύλλογοί μας σεμνύνονται γιατί από την πρώτη στιγμή βρεθήκαμε στο πλευρό των αδελφών μας και στηρίξαμε με αποστολές σχεδόν σε μηνιαία βάση τον θεσμό των φροντιστηρίων. Την προσπάθεια αυτή στήριξαν πολλοί σύλλογοι και φορείς κυρίως από τη Βόρειο Ελλάδα, όπως  ιερές μητροπόλεις,χριστιανικές αδελφότητες, τα συνεργαζόμενα γυναικεία σωματεία Θεσσαλονίκης κ.α. φορείς.

 Με πολλή συγκίνηση τα χρόνια εκείνα θυμούμαστε την παρουσία ηλικιωμένων που είχαν προλάβει την λειτουργία των ελληνικών σχολείων το 1920,  να μας μιλούν σε άψογη καθαρεύουσα και να μας τραγουδούν τραγούδια του μεσοπολέμου, για να μας δείξουν την αγάπη τους για την Ελλάδα.

- Μετά από μία παύση κατά το έτος 1994-1995, από το 1996 ξεκίνησαν ξανά τα φροντιστήρια αλλά με ολοφάνερη τώρα την  ανάγκη για καλύτερο σχεδιασμό και οργάνωση.  Η απαίτηση αυτή  οδήγησε σε μια ένωση όλων των ενδιαφερόμενων για την δημιουργία  ενός   πολιτιστικού φορέα που θα αναλάμβανε την οργάνωση της εκπαίδευσης σε πιο  επαγγελματική  βάση.

Το 1998 ιδρύεται και εγκρίνεται από το Πρωτοδικείο  της Κορυτσάς ο Πολιτιστικός και Αθλητικός Σύλλογος "Αδελφότητα". Η "Αδελφότητα" ανέλαβε τα φροντιστήρια εκμάθησης ελληνικής γλώσσας και στεγάστηκε  αρχικά στο Κτίριο Κόντη. Υπό το σύλλογο αυτό τα φροντιστήρια λειτούργησαν σε όλη την περιφέρεια. Δίπλα τους στάθηκαν ευεργέτες όπως ο Πρόδρομος Εμφιετζόγλου και Σύλλογοι όπως η ΣΦΕΒΑ-ΠΑΣΥΒΑ και "Οι Φίλοι του Πολιτισμού" με πρόεδρο τον π.  Ελευθέριο Καρακίτσιο. Οι δύο αυτοί σύλλογοι μάλιστα συνεχίζουν έως σήμερα να προσφέρουν ανιδιοτελώς στην στήριξη της ελληνικής παιδείας στην περιοχή.

          Το 2002, για τις ανάγκες των ελληνικών φροντιστηρίων, το Ελληνικό Κράτος απέσπασε στην Κορυτσά μία φιλόλογο και δύο δασκάλες. Η μεγαλύτερη επιτυχία του Συλλόγου, εκείνη την στιγμή,  ήταν το 2003 η έκδοση άδειας λειτουργίας νηπιαγωγείου και δημοτικού σχολείου υπό την ονομασία "Τα αδέλφια Κόντη". Την ίδια χρονιά το ελληνικό κράτος απέσπασε 5 άλλους δασκάλους.

- Το 2003 ανέλαβε την διεύθυνση των Ελληνικών Φροντιστηρίων η φιλόλογος κ.Αυγέρου Άννα, μέλος της Ορθόδοξης Αδελφότητας "ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΕΛΠΙΣ", που ήταν η πρώτη από τις πολλές (σχεδόν 20 ) εκπαιδευτικούς της Χριστιανικής αυτής Αδελφότητας που πρόσφεραν και μέχρι και σήμερα προσφέρουν ποικιλοτρόπως στο εκπαιδευτικό έργο του σχολείου, αλλά και γενικότερα στην κοινωνία της Κορυτσάς με την ιεραποστολική και ορθόδοξή τους δράση, ιδιαίτερα μέσω των κατηχήσεων.

          - Στις 29.12.2004,  εκδόθηκε, μετά από άψογη συνεργασία, του Γενικού   Προξένου της Ελλάδας στην Κορυτσά κ. Ελευθέριου Πρώιου  και του Προέδρου της "Αδελφότητας"  κ.Ανδρέα Μήτσιου, ο ρόλος του οποίου ήταν καθοριστικός,  η άδεια λειτουργίας του Ελληνοαλβανικού Σχολείου "Όμηρος". Εκπληρώθηκε έτσι το πολυπόθητο όνειρο των ομογενών,  η συνέχεια της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στην Κορυτσά μετά από σχεδόν έναν αιώνα!

