Ἱστορικές ἐπέτειοι: Οἱ Φεβρουάριοι τῆς Ἠπείρου

Συνήθως στήν Ἑλληνική Ἱστορία πιό ἔντονα θυμόμαστε τήν Ἤπειρο ἀπό τό πιό πρόσφατο κατόρθωμα τοῦ Λαοῦ καί τοῦ Στρατοῦ μας. Τήν ἀπόκρουση τοῦ Ἰταλοῦ εἰσβολέως τό φθινόπωρο καί τόν χειμώνα τοῦ 1940.

Ὡστόσο ὁ μήνας Φεβρουάριος ἦταν αὐτός πού καθόρισε τήν πρόσφατη Ἱστορία στήν Ἤπειρο. Ἀπό τό 1430, ὁπότε καί ἡ πόλη τῶν Ἰωαννίνων ἔπεσε στά χέρια τῶν Ὀθωμανῶν εἰσβολέων, ἡ Ἤπειρος ἔζησε τήν Τουρκοκρατία μέσα ἀπό μία πολυκύμαντη πορεία. Μία πορεία πού πολλές φορές ἀποδείκνυε τό ἀνυπότακτο ἑλληνικό καί ὀρθόδοξο φρόνημα, ἄν δοῦμε τούς ἡρωισμούς Σουλιωτῶν καί Χειμαριωτῶν ἀπέναντι στούς κατακτητές.

Ἀλλά καί μία παράλληλη πορεία μέσα ἀπό τόν ἀγώνα γιά τά Γράμματα καί τήν οἰκονομική καί πνευματική ἀνάπτυξη τοῦ Ἐλευθέρου καί τοῦ Σκλάβου Ἑλληνισμοῦ: τό ἔργο τῶν μεγάλων Ἠπειρωτῶν Διδασκάλων τοῦ Γένους συνέχισαν οἱ Μεγάλοι Ἐθνικοί Εὐεργέτες ἀπό τό Μετσοβο καί τά Ἰωάννινα μέχρι τήν Μοσχοπόλη τῆς Κορυτσᾶς.

Αὐτά τά ἐδάφη θά ἔλθουν κοντά στήν Ἐλευθερία στό πλαίσιο τῶν Βαλκανικῶν Πολέμων τῶν ἐτῶν 1912-1913.

Φεβρουάριος 1913: Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

Μετά τήν ἀπελευθέρωση τοῦ μεγαλύτερου μέρους τῆς Μακεδονίας ἀπό τόν Ὀκτώβριο ὡς τόν Νοέμβριο τό 1912, οἱ Ἑλληνικές προσπάθειες ἑστιάζονται στό Μέτωπο τῆς Ἠπείρου. Στήν 8η Μεραρχία πού ὡς τόν Ἰανουάριο τοῦ 1913 πολεμοῦσε τούς Τούρκους, προστέθηκαν καί ἄλλες Μεραρχίες μαζί μέ τό Ἐπιτελεῖο καί μέ Γενικό Ἀρχηγό τῶν Ἐπιχειρήσεων τόν Διάδοχο Κωνσταντῖνο. Τό κρύο, ἡ δυνατή ὀχύρωση στό Μπιζάνι καί τό πεῖσμα τῶν Τούρκων δημιουργοῦν πρόβλημα ἀλλά ὁ Ἑλληνικός Στρατός ξεπερνᾶ τά ἐμπόδια.

Ὁ ἡρωισμός τοῦ Ταγματάρχη Βελισαρίου καί τά ἄψογα σχέδια τοῦ Ἐπιτελείου ξεκλειδώνουν τήν Τουρκική Ἄμυνα. Οἱ Ὀθωμανοί μέ ἐπικεφαλῆς τόν Ἐσάτ Πασά παραδίδονται στόν Ἕλληνα Διάδοχο Κωνσταντῖνο. Στίς 21 Φεβρουαρίου 1913 οἱ Ἕλληνες Στρατιῶτες εἰσέρχονται θριαμβευτές στήν πόλη τῶν Ἰωαννίνων κάτω ἀπό τίς ἰαχές τοῦ Ἑλληνισμοῦ πού ἔβλεπε νά γίνεται πράξη τό ὄνειρο πολλῶν γενεῶν.

Ὅλη ἡ Ἤπειρος, Βόρειος καί Νότιος, ἀπελευθερώνεται στό πλαίσιο τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ Πολέμου. Ὡστόσο ἐνῶ ὁ Ἑλληνισμός μέ τό αἷμα τῶν παιδιῶν τοῦ φέρνει τήν Ἐλευθερία στούς ὡς τότε σκλάβους ἀδελφούς, ἔρχεται ἡ Διεθνής Διπλωματία νά διαπράξει μία μεγάλη ἀτιμία. Στίς Συνθῆκες Εἰρήνης ἀποφασίζουν τήν δημιουργία τοῦ Ἀλβανικοῦ Κράτους τεμαχίζοντας τήν Ἤπειρο καί χαρίζοντας τό βόρειο τμῆμα της στήν Ἀλβανία.

