Στον Αχιλλέα Λαζάρου

Η ΣΦΕΒΑ  με συγκίνηση αποτίει φόρο τιμής στον μεγάλο Έλληνα πατριώτη και επιστήμονα Αχιλλέα Λαζάρου, που έφυγε από τη ζωή στις 14 Ιουνίου 2023. 

Η προσφορά του στην επιστήμη  της Ιστορίας  υπήρξε τεράστια, με δεκάδες βιβλία,  εκατοντάδες άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά, διδασκαλία σε  πανεπιστημιακές σχολές, παραγωγικές σχολές  των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας καθώς  και  διαλέξεις και ομιλίες  σε συνέδρια, φορείς, συλλόγους και σχολεία. Το έργο του στον τομέα της έρευνας των ρωμανικών (λατινογενών) γλωσσών, αναγνωρίστηκε  τόσο  εντός, όσο και εκτός ελληνικών συνόρων για την πρωτοτυπία και την αντικειμενικότητά του, ενώ  ιδιαίτερα γόνιμη υπήρξε η συνεισφορά  του  στην μελέτη και ανάδειξη της ιστορίας και της προσφοράς του βλαχόφωνου Ελληνισμού.

Οι παρεμβάσεις του υπήρξαν πάντοτε καίριες για τα εθνικά μας θέματα καθώς συχνά δεν δίσταζε να ξεφύγει από τον αμιγώς επιστημονικό λόγο και να καταγγείλει πολιτικά λάθη και παραλείψεις που οδηγούσαν σε επικίνδυνες ατραπούς τις εθνικές μας υποθέσεις. Χωρίς υπερβολή μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι ο κ. Αχιλλέας Λαζάρου υπήρξε για την πατρίδα μας ένα πολύτιμο ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ, το οποίο δυστυχώς δεν αξιοποιήθηκε όπως έπρεπε από τους υπευθύνους.  Δεν δίστασε να ακολουθήσει με συνέπεια και υπευθυνότητα τον δρόμο που του υποδείκνυε η συνείδησή του, μολονότι όπως εκμυστηρευόταν συχνά, αυτό  του στοίχισε στην πανεπιστημιακή του καριέρα και στην επαγγελματική του ανέλιξη. Μνημειώδη υπήρξαν τα έργα του ΒΑΛΚΑΝΙΑ ΚΑΙ ΒΛΑΧΟΙ,  ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΛΑΟΙ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ, ΕΘΝΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ, ΒΛΑΧΟΙ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΛΕΙΨΕΙΣ,  ΑΒΕΛΤΗΡΙΕΣ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΤΙΚΕΣ κ.α.

Στο πλαίσιο αυτό ιδιαίτερη θέση στην καρδιά αλλά και στην  έρευνά του κατείχε και το εθνικό θέμα της πολύπαθης Βορείου Ηπείρου.  Ως ένας από τους πιο ἐγκριτους σύγχρονους μελετητές του ζητήματος αυτού και ιδιαίτερα  της πτυχής του βλαχόφωνου τμήματος του ελληνισμού στην Αλβανία, έθεσε τις γνώσεις του στον αγώνα για την ενημέρωση του ελληνικού λαού, έτσι ώστε το Βορειοηπειρωτικό να πάρει τη θέση που του αρμόζει ανάμεσα στα εκκρεμή εθνικά μας προβλήματα. Από την πρώτη στιγμή εκτίμησε τον αγώνα του μακαριστού μητροπολίτου Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης κυρού ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΟΥ και συντάχθηκε μαζί του βοηθώντας με κάθε τρόπο την προσπάθειά του.   Μεταξύ τους υπήρξε αμοιβαία  εκτίμηση και είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ο Σεβαστιανός τον καλούσε πολύ συχνά να ομιλήσει για την Βόρειο Ήπειρο καθώς υπήρξε μέλος και του ΠΑΣΥΒΑ, ενώ τον τίμησε ιδιαιτέρως τοποθετώντας τον ως μέλος της οργανωτικής επιτροπής των δύο επιστημονικών συνεδρίων που διεξήχθησαν στην Κόνιτσα από την Ιερά Μητρόπολη και τον ΠΑΣΥΒΑ, το 1987 και το 1990.  Στο πρώτο συνέδριο  εκφώνησε δύο ομιλίες: 1. Ιλλυρολογία και κύρια ονόματα και 2. Βορειοηπειρωτικός Ελληνισμός-Περιπέτειες της ελληνικής γλώσσας στήν Βόρειο Ήπειρο. Στο δεύτερο είχε την καταληκτήρια ομιλία του συνεδρίου με τίτλο:   Οι Βορειοηπειρώτες Βλάχοι.

Αλλά και μετά την κοίμηση του Σεβαστιανού η συνεργασία του με τον ΠΑΣΥΒΑ και τη ΣΦΕΒΑ στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, υπήρξε συνεχής με τον ίδιο να ανταποκρίνεται σε πολλές παρακλήσεις μας για να κοσμήσει με την παρουσία και τον   πύρινο εθνικό  αλλά επιστημονικά συγκροτημένο  λόγο  του, ημερίδες και εκδηλώσεις των συλλόγων μας.

Για τους Βλάχους τόνιζε χαρακτηριστικά στην ομιλία του στο συνέδριο του 1987 στην Κόνιτσα. «Οι λατινόγλωσσοι Βλάχοι της Μοσχοπόλεως και άλλων περιοχών, είχαν ανέκαθεν ελληνικά αισθήματα  και ελληνικά σχολεία. Είναι κολοσσιαίον σφάλμα της Ελλάδος ήτις εξ αμαθείας τους εγκατέλειψε πάντοτε έξω της φροντίδος της, αλλά και των άλλων ιστορικών ερευνητών, οίτινες δεν ενεβάθυναν εις την ιστορικήν έρευναν του ζητήματος και  δεν εφώτισαν τους Ελληνας πολιτικούς όπως έπρεπε!»

Ευχόμαστε ο Άγιος Θεός να αναπαύσει την ψυχή του Αχιλλέα Λαζάρου! Η μνήμη του, μνήμη ενός γνησίου, συγχρόνου ΔΑΣΚΑΛΟΥ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ και εθνικού διαφωτιστού, ας είναι αγήρως και αιωνία!