Ὁ Κωνσταντῖνος Μητσοτάκης (1918-2017) καί τό Βορειοηπειρωτικό

Ἡ πρόσφατη ἀπώλεια τοῦ τελευταίου τῶν μεγάλων τῆς Μεταπολιτεύσεως (ὅπως ὀνομάστηκε), τοῦ Κωνσταντίνου Μητσοτάκη (ἀπεβίωσε στίς 29 Μαΐου 2017 σέ ἡλικία 99 ἐτῶν), συνοδεύτηκε ἀπό πλῆθος ἀφιερωμάτων σέ ΜΜΕ, ἠλεκτρονικά καί ἔντυπα, γιά τήν προσωπικότητα καί τό ἔργο του. Ἀπό ὅσα γράφτηκαν καί λέχθηκαν, ὑπῆρξαν πολλές οἱ ἀναφορές τῆς στάσεώς του ἐπί Πρωθυπουργίας του (1990-1993) στό λεγόμενο Μακεδονικό, ἐνῶ ἀπουσίασε, δυστυχῶς, ὅ,τι ἀφορᾶ στό ἄλλο μεγάλο Ἐθνικό Θέμα, αὐτό τῆς Βορείου Ἠπείρου, καί τήν στάση του ὡς ἐπικεφαλῆς τῆς Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως ἀπέναντι σέ αὐτό.

ΜΙΑ ΠΑΛΑΙΑ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ

Ὁ ἀείμνηστος Μητσοτάκης προερχόταν ἀπό οἰκογένεια τῆς Κρήτης, πού ἀπό τά τέλη τοῦ 19ου αἰῶνος ἤδη εἶχε δραστηριοποιηθεῖ στόν κοινό Ἐθνικό Ἀγώνα τῆς Μεγάλης Ἰδέας. Στό πλαίσιο αὐτό, ὁ πατέρας του, Κυριάκος Μητσοτάκης (1883-1944), τό 1912-13 θά συγκροτήσει ἐθελοντικό σῶμα Κρητῶν ἀγωνιστῶν καί θά πολεμήσει στό μέτωπο τῆς Ἠπείρου στό Μπιζάνι, ὅπως καί ἑκατοντάδες συντοπίτες του.

Ἀργότερα, στόν Πόλεμο τοῦ 1940, θά κληθεῖ ὡς Ἔφεδρος Ἀνθυπολοχαγός ὁ 22χρονος τότε Κωνσταντῖνος, ἀλλά δέν θά προλάβει τίς κύριες μάχες. Μέ τήν Κόνιτσα θά τόν συνδέσει ἡ παρουσία τοῦ θείου του Κωνσταντίνου Γεωργιάδη, πού ἦταν Διευθυντής τῆς Ἀναγνωστοπουλείου Γεωργικῆς Σχολῆς Κονίτσης (καί ὁ ἴδιος ὁ Μητσοτάκης ἀνέφερε πώς εἶχε φιλοξενηθεῖ σέ αὐτήν γιά μερικούς μῆνες πρό τοῦ Πολέμου).

Η ΚΡΙΣΙΜΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 1990 ΚΑΙ Η ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΟ ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟ

Μετά τόν Πόλεμο, ὡς γνωστόν, ἀσχολήθηκε μέ τήν Πολιτική, ἀναδεικνυόμενος Βουλευτής καί Ὑπουργός πολλές φορές. Ὅσο καιρό δραστηριοποιήθηκε ὡς ἐπικεφαλῆς τῆς Ἀξιωματικῆς Ἀντιπολιτεύσεως στό πλαίσιο τῆς δεκαετίας τοῦ 1980, ὅταν κυβερνοῦσε ὁ Ἀνδρέας Παπανδρέου, ὁ Κων. Μητσοτάκης μέ συνεχεῖς δηλώσεις του τόνιζε τήν ἀνάγκη γενικῆς στήριξης τοῦ Ἐθνικοῦ θέματος τῆς Βορείου Ἠπείρου. Ὡστόσο ἐκεῖ πού θά δοκιμαστοῦν ἡ πολιτική ἐπιθυμία μέ τήν πολιτική πρακτική θά εἶναι ἡ περίοδος τῆς Πρωθυπουργίας του, τό 1990-1993.

