ΜΙΑ ΕΚΑΤΟΝΤΑΕΤΙΑ - Ο ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΗΠΕΙΡΟΥ

Ἐφέτος συμπληρώνονται ἑκατό χρόνια ἀπό τόν Αὐτονομιακό Ἀγῶνα τῆς Βορείου Ἠπείρου ( 17-2-1914 ) καί τήν ὑπογραφή τοῦ «Πρωτοκόλλου τῆς Κερκύρας» (17-5-1914). Μέ τήν εὐκαιρία αὐτή πραγματοποιήθηκαν κάποιες ἐκδηλώσεις, τιμῆς καί μνήμης, πρός ὅλους ὅσοι ἔλαβαν μέρος ἤ ἐβοήθησαν τό κατά δύναμη, στόν ἐπικό ἐκεῖνο ἀγῶνα. Σέ ἄλλες στῆλες τοῦ «Βορειοηπειρωτικοῦ Βήματος» γίνεται ἀναφορά στά ὅσα διαδραματίστηκαν τόν Φεβρουάριο τοῦ 1914 μέσα, μέ πρωτοπόρους τρεῖς σπουδαίους Μητροπολῖτες: τόν Δρυϊνουπόλεως ΒΑΣΙΛΕΙΟ, τόν Κορυτσᾶς ΓΕΡΜΑΝΟ καί τόν Βελλᾶς καί Κονίτσης (μετέπειτα Ἰωαννίνων καί, τέλος, Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν) ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ ΒΛΑΧΟ, ὁ ὁποῖος – κατά κοινή ὁμολογία – ὑπῆρξε ἡ ψυχή τοῦ Ἀγῶνος ἐκείνου. Ἐμεῖς, θά ἐπιχειρήσουμε μιά σύντομη ἀποτίμηση τῆς ἑκατονταετίας πού διέρρευσε, χωρίς, ἀτυχῶς ,τό Βορειοηπειρωτικό ζήτημα νά ἔχῃ ἐπιλυθῆ.

Ἕνας αἰῶνας, λοιπόν, πέρασε ἀπό τότε, μέ τούς Ἀλβανούς νά ἔχουν τό «πάνω χέρι» στούς Βορειοηπειρῶτες, μιᾶς καί ποτέ δέν σκοτίσθηκαν νά τηρήσουν τούς ὅρους τοῦ «Πρωτοκόλλου τῆς Κερκύρας», ποῦ ἔδινε εὐρεῖα Αὐτονομία στούς ἐκεῖσε ἀδελφούς. Ἡ πορεία τῆς Βορείου Ἠπείρου πέρασε ἀπό πολλές διακυμάνσεις, οἱ ὁποῖες – κατά κανόνα – ἄφηναν πολλή πικρία στίς ψυχές τους. Δύο μόνο περιπτώσεις χαρᾶς δοκίμασαν, πού, ὅμως ἐκράτησαν λίγο . Ἡ πρώτη ἦταν μέ τό περίφημο « Σχολικό Ζήτημα» (1934 -1935), ὅταν τό Διεθνές Δικαστήριο τῆς Χάγης ἐδικαίωσε τούς Βορειοηπειρῶτες  πανηγυρικά. Ἐννοεῖται ὅτι ἡ Ἀλβανία ἔγραψε στά παλαιότερα τῶν ὑποδημάτων της τήν ἀπόφαση αὐτή. Γιατί ὄχι μόνο τά Ἑλληνικά Σχολεῖα, καί τήν Ἑλληνική Γλῶσσα συνέχισε νά πολεμάῃ, ἀλλά καί τήν στάση της ἐσκλήρυνε περισσότερο ἔναντι τῆς Ἐθνικῆς μας Μειονότητος. Ἡ δεύτερη συνέβη, ὅταν ὁ Ἑλληνικός Στρατός, καταδιώκοντας τούς Ἰταλούς ἐπιδρομεῖς, κατά τό Ἔπος τοῦ 1940 - 41, ἐλευθέρωσε τήν μία μετά τήν ἄλλη τίς Ἑλληνικές πόλεις. Κορυτσᾶ, Ἀργυροκάστρο, Χειμάρρα, Πρεμετή, Ἅγιοι Σαράντα, ἔπλεαν στή γαλανόλευκη, μέσα στόν ξέφρενο ἐνθουσιασμό τοῦ λαοῦ.