Αὐτή ἡ ἀτιμία ἐπικυρώθηκε μέ τό Πρωτόκολλο τῆς Φλωρεντίας, τόν Δεκέμβριο τοῦ 1913. Ἦταν ἕνα ἔγκλημα πού ἀκόμη καί σήμερα ἀποτελεῖ ἀνοικτή πληγή γιά τόν Οἰκουμενικό Ἑλληνισμό.

Φεβρουάριος 1914: Ο ΞΕΣΗΚΩΜΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΒΟΡΕΙΟ ΗΠΕΙΡΟ

Τήν ἀδικία ἀπό τό Πρωτόκολλο τῆς Φλωρεντίας ὑποχρεώθηκε νά δεχτεῖ ἡ τότε Ἑλληνική Κυβέρνηση Ἐλευθερίου Βενιζέλου, πού ἔφτασε μάλιστα στό σημεῖο νά μποϊκοτάρει τούς Ἕλληνες πού ἀντιδροῦσαν. Ἦταν μία ἀπό τίς πολλές μαῦρες στιγμές τοῦ Κρητός πολιτικοῦ.

Οἱ Ἕλληνες τῆς Ἑλλάδος ἀλλά καί τῆς Βορείου Ἠπείρου ἀντιδροῦν στήν ἀδικία αὐτή καί συγκροτοῦν ἔνοπλα τμήματα πού ὑπερασπίζονται τήν Ἐλευθερία τῆς Βορείου Ἠπείρου. Νικοῦν σέ μάχες τούς ἐνόπλους Ἀλβανούς, ἐνῶ στίς 17 Φεβρουαρίου 1914 στό Ἀργυροκάστρο ἀνακηρύσσεται ἡ Προσωρινή Κυβέρνηση τῆς Βορείου Ἠπείρου μέ Πρωθυπουργό τόν Γεώργιο Χρ. Ζωγράφο καί Ὑπουργούς ἐπιφανεῖς Ἕλληνες τῆς περιοχῆς ὅπως Ἱεράρχες καί Στρατιωτικούς. Διακηρύσσουν τήν Πίστη καί τήν Ἀποφασιστικότητά τους στήν Δικαίωση τοῦ Ἐθνικοῦ Ἀγώνα.

Ἀποτέλεσμα τῆς ἐπιτυχοῦς ἐπανάστασης τῶν Ἑλλήνων στήν Βόρειο Ἤπειρο ἦταν νά ὑπάρξει ὑποχώρηση καί τῆς Ἀλβανίας καί τῆς Διεθνοῦς Διπλωματίας. Στήν Κέρκυρα τόν Μάιο τοῦ 1914 ὑπογράφεται τό ὁμώνυμο Πρωτόκολλο ἀπό τήν ἡγεσία τῶν Ἑλλήνων τῆς Β. Ἠπείρου, τήν Ἀλβανία καί τίς 6 Μεγάλες Δυνάμεις τῆς ἐποχῆς, ἕνα Πρωτόκολλο πού ἀναγνώριζε ἐκτεταμένη Αὐτονομία στήν Βόρειο Ἤπειρο.

Δέν ἦταν ἁπλά μία Δικαίωση ἀλλά Νίκη ἑνός τμήματος τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Μέχρι σήμερα τό Πρωτόκολλο τῆς Κερκύρας δέν ἔχασε τήν Ἰσχύ του. Ἔπρεπε νά ἰσχύει, ἀλλά οἱ Ἑλλαδικές Ἡγεσίες ἀπό τότε μέχρι σήμερα δέν μπόρεσαν ἤ δέν ἤθελαν νά πετύχουν τήν πλήρη ἐφαρμογή του.

Καί φέτος ὁ μήνας Φεβρουάριος μᾶς θυμίζει τήν Ἤπειρο, Νότιο καί Βόρειο. Τήν Ἤπειρο τῶν Μεγάλων Ἀγώνων τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Ἀκόμη καί ἄν βιώνουμε ἐποχές Κρίσεως καί Παρακμῆς. Θυμόμαστε καί τιμᾶμε τούς Ἥρωες τῶν μαχῶν καί τούς Ἕλληνες πού ἔζησαν σέ ἐκεῖνες τίς ἀνεπανάληπτες στιγμές τοῦ Ἑλληνισμοῦ.