Τότε θά δοκιμαστοῦν πολλά. Ὁ Κομμουνισμός τῶν Χότζα καί Ἀλία θά πέσει παταγωδῶς τήν περίοδο ἐκείνη (ὅπως καί στήν λοιπή Ἀνατολική Εὐρώπη), οἱ πολίτες τοῦ γειτονικοῦ Κράτους (Ἀλβανοί καί Ἕλληνες, δηλαδή Βορειοηπειρῶτες) θά φύγουν γιά ἕνα καλύτερο αὔριο πρός Ἰταλία, Γιουγκοσλαβία καί Ἑλλάδα καί ἡ Ἀριστερή προπαγάνδα στήν Ἑλλάδα (πού πάντα ἐπέλεγε τήν στήριξη μέ ἔργα ἤ μέ ἔνοχη σιωπή τοῦ Κομμουνισμοῦ τοῦ Χότζα, γιά νά καλύψει τό αἶσχος τοῦ «Ἀλβανικοῦ Παραδείσου») θά διασπείρει (ἐπιτυχημένα, ὁμολογουμένως) τήν θεωρία πώς οἱ Μητσοτάκης-Σαμαράς (καί ἐν μέρει ὁ ἀείμνηστος Σεβαστιανός) «ἄνοιξαν τά σύνορα καί πλημμύρισε ἡ Ἑλλάδα Ἀλβανούς καί Βορειοηπειρῶτες». Μιλᾶμε γιά τούς ἴδιους τύπους πού τώρα (μέ ἐπίκληση στόν …ἀνθρωπισμό καί τήν συνύπαρξη τῶν Λαῶν) τρέχουν νά βοηθήσουν νά εἰσέλθει στήν χώρα ὁ κάθε περαστικός μουσουλμάνος πρόσφυγας, μετανάστης ἤ λαθρομετανάστης, ἐνῶ γιά ἐκείνη τήν περίοδο δέν ἐξηγοῦν τί ἐννοοῦν «κλειστά σύνορα». Μήπως ἐννοοῦν νά κάναμε ὅπως ἡ Ἰταλία, μέ τά πλοῖα πού βύθιζαν «κατά λάθος» οἱ Ἰταλοί, πνίγοντας ἑκατοντάδες φυγάδες, γιά νά ἀποτρέψουν τήν εἴσοδο Ἀλβανῶν πολιτῶν στήν Ἰταλία; Ὅσοι ἔχουν μνήμη, θυμοῦνται….

ΤΑ ΛΑΘΗ ΚΑΙ Η ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΤΗΣ ΣΤΑΣΕΩΣ

Ἕνα μεγάλο λάθος τῆς διακυβερνήσεως Μητσοτάκη (πού εἶναι ὁ πρῶτος μεταπολεμικά Ἕλληνας Πρωθυπουργός πού τό 1991 ἐπισκέπτεται τήν Ἀλβανία καί ζητᾶ σεβασμό τῶν Δικαίων τῶν Βορειοηπειρωτῶν Ἑλλήνων), εἶναι ἡ στήριξη στόν Σαλή Μπερίσα καί τό Δημοκρατικό Κόμμα του, καθώς ἤλπιζε ὁ Μητσοτάκης καί οἱ συνεργάτες του (πού ὁμολόγησαν μετά τό λάθος τους) πώς μία «Κοινοβουλευτική καί Δημοκρατική» Ἀλβανία θά εἶναι καλύτερη γιά ἐμᾶς. Ξεχνοῦσε ὅμως τήν διαχρονική φράση τοῦ Σεβαστιανοῦ (πού ἡ πραγματικότητα δέν τήν διέψευσε ποτέ!) ὅτι οἱ Ἀλβανοί εἴτε Ἀριστεροί εἶναι εἴτε Δεξιοί θά διατηροῦν ἀμείωτο τόν Ἀνθελληνισμό τους καί θέλουν νά ἐξαφανίσουν τήν Βόρειο Ἤπειρο.

Ὅταν μάλιστα σέ ἐπίσκεψη τοῦ Μητσοτάκη στήν ἀκριτική περιοχή Κονίτσης καί Πωγωνιανῆς, ὁ ἴδιος ὁ Σεβαστιανός ἐνώπιον τοῦ Πρωθυπουργοῦ καί τῆς Ὑφυπουργοῦ Ἐξωτερικῶν Βιργ. Τσουδεροῦ εἶπε τήν ὅλη ἀλήθεια περί τῆς καταστάσεως, χωρίς νά …στρογγυλεύει τίς γωνίες τοῦ κινδύνου καί ἡ Β. Τσουδεροῦ πῆγε νά φέρει ἀντιρρήσεις ἐπί τῶν παρατηρήσεων τοῦ Μητρ. Σεβαστιανοῦ, ὁ ἴδιος ὁ Μητσοτάκης τήν ἐπανάφερε στήν τάξη τονίζοντας τήν ὀρθότητα τῶν διαπιστώσεων τοῦ Ἀκρίτα Ἱεράρχη. Μέ ἡμερομηνία 29 Μαρτίου 1993 ἀποστέλλει στήν ἴδια κείμενο- ἔκκληση γιά τούς ὑφισταμένους κινδύνους σέ Βόρειο Ἤπειρο. Καί μόλις τρεῖς μῆνες μετά θά ὑπάρξουν ἐξελίξεις.

