Ὁ Μητροπολίτης Κονίτσης Σεβαστιανὸς μέσα ἀπὸ τὴν πένα τοῦ Ἱεράρχη Ναυπάκτου Ἰεροθέου

Ἀναφορὰ μνήμης σὲ ἕναν σεμνὸ Ἱεράρχη καὶ ἄξιο Ἕλληνα

Ἕνας ἀπὸ τοὺς πολυγραφότατους συγγραφεῖς καὶ θεολόγους τῆς σημερινῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος εἶναι ἀναμφισβήτητα ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου Ἰερόθεος Βλάχος. Τὸ συγγραφικό του ἔργο ὄχι μόνο ἔχει ξεπεράσει τὰ ἑκατὸ βιβλία, ἀλλὰ ἔχει μεταφραστεῖ καὶ σὲ ξένες γλῶσσες, προσφέροντας σὲ Ὀρθοδόξους καὶ ἑτεροδόξους μία ὀπτικὴ θεολογικὴ γιὰ προβλήματα καὶ θέματα ἀπὸ τὸν χῶρο τῆς Πίστεως καὶ τοῦ Κοινωνικοῦ Προβληματισμοῦ. Ἰδιαίτερα σὲ μία ἐποχὴ πνευματικῆς ἀγονίας τέτοιες θεολογικὲς παρεμβάσεις ἀποτελοῦν ἕνα καταφύγιο ἐλπίδος καὶ προσανατολισμοῦ σὲ ὅσους πιστεύουν ὅτι ἔχει θέση στὴν ζωή μας ὁ Ὀρθόδοξος Λόγος, μέσα ἀπὸ τὰ κείμενα τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας .

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΙΕΡΟΘΕΟΣ ΚΑΙ Ο ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΟΣ: Ὅπως ἀναφέρει σὲ σχετικό του κείμενο ἴδιος ὁ συγγραφέας (στὴν ἐφημερίδα «Ἐκκλησιαστικὴ Παρέμβαση» τοῦ Ἀπριλίου 2008), στὸ βιβλίο «Παλαιὸν ὄφλημα» «παρουσιάζεται ἡ πολυκύμαντη ζωὴ ἑνὸς σπάνιου Ἱεράρχη μὲ ἀπέραντη ἀγάπη γιὰ τὸν Θεό, τὴν Ἐκκλησία καὶ τὸν ἄνθρωπο. Ὁ βίος τοῦ Μητροπολίτου Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καὶ Κονίτσης κυροῦ Σεβαστιανοῦ εἶναι γνωστὸς ὄχι μόνο στὸ Πανελλήνιο, ἀλλὰ καὶ ἐκτὸς Ἑλλάδος γιὰ τοὺς ἀγῶνες του ὑπὲρ τῶν δικαιωμάτων καὶ τῆς ἐλευθερίας τῶν Ἑλλήνων τῆς Βορείου Ἠπείρου. Μελετώντας μάλιστα τὸ βιβλίο καὶ γνωρίζοντας τὸν τρόπο ζωῆς τοῦ μακαριστοῦ Σεβαστιανοῦ, τὸν δρόμο τῆς θυσίας καὶ τῆς ἐκδαπάνησης, κατανοοῦμε καλύτερα τοὺς ἀγῶνες του αὐτούς. Θὰ κατανοήσουμε ὅτι ἡ ἀγάπη του γιὰ τοὺς πονεμένους ἀδελφούς, τὴν ὁποία ὁμολόγησε «ἐνώπιον Ἐθνῶν καὶ Βασιλέων», ἦταν ἀπόρροια τῆς ἀγάπης του στὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας ποὺ ὑπέφερε .

Μὲ τὴν μελέτη τοῦ βιβλίου θὰ διαπιστώσει ὁ ἀναγνώστης ὅτι ἡ μορφὴ τοῦ μακαριστοῦ Σεβαστιανοῦ κατέχει κεντρικὴ θέση στὴν ζωὴ τοῦ συγγραφέα ἀφοῦ ὑπῆρξε ὁ Πνευματικὸς Πατέρας τῶν μαθητικῶν καὶ φοιτητικῶν του χρόνων ».

Στὶς 222 σελίδες τοῦ βιβλίου, ποὺ συνοδεύεται μὲ ἕνα πλούσιο φωτογραφικὸ ἀρχεῖο ἀπὸ τὴν ποιμαντικὴ δράση τοῦ Σεβαστιανοῦ, περιέχονται οἱ ἀναμνήσεις τοῦ Μητροπολίτου Ἰεροθέου ἀπὸ τὸν μακαριστὸ Σεβαστιανὸ καὶ οἱ προσωπικές του Ἐπιστολές. Ἐκεῖ ἀποκαλύπτεται ὁ θεολογικὸς καὶ ἁγιογραφικὸς λόγος τοῦ Σεβαστιανοῦ, ποὺ πορευόταν μὲ ὁδηγὸ τὸ Εὐαγγέλιο καὶ τὴν ἀγάπη γιὰ τὴν Πίστη καὶ τὴν Ἑλλάδα.

