Ἡ Ἀλβανία στόν Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο

Ξέρουμε πολλά γιά τήν συμμετοχή τῶν Ἀλβανῶν στήν Ἰταλική ἐπίθεση τό 1940. Ἀγνοοῦμε τό τί γινόταν στήν χώρα αὐτή κατά τήν διάρκεια τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ἡ Ἀλβανία ἀπό τό 1939 εἶχε καταληφθεῖ ἀπό τήν Ἰταλία τοῦ Μουσσολίνι. 

Τό 1943, μέ τήν συνθηκολόγηση τῆς Ἰταλίας, κυρίαρχο ρόλο πλέον παίζουν οἱ Γερμανοί, πού γιά τόν σκοπό αὐτόν στέλνουν ἐκεῖ τόν εἰδικό στά Βαλκανικά θέματα (καί ἐμπλακέντα καί στήν Κατοχική Ἑλλάδα) Χέρμαν Νόυμπαχερ, πρώην Δήμαρχο Βιέννης. Ἐνδιαφέροντα στοιχεῖα δίνει ὁ ἀείμνηστος Στρατηγός Μιχαήλ Οἰκονομάκος (στό βιβλίο του «Ἡ Ἀλβανία κατά τήν διάρκεια τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου», πού ἐξέδωσαν οἱ ἐκδόσεις Λόγχη).

Ὅταν συνθηκολόγησε ἡ Ἰταλία (Σεπτέμβριος 1943) ἀπεστάλη ὁ Χέρμαν Νόυμπαχερ στά Τίρανα. Οἱ εὐρισκόμενοι στήν Ἀλβανία Ἰταλοί Στρατιωτικοί βρίσκονταν σέ σύγχυση ἕως ἀπόγνωση, καθώς δέν ἤξεραν ποιά θέση νά τηρήσουν, ἐνῶ φοβόντουσαν τήν ἀντίδραση τῶν ὡς τότε Συμμάχων τους Γερμανῶν. Σχηματίστηκε μία Ἐθνική Ἐπιτροπή Ἀλβανῶν ἰθυνόντων, πού θά ἀποτελοῦσε τό προσχέδιο μίας νέας Κυβερνήσεως, θεωρητικά οὐδέτερης, ἀλλά ὑπό τήν ἐποπτεία τῆς Γερμανίας. Σε αὐτήν τήν Ἐθνική Ἐπιτροπή ἐπικεφαλῆς ἦταν ο Ibrahim Bey Bekaku, πού ἀνέλαβε καί Προεδρος της Νέας Κυβερνήσεως. Ὑπουργός Ἐσωτερικῶν ἀνέλαβε ο Dschafar Deva. Ὅ,τι εἶχαν προηγουμένως οἱ Ἰταλοί στά χέρια τους δέν ἴσχυε πλέον στίς νέες καταστάσεις: Διοίκηση, Δικαιοσύνη, Ἀστυνομία, Χωροφυλακή. Οἱ Γερμανοί εἶχαν μελετήσει τόν οὐσιώδη ρόλο τῶν ἐθίμων καί τῆς οἰκογενειακῆς παραδόσεως στόν Ἀλβανικό Λάο καί ἤξεραν πῶς νά τούς χειριστοῦν. Δίπλα στήν Ἀλβανική Κυβέρνηση τοποθετήθηκε ὄχι Γερμανός «Στρατιωτικός Διοικητής τῆς Ἀλβανίας», ἀλλά «Γερμανός Στρατηγός Ἀλβανίας», μέ ἀποστολή νά ἀντιπροσωπεύει τά ἐνδιαφέροντα τῶν Γερμανικῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων παρά τή Ἀλβανική Κυβερνήσει. Ἡ εὐχέρεια κινήσεων πού ἐδόθη ἀπό τούς Γερμανούς στήν σχηματισθεῖσα Κυβέρνηση δημιούργησε κλίμα Ἀνεξαρτησίας (μετά τό 1939) καί καλλιεργήθηκε καί ὁ Ἀλβανικός ἀλυτρωτισμός.

Ἐπειδή οἱ Γερμανοί ἀναζητοῦσαν συμμάχους ἐν ὄπλοις, στρατολόγοι τους γυρνοῦσαν τήν Ἀλβανία γιά νά ἀνεύρουν ἐθελοντές γιά τήν Μουσουλμανική Μεραρχία Waffen SS «Handschar», πού συγκροτήθηκε στήν Βοσνία καί τό Κοσσυφοπέδιο. Δέν ἔμειναν ὡς ἐκεῖ. Σχηματίστηκε μιά ἀκόμη Ὀρεινή Μεραρχία Waffen SS μέ τήν ἐπωνυμία «Σκεντέρμπεης», πού τήν στήριξε ἔντονα ἡ Ἀλβανική Κυβέρνηση, γιά νά ἀποτελέσει ἕνα πρόπλασμα Ἐνόπλων Δυνάμεων μετά τό τέλος τοῦ Πολέμου. Ὅμως στον Νότο εἶχαν ἀναπτυχθεῖ δυνάμεις κομμουνιστικῆς ἰδεολογίας μέ ἐπικεφαλῆς τόν Ἐμβέρ Χότζα.

Ὁ τελευταῖος θά εἶναι αὐτός πού θά ἐπωφεληθεῖ ἀπό τήν συντεταγμένη ἀποχώρηση τῶν Γερμανικῶν Δυνάμεων ἀπό τήν Ἀλβανία καί θά καταλάβει τό Κράτος καί θά ἐγκαταστήσει Κομμουνιστική Δικτατορία ὡς τό 1991. Τό ἐντυπωσιακό εἶναι πώς οἱ Ἄγγλοι, σύμμαχοι τῶν Σοβιετικῶν, ἔδειξαν ἀνοχή στίς κινήσεις τοῦ Χότζα καί δέν ἐπέτρεψαν τήν ἀλλαγή τῶν Συνόρων ὑπέρ τοῦ ἐκεῖ εὐρισκομένου Ἑλληνισμοῦ τῆς Βορείου Ἠπείρου, ἀγνοώντας τίς ἑλληνικές θυσίες στόν Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο καί σεβόμενοι τίς κρυφές συμμαχίες πού εἶχαν συνάψει μέ τούς Σοβιετικούς τοῦ Στάλιν. Καί ἔτσι καί στά χρόνια τῆς Κατοχῆς καί στήν μεταπολεμική περίοδο οἱ Βορειοηπειρῶτες (πού εἶχαν ὀργανωθεῖ κατά τῶν Ἰταλῶν καί τῶν Γερμανῶν κατακτητῶν, ὅπως ἔγινε μέ τό θρυλικό Μ.Α.Β.Η.) παρέμειναν θύματα τῆς Ἀλβανικῆς Πολιτικῆς, πού πάντα στόχευε στήν ἐξουδετέρωση τῆς Ἑλληνικῆς παρουσίας στίς προαιώνιες αὐτές Ἑστίες.

Γεώργιος Διον. Κουρκούτας