ΤΟ ΚΡΙΣΙΜΟ 1993 ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΕΙ Ο ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

Τά πράγματα θά ἀλλάξουν τό 1993. Τόν Ἰούλιο τοῦ 1993 ἡ Ἑλληνική Κυβέρνηση Μητσοτάκη, μέ ἀφορμή τήν ἀναστάτωση ἀπό τήν σοβινιστική πολιτική τοῦ Μπερίσα ἀπαιτεῖ (μέ τούς περίφημους 6 ὅρους πρός τήν Ἀλβανία) νά ἀλλάξει τήν τακτική της ἡ Κυβέρνηση τῶν Τιράνων καί συνδέει τίς ἐξελίξεις στό Κοσσυφοπέδιο (πού 6 ἔτη μετά θά ἀνεξαρτητοποιηθεῖ ἀπό τήν Σερβία!) μέ αὐτές τῆς Βορείου Ἠπείρου. Ἡ σκληρή στάση τῆς Κυβερνήσεως Μητσοτάκη ἔναντι τῆης Ἀλβανίας τό θέρος τοῦ 1993 γεμίζει αἰσιοδοξία τούς Ἕλληνες σέ Ἑλλάδα καί Ἀλβανία πώς ἡ Ἐξωτερική πολιτική τῆς Ἑλλάδος γίνεται σοβαρή καί ὑπεύθυνη ἀπέναντι στό Δράμα τῆς Βορείου Ἠπείρου.

Παραθέτουμε τμῆμα ἀπό τίς σχετικές δηλώσεις τοῦ ἀειμνήστου Σεβαστιανοῦ (ἀπό τό βιβλίο «Σεβαστιανός: Γιά τήν Ἀνάσταση τῆς Βορείου Ἠπείρου», σελ. 610-611), πού ἐνῶ ἀπευθύνονται στόν τότε Πρωθυπουργό, ἔχουν (ὅπως ὅλες σχεδόν οἱ δηλώσεις τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου, ὄντως!) ἐπικαιρότητα. Λές καί γράφτηκαν καί γιά τούς σημερινούς ἡγήτορες τῆς Ἑλλάδος, πού βλέπουν μέν τήν Ἀλβανική προκλητικότητα, ἀλλά τρέχουν μέ …ἀργούς ρυθμούς ἤ ὑποβαθμίζουν τόν κίνδυνο….

«Δηλώσεις Σεβαστιανοῦ γιά τήν Συνέντευξη τοῦ κ. Πρωθυπουργοῦ ἐπί τοῦ Βορειοηπειρωτικοῦ (18.7.1993)»

«Μέ ἱκανοποίηση ὁ Ἑλληνισμός τοῦ ἐσωτερικοῦ καί τοῦ ἐξωτερικοῦ ἐδέχθη τίς δηλώσεις τοῦ κ. Πρωθυπουργοῦ κατά τήν συνέντευξη τῆς περασμένης ἑβδομάδος, ἀναφορικά μέ τό Βορειοηπειρωτικόν θέμα. Ἰδιαίτερα ἐχάρησαν οἱ Βορειοηπειρῶτες ἀδελφοί μας, διότι εἶδαν ἐπί τέλους νά χαράσσεται σοβαρά ἐθνική πολιτική στό Βορειοηπειρωτικό, πράγμα πού ἠμεῖς, χρόνια τώρα ὁλόκληρα, τό ζητούσαμε.

