Τριάντα χρόνια από τον έντονο αγώνα για το άνοιγμα των ελληνικών σχολείων

Αρνούμενη η αλβανική Κυβέρνηση να υλοποίηση το αίτημα της ΟΜΟΝΟΙΑΣ για το άνοιγμα ελληνικών σχολείων στις πόλεις του Αργυροκάστρου, Δελβίνου και Αγίους Σαράντα και στα χωριά με μεικτό πληθυσμό, που συμπλήρωναν τον αριθμό των μαθητών, βάση της αλβανικής νομοθεσίας, οι πιέσεις, οι διαμαρτυρίες και τα αιτήματα διαδέχονται το ένα το άλλο. Όλοι στο πόδι. Τα Παραρτήματα της Ομόνοιας Αγίων Σαράντα και Αργυροκάστρου, το Γενικό Συμβούλιο. Εκπαιδευτικοί και απλοί πολίτες.

Την πρώτη Σεπτεμβρίου 1991 κανένα σχολείο δε λειτούργησε. Μαθητές και δάσκαλοι σε αποχή. Οι πιέσεις της κυβέρνησης μεγάλες. Η αστυνομική δύναμη κάθε μέρα παρούσα.. Όλος ο λαός της ΕΕΜ σύσσωμος συμπαραστάθηκε στη μεγάλη απόφαση των εκπαιδευτικών μας. Παντού γράμματα και διαμαρτυρίες.

Την 1 Οκτωβρίου 1991 το Προεδρείο της Ομόνοιας Αγίων Σαράντα στέλνει έκκληση προς όλα τα μέλη του, καλώντας τους να δώσουν το παρών σε κάθε κίνηση, σε κάθε ενέργεια, για την επίτευξη του σκοπού. Σίγουρα με το μόνο κίνητρο την ΕΝΟΤΗΤΑ.  Μόνον με αυτήν θα βγαίναμε νικητές.

Την 12^η Οκτωβρίου το Γενικό Συμβούλιο της Ομόνοιας απευθύνει  μια άλλη  έκκληση προς όλους τους Βορειοηπειρώτες  του νομού Αγ. Σαράντα, καλώντας τους να υποστηρίξουν την αποχή των μαθητών και δασκάλων, όπου ανάμεσα στ’ άλλα ανάφερε:

Αδέλφια και αδελφές Έλληνες του Νομού Αγίων Σαράντα

Η αποχή στα σχολεία μας συνεχίζεται. Όλη η ελληνική μειονότητα είναι στο πόδι.. Δάσκαλοι και μαθητές επιμένουν σ’ ένα μεγάλο  δίκιο. Τα αιτήματα τους είναι απλά: Ν’ ανοίξουν ελληνικά  σχολεία στους Αγ. Σαράντα και στα χωριά με μεικτό πληθυσμό. Είναι έτοιμοι να συνεχίσουν τον αγώνα κάνοντας κάθε θυσία  ακόμα και απεργία πείνας για να εκπληρωθεί ο πόθος των μικρούληδων ελληνόπουλων των Αγ. Σαράντα. Να μάθουν τη μητρική τους γλώσσα. Αυτό που τους έδωσε ο Θεός. Αυτό που δίνει το δημοκρατικό πνεύμα της Ευρώπης. Τα παιδιά μας και  τα εγγόνια μας να μάθουν την όμορφη  ελληνική γλώσσα των προγόνων μας.  Εσείς που κρατάτε στο χέρι σας αυτή την έκκληση τι κάνετε;  Είστε στην πρώτη γραμμή της συμπαράστασης γι’  αυτό το θέμα; …

Την 13^η Οκτωβρίου  στο κέντρο της πόλης των Αγ. Σαράντα διοργανώθηκε το πρώτο μεγάλο συλλαλητήριο, με άνω των χιλίων ατόμων. Πρωτοφανές για το ιστορικό της πόλης. Ο ομιλητές μίλησαν στην ελληνική γλώσσα. Τα συνθήματα ήταν ελληνικά.

Ένα μήνα αργότερα μαθητές και δάσκαλοι από τη Φοινίκη και τα γύρω χωριά ήρθαν στην πόλη των Αγ. Σαράντα, όπου μαζί με τους Έλληνες της πόλης έκαναν μια παρέλαση μέσα στην πόλη,  εγκρίνανε Υπόμνημα και το στείλανε στην αλβανική Κυβέρνηση… 

Αν και πέρασαν τριάντα χρόνια από τα γεγονότα αυτά, ο απόηχός τους μένει και θα μείνει. Και μένει διότι μας διδάσκει πως τίποτε δεν κερδίζεται χωρίς αγώνα. Τίποτε δεν σου παραχωρούν και δεν σου δίνουν αν δεν το διεκδικήσεις. Κι ας σου ανήκει. Κι ας είναι κατοχυρωμένο σε Συμβάσεις, Πρωτόκολλα και Χάρτες. Μόνον με αγώνα μπορεί να τα κερδίσεις. Μόνο με διαμαρτυρίες, συλλαλητήρια, αποχές. Όταν δεν αποδίδει ο διάλογος. Κι αυτό το είδαμε σε πολλά ζητήματα, για πολλά δικαιώματα που μας ανήκουν και που μας τα στερούν.

Καλύτερη απόδειξη ήταν ο μεγάλος αγώνας που έδωσε η οργάνωση «ΟΜΟΝΟΙΑ», μαθητές, γονείς, δάσκαλοι, όλος ο λαός της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας το διάστημα εκείνο, τον Οκτώβριο του 1991 και στη συνέχεια.

Βαγγέλης Παπαχρήστος.

Φώτο: Οι πρώτες ελληνικές τάξεις στους Αγίους Σαράντα (πάνω) και Αργυρόκαστρο (κάτω)