- Συγχρόνως πρόσφερθηκε στην πόλη ένα σπουδαίο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα που δίνει σε όλους χωρίς διάκριση ποιοτική εκπαίδευση, μόρφωση με ιδανικά και αρχές που εμπνέουν εδώ και χιλιάδες χρόνια τον κόσμο, αλλά και στοχεύει στην καλλιέργεια του πνεύματος της αγάπης, του αλληλοσεβασμού, της αλληλοκατανόησης, της συναδέλφωσης μεταξύ των λαών και γενικότερα της ειρηνικής συνύπαρξής τους χτίζοντας γέφυρες.

- Η Ελληνική Πολιτεία φρόντισε ξεχωριστά για τον χώρο στο οποίο σήμερα στεγάζεται ο "Όμηρος". Η ανέγερση του σχολείου χρηματοδοτήθηκε με κονδύλια του Προγράμματος Αναπτυξιακής Συνεργασίας του Ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών - Ελληνικό Σχέδιο για την Οικονομική Ανασυγκρότηση των Βαλκανίων (ΕΣΟΑΒ).

Τα εγκαίνια πραγματοποιήθηκαν στις 15-05-2005 με την συμμετοχή πλήθους λαού, Προξενικών Αρχών, Αντιπροσώπων της Τοπικής Αυτοδιοικήσεως Κορυτσάς, Εκκλησιαστικών Αρχών, με τον ίδιο τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο  αλλά και εκπροσώπους   πολιτικών  και θρησκευτικών Αρχών και των δύο χωρών. Το Ελληνικό Κράτος εκπροσωπούσε η  Υπουργός Εθνικής Παιδείας και θρησκευμάτων κ. Μαριέττα Γιαννάκου, και ο  Υφυπουργός Εξωτερικών κ Ευριπίδης Στυλιανίδης ενώ το Αλβανικό Κράτος ο υπουργός παιδείας κ Λουάν Μεμούσι.

- Κατά την σχολική χρονιά 2004-2005 οι μαθητές που μάθαιναν ελληνικά στα Ελληνικά Φροντιστήρια μαζί με τους μαθητές του σχολείου «Όμηρος» έφθασαν τους 920. Από τότε έως και σήμερα τα Εκπαιδευτήρια «Όμηρος» παρέχουν όλα τα απαραίτητα εφόδια στους μαθητές τους χωρίς καμία διάκριση. Η πορεία των εκπαιδευτηρίων είναι ανοδική σε όλα τα επίπεδα, ιδιαίτερα από την στιγμή που το σχολείο  τέθηκε υπό την άμεση μέριμνα και επίβλεψη του αρμόδιου Συντονιστή Εκπαίδευσης, τον οποίο διορίζει η Ελληνική Πολιτεία.

 Βασικός  στόχος του σχολείου  πέρα πό την μόρφωση είναι να παρέχει πάνω από όλα στους μαθητές του πνευματικά εφόδια. Μέσα από την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας, εκτός από την διαφύλαξή της για τους ομογενείς, τα παιδιά γνωρίζουν και μυούνται στον ελληνικό πολιτισμό, στο ήθος, τις αρχές, τα ανώτερα ιδανικά, την δημοκρατία, την ελληνορθόδοξη παράδοση και πολλές  άλλες σημαντικές αξίες που έχουν επηρεάσει την ζωή όλης της ανθρωπότητας ανά τους αιώνες.

Παράλληλα η τέχνη και η μουσική παιδεία όπως και ο αθλητισμός και η ευγενής άμιλλα, είναι μέρος της μόρφωσης των μαθητών.  Δεν είναι αφηρημένες έννοιες, αλλά βιωματικές εμπειρίες που εκπλήσσουν ευχάριστα στο σχολείο ΟΜΗΡΟΣ. Μάρτυρες γι αυτό οι χιλιάδες θεατές, γονείς και επισκέπτες, επώνυμοι και ανώνυμοι που έχουν παρακολουθήσει  τις εκδηλώσεις στις εθνικές εορτές και έχουν συγκινηθεί και  ενθουσιαστεί! Η υπέροχη χορωδία αλλά και τα προσεγμένα χορευτικά πλαισιώνουν με τέχνη και μεράκι τα γεμάτα νόημα θεατρικά δρώμενά με τη  συμμετοχή στις εκδηλώσεις να  είναι μια γλυκιά μόνιμη ανάμνηση για όλους τους μαθητές.