Ὅμως, αὐτή ἡ μεγάλη πράγματι χαρά κράτησε μέχρι τίς 6 Ἀπριλίου 1941 , ὅταν ἡ ναζιστική Γερμανία μᾶς κήρυξε ἀναίτια τόν πόλεμο, μέ τό πρόσχημα ὅτι εἶχαν ἔλθει Βρετανικά στρατεύματα στήν Ἑλλάδα. Κι’ ὅπως ἦταν φυσικό ὁ νικηφόρος Ἑλληνικός Στρατός ἄρχισε νά συμπτύσσεται, γιατί, ἐκτός ἀπό τήν Ἰταλική εἶχε νά ἀντιμετωπίση καί τήν Γερμανική «αὐτοκρατορία». Οἱ Βορειοηπειρῶτες μέ ἔκδηλη ἀγωνία παρακολουθοῦσαν τήν ἀναδίπλωση τοῦ Στρατοῦ μας καί μέ δάκρυα στά μάτια ἔλεγαν στούς φαντάρους μας: - Ἀδέλφια, ποῦ μᾶς ἀφήνετε; Κι’ ἐκεῖνοι, πού μέ τόν ἀγῶνα καί τό αἷμα τους εἶχαν ἐλευθερώσει τά πανάρχαια Ἑλληνικά ἐκεῖνα ἐδάφη, ἀπαντοῦσαν μέ βαθειά συγκίνηση: - Ἀδέλφια, θά ξανάρθουμε. Ἀτυχῶς ὅμως, δέν ξαναγύρισαν ποτέ.

Καί εἶχαν δίκηο οἱ Βορειοηπειρῶτες νά ἀγωνιοῦν. Γιατί μετά τήν μαύρη κατοχή ὁ ἀδίστακτος Ἐνβέρ Χότζα κατέλαβε πραξικοπηματικά τήν ἐξουσία στήν Ἀλβανία καί ἐπέβαλε τήν κομμουνιστική δικτατορία, ἐνῶ τό 1967 κατήργησε τήν θρησκεία, τήν Ἐκκλησία, τά Μυστήρια, καί οἱ φυλακές στέναζαν (ὅπως καί οἱ ἐξορίες) ἀπό τά πλήθη τῶν βαρειά καταδικασμένων γιά τόν λόγο καί μόνο ὅτι ἤθελαν νά μένουν Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί καί Ἕλληνες. Αὐτό τό ἀπαισίας μνήμης κομμουνιστικό καθεστώς ἐτάραξε καί ταρακούνησε  συθέμελα ὁ ἀδάμαστος καί ὄντως ἅγιος ἀγωνιστής, ὁ Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης κυρός ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΟΣ, ὥσπου στά τέλη τοῦ 1990 μέ ἀρχές τοῦ 1991 γκρεμίστηκαν τά φοβερά ἠλεκτροφόρα συρματοπλέγματα, πού ἔζωναν γιά 45 χρόνια ὅλη τή Χώρα. 

Σήμερα, δυστυχῶς, ἡ Βορειοηπειρωτική ἡγεσία παρουσιάζεται διχασμένη. Καί τό χειρότερο εἶναι ὅτι καί στήν ἡγεσία καί στόν λαό παρατηρεῖται μιά ἀδράνεια γιά τό μέλλον τοῦ τόπου. Τόσοι λαοί ἀγωνίστηκαν καί ἀγωνίζονται γιά τήν ἐλευθερία τους. Οἱ Βορειοηπειρῶτες γιατί παραμένουν ἀδρανεῖς; Φρονοῦμε ὅτι εἶναι πλέον καιρός νά ξεσηκωθοῦν καί οἱ μέσα καί οἱ ἐν Ἑλλάδι διαμένοντες. Οἱ καιροί οὐ μενετοί. Τά γεγονότα ἐξελίσσονται ραγδαῖα. Καί θά εἶναι βαρύτατο τό ἁμάρτημά μας ἄν, ἐξ αἰτίας τῆς ἀδιαφορίας μας ἀφήσουμε νά μπῆ ταφόπλακα στό Βορειοηπειρωτικό. Στῶμεν καλῶς.

«ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΝ ΒΗΜΑ»