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΖΩΗ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΟΥ: Ὁ Μητροπολίτης Σεβαστιανὸς γεννήθηκε στὶς 20 Ἰουνίου 1922 στὰ Καλογριανὰ Καρδίτσης, μὲ γονεῖς τὸν Ἀχιλλέα καὶ τὴν Χρυσούλα, ἐνῶ τὸ βαπτιστικό του ὄνομα ἦταν Σωτήριος. Ἔμεινε ὀρφανὸς ἀπὸ μικρὴ ἡλικία καὶ ἀκολουθεῖ σπουδὲς στὴν Θεολογικὴ Ἀθηνῶν κατὰ τὰ δύσκολα χρόνια της Κατοχῆς. Τὴν περίοδο 1948-1949 ὑπηρετεῖ τὴν στρατιωτική του θητεία καὶ τὸ 1949 ἀποφοιτὰ ἀπὸ τὴν Θεολογική. Τὸ 1950 γίνεται μέλος τῆς Ἀδελφότητος Θεολόγων «Ἡ Ζωή», ἐνῶ ἀπὸ τὸ 1960 προσχωρεῖ στὴν Ἀδελφότητα «Ὁ Σωτήρ». Τὸ 1956 κείρεται μοναχὸς στὴν Ἱερὰ Μονὴ Ἀσωμάτων Πετράκη καὶ τὸ 1957 διορίζεται Ἱεροκῆρυξ στὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Ἰωαννίνων ,ὅπου καὶ χειροτονεῖται πρεσβύτερος ἀπὸ τὸν Μητροπολίτη Δημήτριο τὴν  ἴδια χρονιὰ .

Ὑπηρέτησε τὸν ἐκκλησιαστικὸ χῶρο καὶ τὸν θεολογικὸ λόγο ἀπὸ πολλὲς θέσεις, καθὼς κήρυττε καὶ δίδασκε σὲ Ναούς, Κατηχητικὰ καὶ τὴν Ζωσιμαία Παιδαγωγικὴ Ἀκαδημία. Ἐξελέγη ἀπὸ τὴν Ἀριστίνδην Σύνοδο τὴν 1ην Ἰουνίου 1967 ὡς Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καὶ Κονίτσης, ἀλλὰ ἀρνήθηκε στὴν ἀρχή, πιστὸς στὴν ὑπόσχεσή του στὴν Ἀδελφότητα. Τελικὰ κάτω ἀπὸ τὴν ἀπειλὴ τῆς καθαιρέσεως ἀπεδέχθη καὶ χειροτονήθηκε στὶς 11 Ἰουνίου στὸν Μητροπολιτικὸ Ναὸ Ἀθηνῶν. Ἡ Ἐνθρόνιση του ἔγινε στὸ Δελβινάκι στὶς 29 Ἰουνίου 1967, ὅπου τόνισε τὴν προσήλωση του στὸ ὅραμα τῆς Ἀπελευθερώσεως τῶν σκλάβων ἀδελφῶν τῆς Βορείου Ἠπείρου. Στὴν μητροπολιτική του Ἐπαρχία πραγματοποίησε μεγάλο ἔργο: οἰκοτροφεῖα καὶ Γηροκομεῖο, κατάρτιση τῶν ἱερέων, κατηχητικὸ καὶ κηρυκτικὸ ἔργο .

Ἐκεῖ ὅμως ποὺ ὁ Σεβαστιανὸς διεκρίθη ἦταν ὁ Ἀγώνας του γιὰ τὴν Βόρειο Ἤπειρο: γιὰ τοὺς ξεχασμένους ἀδελφοὺς τοῦ Βορειοηπειρωτικοῦ Ἑλληνισμοῦ ἔκανε ἕναν μεγάλο ἀγώνα σὲ Ἑλλάδα καὶ Ἐξωτερικὸ, γιὰ τὴν ἀφύπνιση Ἑλλήνων καὶ ξένων γιὰ τὸ διαρκὲς δράμα ποὺ γιὰ δεκαετίες βίωναν οἱ Βορειοηπειρῶτες.

Ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ τὴν 12ην Δεκεμβρίου 1994 καὶ ἡ ἐξόδιος ἀκολουθία του ἔγινε ἕνα πανελλήνιο προσκύνημα. Ὁ ἀγώνας τοῦ Σεβαστιανοῦ συνεχίστηκε καὶ συνεχίζεται ἀπὸ τὸν διάδοχό του Μητροπολίτη Κονίτσης Ἀνδρέα, ἀπὸ τὸν ΠΑ.ΣΥ.Β.Α. καὶ τὴν Σ.Φ.Ε.Β.Α.

ΜΙΑ ΑΛΗΘΙΝΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΜΟΡΦΗ: Ξεχωριστὴ θέση στὸ βιβλίο τοῦ μητροπολίτου Ἰεροθέου ἔχουν οἱ ἐπιστολὲς ποὺ ἀντάλλαξαν ὁ Ἰερόθεος μὲ τὸν μακαριστό-Σεβαστιανό. Σὲ δικό του σχολιασμὸ σὲ αὐτὲς ὁ Ἰερόθεος  ἀναφέρει γιὰ τὸ ἐθνικὸ ρόλο τοῦ ἀγώνα τοῦ Σεβαστιανοῦ: «Ὅμως, ὁ Σεβαστιανὸς, ἐνῶ ἐνεργοῦσε ὡς Ἱεράρχης-Ἐθνάρχης (χωρὶς τὸ δεύτερο νὰ τὸ λέγη, ἴσως οὔτε καὶ νὰ τὸ αἰσθάνεται), ἐν τούτοις δὲν εἶχε ἐγκαταλείψει τὴν ἐκκλησιαστική του ἀποστολή. Ἦταν πνευματικὸς Ἱεράρχης μὲ φόβο Θεοῦ, ἀγάπη στὸν Θεὸ καὶ τὸν ἄνθρωπο, ἁγνότητα καὶ καθαρότητα τῆς καρδιᾶς, ἔξω ἀπὸ σκοπιμότητες καὶ χρησιμοθηρικὲς ἐπιδιώξεις. Ἦταν ἁγνὸς καὶ εὐθὺς ἄνθρωπος, ἀνυποχώρητος καὶ ἀσυμβίβαστος, ξένος στὶς πολιτικὲς σκοπιμότητες …Εἶναι γεγονὸς ὅτι ὁ Σεβαστιανὸς ἦταν ἕνας σπάνιος ἄνθρωπος καὶ ἀγωνιστῆς Κληρικὸς, ἕνας Πνευματικὸς Ἱεράρχης ».

Μέσα ἀπὸ τὴν Διαθήκη του (ποὺ φιλοξενεῖται στὶς τελευταῖες σελίδες τοῦ βιβλίου) ὁ συγγραφέας Μητροπολίτης Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου Ἰερόθεος ἀναδεικνύει τὶς ἀρετὲς τοῦ ἀοιδίμου Μητροπολίτου: ἡ εὐγνωμοσύνη πρὸς τὸν Θεό, ἡ συγχωρητικότητα πρὸς τοὺς γύρω του, ἡ ἀγάπη πρὸς τοὺς Βορειοηπειρῶτες, ἡ ἀκτημοσύνη ὡς Μοναχός, ἡ ξενιτεία πρὸς τὸν κόσμο τοῦτο καὶ ἡ αὐτομεμψία, ἡ ὁποία ἐκφράζεται καὶ μὲ τὴν ταπείνωσή του. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ ἡ Διαθήκη τοῦ καθίσταται ἕνα μάθημα πίστεως καὶ διδαχῆς γιὰ κάθε Ὀρθόδοξο σήμερα .

ΤΑ ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ: Τὸ βιβλίο συμπληρώνεται μὲ ἕνα πλούσιο φωτογραφικὸ ὑλικὸ στὶς τελευταῖες σελίδες, ὅπου ὁ ἀναγνώστης προσεγγίζει τὶς καθοριστικὲς στιγμὲς τῆς ζωῆς καὶ τῆς δράσεως τοῦ ἀοίδιμου Μητροπολίτου Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καὶ Κονίτσης Σεβαστιανοὺ Οἰκονομίδη. Τὸ βιβλίο αὐτό, ποὺ ἔχει τὶς χαρακτηριστικὲς ἀρετὲς τοῦ γραπτοῦ λόγου τοῦ συγγραφέως Ἰεροθέου κάτι ποὺ ἀναγνωρίζεται ἐντὸς καὶ ἐκτὸς Ἑλλάδος, εἶναι ἕνα σπουδαῖο ἔργο γιὰ μία μεγάλη μορφὴ τῆς μεταπολεμικῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας. Ὅσοι γνώρισαν τὸν Σεβαστιανὸ θὰ θυμηθοῦν τὴν μοναδική του φυσιογνωμία μέσα ἀπὸ τὶς σελίδες τοῦ «Παλιοῦ ὀφλήματος», ὡς δίδαγμα καὶ προτροπὴ ἀγώνα καὶ προσφορᾶς. Οἱ νεώτεροι , ποὺ δὲν πρόλαβαν νὰ τὸν γνωρίσουν, θὰ ἀντλήσουν παραδείγματα ἀγάπης καὶ προσφορᾶς στὴν Ἐκκλησία, στὸ Ἔθνος καὶ τὸν συνάνθρωπο.

Γεώργιος Διον. Κουρκούτας-Καθηγητὴς Φιλόλογος