Νικόλαος Ρόκας : Ἕνας (ἄγνωστος στοὺς πιὸ πολλοὺς) Ἀρβανίτης Μακεδονομάχος

Τὰ τραγικὰ γεγονότα στὰ τέλη Νοεμβρίου 2017 σὲ Μάνδρα καὶ Δυτικὴ Ἀττικὴ (μὲ τοὺς δεκάδες νεκροὺς, ἀλλὰ καμία παραίτηση ὑπευθύνου!) ἔφεραν στὸ φῶς πολλά. Μᾶς ἐντυπωσίασε ὅμως καὶ τὸ ἀναφέρουμε ἐδῶ, πὼς τοπικὸς ἥρωας στὴν Μάνδρα εἶναι ἕνας Ἀρβανιτόφωνος Μακεδονομάχος καὶ Στρατιωτικός, ποὺ ὅπως ὅλοι οἱ Ἀρβανίτες ἀπὸ τὸ 1453 καὶ μετά, πολέμησε σὲ τόσες μάχες γιὰ τὸ Μεγαλεῖο του Ἑλληνισμοῦ. Πρόκειται γιὰ τὸν Νικόλαο Ρόκα, τὸ ὄνομα τοῦ ὁποίου φέρει ἡ κεντρικὴ ὁδὸς τῆς Μάνδρας (ἐκεῖ ποὺ εἶναι καὶ τὸ Δημαρχεῖο τῆς πόλεως). Μᾶς ἐντυπωσίασε τὸ πλῆθος τῆς πολεμικῆς του δράσεως καὶ τὴν παραθέτουμε πρὸς ἐνημέρωσιν ἁπάντων τῶν ἀναγνωστῶν μας.

Γεννηθεῖς τὸ 1870 στὴν Μάνδρα ὁ Νικόλαος Κ. Ρόκας (Μάνδρα Ἀττικῆς, 1870 – Ἀθήνα, 1947) ἦταν Ἕλληνας στρατιωτικὸς ποὺ διακρίθηκε γιὰ τὴ δράση του σὲ πολλὲς μάχες τῶν ἀρχῶν τοῦ 20ου αἰώνα. Ἀφοῦ φοίτησε στὴν Σχολὴ Ὑπαξιωματικῶν Κερκύρας , τὸ 1897 ὡς Λοχίας ἔλαβε μέρος στὸν Πόλεμο κατὰ τῶν Τούρκων. Στὴν συνέχεια σπούδασε στὴν Σχολὴ Ἀξιωματικῶν, ἀπ’ τὴν ὁποία ἀποφοίτησε ὡς Ἀνθυπολοχαγὸς πεζικοῦ (1902). Τὸ διάστημα 1905-1907 συμμετεῖχε στὸν Μακεδονικὸ Ἀγώνα ὡς Ἀνθυπολοχαγὸς τοῦ πεζικοῦ μὲ τὸ ψευδώνυμο «Καπετὰν Κολιός», τὸ ὁποῖο ὄφειλε στὸν παππού του, ὁ ὁποῖος εἶχε λάβει μέρος μὲ τὸ ἴδιο ὄνομα στὴν Ἐπανάσταση τοῦ 1821 καθὼς καὶ στὴν ἀπομάκρυνση ληστῶν ἀπὸ τὴν Ἀττική. Ἀγωνίστηκε μὲ πάθος γιὰ τὴν ὑπεράσπιση τῆς Μακεδονίας ἀπὸ τοὺς Βουλγάρους Κομιτατζῆδες, τοὺς ὁποίους ἀντιμετώπισε τὸν Αὔγουστο τοῦ 1906 στὸν Ποταμὸ Ἁλιάκμονα. Κοντὰ του κάλεσε τὸν Τέλλο Ἄγρα, τὸν μετέπειτα Ἐθνομάρτυρα. Ἡ δράση του συνεχίζεται μετὰ τὴν Μακεδονία καὶ σὲ ἄλλα μέτωπα.

Τὸ 1912-13 συμμετεῖχε στοὺς Βαλκανικοὺς Πολέμους ὡς Ὑπολοχαγός, ἐνῶ ἀπὸ τὴν θέση τοῦ Ταγματάρχη ὑπηρέτησε στὴν Βόρειο Ἤπειρο. Πολέμησε στὶς τάξεις τοῦ Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ σὲ Οὐκρανία τὸ 1919 κατὰ τῶν Μπολσεβίκων καὶ κατὰ τῶν Τούρκων στὴν Μικρὰ Ἀσία τὸ 1919-1922. Ἐκεῖ ἔγινε μέχρι καὶ Διοικητὴς τῆς 5ης Μεραρχίας. Μετὰ τὴν τουρκικὴ ἐπίθεση τὸν Αὔγουστο τοῦ 1922 καὶ τὴν ὑποχώρηση τῶν Ἑλληνικῶν δυνάμεων ὁ Ρόκας ἀκολούθησε διαφορετικὸ δρομολόγιο ἀπ’ τὴν ὁμάδα τοῦ Στρατηγοῦ Νικολάου Τρικούπη (ἡ ὁποία αἰχμαλωτίστηκε στὴν περιοχὴ Οὐσὰκ) καὶ ἔτσι πέτυχε νὰ περάσει πέραν τοῦ Οὐσὰκ καὶ νὰ ἀποφύγει τὴν αἰχμαλωσία τῆς μεραρχίας του, καθὼς καὶ νὰ διασώσει τμήματα ἀπὸ ἄλλες μεραρχίες καὶ μονάδες (16.8.1922). Ἡ φάλαγγα τοῦ Συνταγματάρχη Ρόκα ὅταν βγῆκε ἀπ’ τὸν τουρκικὸ κλοιὸ εἶχε 30.000 ἄνδρες περίπου, πολλαπλάσια δηλαδὴ δύναμη ἀπ’ τὴν ὀργανικὴ δύναμη τῆς μεραρχίας του. Ἐδιώχθη πολιτικὰ ἀπὸ τὸ καθεστὼς Πλαστήρα καὶ ἀπεστρατεύθη ὡς Ὑποστράτηγος. Ἐκλήθη ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Μεταξὰ καὶ τὴν Ἡγεσία τοῦ Στρατοῦ καὶ ἔλαβε μέρος στὸν Πόλεμο τὸ 1940-41 ὡς Διοικητὴς τῆς Ἐ΄ Ἀναπλ. Στρατιωτικῆς Διοίκησης Ἀλεξανδρούπολης. Ἀπεβίωσε, ἀφοῦ ἔλαβε πλῆθος Παρασήμων καὶ ἐθνικῶν διακρίσεων, τὸ 1947, σὲ ἡλικία 77 ἐτῶν. Ὑπῆρξε ἕνας ἀκόμη Ἀρβανίτης ποὺ πολέμησε ὡς Ἕλλην γιὰ τὸ Μεγαλεῖο του Ἔθνους…. Τὰ παιδιὰ καὶ τὰ ἐγγόνια τοῦ  διακρίθηκαν στὸν Πανεπιστημιακὸ χῶρο ὡς Καθηγητές.

Γεώργιος Διον. Κουρκούτας