-Το δίγλωσσο διδακτικό περιβάλλον εφοδιάζει τους μαθητές με δημιουργικές γλωσσικές ικανότητες που έχουν φέρει στο σχολείο δύο χρυσά βραβεία σε επίπεδο περιφέρειας και το κατατάσσουν μόνιμα στα άριστα σχολεία της περιοχής. Σε επίπεδο γνώσεων οι μαθητές  όχι μόνο δεν υπολείπονται σε κάτι σε σχέση με τους άλλους μαθητές της Κορυτσάς, αλλά έχουν όλες τις προϋποθέσεις για να φτάσουν στο ανώτατο επίπεδο. Οι δομές, τα εργαστήρια, το γενικότερο διδακτικό και παιδαγωγικό περιβάλλον βρίσκονται στο ανώτερο δυνατό τους σημείο. Ο συνδυασμός των Ελλήνων εκπαιδευτικών με το ντόπιο προσωπικό αποτελεί προτέρημα και λειτουργεί  πολύ αποδοτικά. Επιπλέον, το διδακτικό προσωπικό επιμορφώνεται συνεχώς και για τον ίδιο σκοπό φροντίζει και το γραφείο του συντονιστή μέσω των ποικίλων σεμιναρίων που διοργανώνει.

- Πάνω από όλα όμως οι μαθητές του σχολείου καλλιεργούν τις ανθρώπινες αρετές και διαπλάθουν έναν χαρακτήρα που ξέρει να αγαπά τον συνάνθρωπο, να συμπονά και να προσφέρει σε όσους έχουν ανάγκη. Καλλιεργούν το σεβασμό στην αξία του ανθρώπου και του πολίτη.

Αν και πολύ συχνά οι σύλλογοί μας εκφράζουν παράπονα για την απουσία της επίσημης ελληνικής πολιτείας από τα προβλήματα που απασχολούν τον Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό, το σχολείο ΟΜΗΡΟΣ της Κορυτσάς αποτελεί μία επαινετή εξαίρεση.  Στα   15 χρόνια της λειτουργίας του, δαπανήθηκαν αρκετά κονδύλια  τα οποία όμως λειτούργησαν σαν μία πολύ επωφελής επένδυση που απέδωσε τα μέγιστα ανταποδοτικά οφέλη στους τομείς  της παιδείας και του πολιτισμού αλλά και της στήριξης των ομογενών μας. Το σχολείο αποτελεί στην ουσία τον καθρέφτη της Ελλάδας στην περιοχή, και αν πιστέψουμε τις μαρτυρίες όχι μόνο των αδελφών μας εκεί αλλά και των Αλβανών υπευθύνων, παρά τα όποια προβλήματα, λειτουργεί  με απόλυτη επιτυχία και αποτελεί πρώτη επιλογή των Κορυτσαίων για τη μόρφωση των παιδιών τους.

Είναι ενθαρρυντικό ότι τα τελευταία χρόνια πολλοί φορείς και σύλλογοι αλλά και επίσημοι (βουλευτές και στελέχη τοπικής αυτοδιοίκησης) από την Ελλάδα στηρίζουν με τις επισκέψεις και την κατά δύναμιν συνδρομή τους το σχολείο ΟΜΗΡΟΣ. Ωστόσο είναι υποχρέωση και της Ελληνικής Πολιτείας, να διαφυλάξει ως κόρη οφθαλμού αυτό το κύτταρο ελληνικής παιδείας, να στηρίξει όσους ελλαδίτες και ομογενείς εκπαιδευτικούς προσφέρουν εκεί τις υπηρεσίες τους και να τους ενισχύσει και θωρακίσει για να ανταπεξέλθουν στις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής. Δεν πρέπει σε καμμία περίπτωση να επαναληφθούν ολιγωρίες και αδιαφορίες που οδήγησαν  σε μία τουλάχιστον περίπτωση, τα τελευταία χρόνια στον κίνδυνο διακοπής της λειτουργίας του σχολείου.

  Με τον τρόπο αυτό  τα εκπαιδευτήρια «Όμηρος» θα συνεχίσουν την όμορφη προσπάθειά τους  στην πόλη της Κορυτσάς μεταδίδοντας τα φώτα  και τις αξίες της ελληνορθόδοξης  παιδείας, κάτι που αποτελεί ευχή και επιθυμία όλων των Κορυτσαίων αλλά και των ελλαδιτών που από την πρώτη στιγμή στάθηκαν στο πλευρό του σχολείου.