Ἀξίζουν ἑπομένως, συγχαρητήρια εἰς τόν Πρωθυπουργόν κ. Μητσοτάκην, διότι ἐτόλμησε καί ὡμίλησε μέ γλώσσαν ἐθνικήν πρός τούς Ἀλβανούς, τούς συνεχίζοντας σκανδαλωδῶς νά ποδοπατοῦν ὅλα ἀνεξαιρέτως τά ἀνθρώπινα δικαιώματα τῆς Ἑλληνικῆς Μειονότητος. Ἀπευθύνομεν συγχρόνως καί θερμοτάτην ἔκκλησιν πρός τά κόμματα τῆς Ἀντιπολιτεύσεως, ὅπως ὑποστηρίξουν μέ κάθε τρόπον τήν χαραχθεῖσαν ὑπό τῆς Κυβερνήσεως ἐθνικήν πολιτικήν εἰς τό Βορειοηπειρωτικόν, ἐάν ἐπιθυμοῦμεν νά μή ἀφανισθῆ ὁ Ἑλληνισμός τῆς Βόρ. Ἠπείρου-ὅπως συνέβη μέ ἐκεῖνον τῆς Κωνσταντινουπόλεως-οπότε θά ὑπέχουν βαρυτάτην εὐθύνην διά τήν καταστροφήν. Θά ἠθέλαμε ὅμως νά κάνωμε καί μίαν διευκρίνισιν : Τό αἴτημα τῆς αὐτονομίας τῆς Βορείου Ἠπείρου ἐπ΄ οὐδενί λόγω πρέπει νά συνδυάζεται μέ οἱονδήποτε αἴτημα τοῦ Κοσσυφοπεδίου. Διότι τό δικαίωμα τοῦτο τῆς αὐτονομίας τῆς Βορείου Ἠπείρου εἶναι κεκτημένον ἀπό τούς Βορειοηπειρῶτες μέ τό «Πρωτόκολλον τῆς Κερκύρας» τοῦ 1914, τό ὁποῖον ὑπέγραψε καί ἀπεδέχθη τόσον ἡ Ἀλβανία, ὅσον καί οἱ τότε «Μεγάλες Δυνάμεις » τῆς Εὐρώπης….».

Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΚΑΙ Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ «ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ» ΣΤΗΝ ΚΟΝΙΤΣΑ

Ἡ συνέχεια τό 1993 καί τό 1994 εἶναι γνωστή. Ἡ κυβέρνηση Μητσοτάκη πέφτει τόν Ὀκτώβριο τοῦ 1993 καί ἀναλαμβάνει τόν χειρισμό τοῦ θέματος ὁ γνωστός ἀπό τά ἀνοίγματά του πρός τήν Ἀλβανία τήν δεκαετία τοῦ 1980 Γιαννιώτης πολιτικός Κάρολος Παπούλιας. Ὑποχωρεῖ ἡ Ἑλληνική Πολιτική ἔναντι τῆς Ἀλβανίας καί ὡς… ἀντίδωρο οἱ Ἀλβανοί τοῦ Μπερίσα στήνουν Δίκη στά Τίρανα τό 1994 ἐναντίον τῆς ἡγεσίας τῆς ΟΜΟΝΟΙΑΣ.

Ὁ Κων. Μητσοτάκης ἀναγνώριζε εὐθαρσῶς τά πατριωτικό ἔργο καί τά εἰλικρινῆ καί ἀνιδιοτελῆ κίνητρα τοῦ μακαριστοῦ Σεβαστιανοῦ, καί γραπτῶς καί προφορικῶς. Μάλιστα ἦλθε τό πρωινό της 14ης Δεκεμβρίου 1994, στήν ἀκριτική Κόνιτσα, στόν ἱερό Ναό τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ, ὅπου γινόταν ἡ Ἐξόδιος Ἀκολουθία τοῦ Σεβαστιανοῦ, γιά νά ἀποχαιρετήσει τόν μεγάλο Ἀγωνιστή τῆς Πίστεως καί τῆς Πατρίδος. Καί ὅταν ὁ συγκεντρωμένος Κόσμος ἐπεχείρησε νά χειροκροτήσει τόν Μητσοτάκη γιά τήν παρουσία του (ὑπενθυμίζουμε ὅτι ἡ τότε Κυβέρνηση Ανδ. Παπανδρέου λειτουργώντας μυωπικά δέν εἶχε ἀποστείλει στήν κηδεία ὡς ἐκπρόσωπο οὔτε ἕναν Ὑφυπουργό οὔτε προσέφερε κιλλίβαντα πυροβόλου, ὅπως σέ τόσους παρακμιακούς ἤ κομματικούς παράγοντες εἶχε προσφέρει), ὁ Μητσοτάκης μέ ἕνα νεῦμα του ζήτησε σιωπή καί σεβασμό. Καί ὅλοι σεβάστηκαν τήν ἐπιθυμία του, ἐνῶ ὁ ἴδιος προσῆλθε ἐντός του Ναοῦ καί ἀσπάστηκε τόν μακαριστό….

Αὐτά τά ὀλίγα γιά τήν στάση τοῦ Μητσοτάκη ἀπέναντι στό Βορειοηπειρωτικό, χωρίς νά ἐξαντλοῦμε στό παρόν σημείωμα τό θέμα  αὐτό.

Γεώργιος Διον. Κουρκούτας

Καθηγητής φιλόλογος