Πρὶν 77 ἔτη ἡ Ἑλληνικὴ Δικαιοσύνη παίρνει θέση ἐπὶ τοῦ θέματος τῶν Τσάμηδων

Στὶς 23 Μαΐου 1945  τὸ Εἰδικὸ Δικαστήριο Δωσιλόγων Ἰωαννίνων καταδίκασε ἐρήμην ὁμαδικὰ 1.930 Τσάμηδες, κλείνοντας τὸν δρόμο τοῦ ἐπαναπατρισμοῦ τους.

Οἱ δικαστικὲς ἀποφάσεις τοῦ 1945 γιὰ τοὺς Τσάμηδες

Ἡ Ἱστορία τῆς Κατοχῆς στὴν Θεσπρωτία συνδέεται μὲ τὴν διάπραξη ἐγκλημάτων ἀπὸ τὴν ἐκεῖ παρουσία ἀλβανοφώνων μουσουλμανικῶν πληθυσμῶν, ποὺ ἔμειναν γνωστοὶ ὡς Τσάμηδες. Οἱ Τσάμηδες καταδικάστηκαν ἀπὸ τὸ σύνολο τῆς κοινῆς γνώμης στὴν Ἑλλάδα καὶ τὴν Εὐρώπη ὡς δωσίλογοι καὶ συνεργάτες τῶν Ἰταλῶν καὶ τῶν Γερμανῶν.

Μετὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῆς χώρας μας, ψηφίστηκε εἰδικὴ ποινικὴ νομοθεσία γιὰ τὴν τιμωρία ὅσων συνεργάστηκαν μὲ Γερμανούς, Ἰταλοὺς καὶ Βούλγαρους. Μὲ τὴ Συντακτικὴ Πράξη ἀρ.6 τῆς 2ας Ἰανουαρίου 1945 καὶ τὸν ἀναγκαστικὸ νόμο 533/1945 ρυθμίζονταν οἱ ἀπαραίτητες λεπτομέρειες γιὰ τὴ συγκρότηση τῶν Εἰδικῶν Δικαστηρίων, τὴ δικονομία τους, τὰ ἀδικήματα ποὺ θὰ διώκονταν καὶ τὶς ποινὲς ποὺ θὰ ἐπιβάλλονταν. Τὸ ἄρθρο 2 τῆς Συντακτικῆς Πράξης  (καὶ τοῦ Α.Ν 533/1945) προέβλεπε ὅτι ἡ περιουσία τῆς συζύγου ἢ τῶν τέκνων τοῦ κατηγορουμένου ποὺ ἀποκτήθηκε μετὰ τὴ διάπραξη τῶν ἀδικημάτων, ἀνῆκε στὸν κατηγορούμενο (μαχητὸ τεκμήριο) καὶ ὑπόκειτο σὲ δήμευση. Τέλος, τὸ ἄρθρο 33 τῆς Πράξης (ἄρθρο 32 τοῦ Α.Ν 533/1945) προέβλεπε εἰκοσαετῆ παραγραφὴ γιὰ τὶς μὴ ἐπανορθωτικὲς ποινὲς ἀπὸ τὴν τελεσιδικία.  (Τὰ στοιχεῖα προέρχονται ἀπὸ τὴ μελέτη τοῦ Δ.Ν. Γιάννη Κτιστάκη « Περιουσίες Τσάμηδων καὶ Ἀλβανῶν στὴν Ἑλλάδα (Ἄρση τοῦ ἐμπολέμου καὶ διεθνὴς προστασία τῶν δικαιωμάτων τοῦ ἀνθρώπου)», Περιοδικὸ Δίκη, Φεβρουάριος 2006).

Τὸν Μάιο τοῦ 1945, τὸ Εἰδικὸ Δικαστήριο Δωσιλόγων τῶν Ἰωαννίνων τεκμηρίωσε τὶς ἑκατοντάδες δολοφονίες Ἑλλήνων, ἀπαγωγὲς καὶ ἐξαφανίσεις προσώπων, βιασμοὺς γυναικῶν, χιλιάδες πυρπολήσεις κατοικιῶν καὶ λεηλασίες χωριῶν, ὕστερα ἀπὸ ἔρευνα τῶν Ὑπηρεσιῶν Ἀσφαλείας τῆς περιοχῆς καὶ ὑποβολὴ μηνύσεων ἀπὸ ἰδιῶτες.

Βάσει τῶν διατάξεων ποὺ ἀναφέραμε παραπάνω, στὶς 23 Μαΐου 1945 καταδικάστηκαν ἀπὸ τὸ Εἰδικὸ Δικαστήριο Δωσιλόγων τῶν Ἰωαννίνων ( Ἀπόφαση 344/1945), ἐρήμην, 1937 Τσάμηδες σὲ θάνατο. Στὶς 27 Μαΐου 1946, ἀπὸ τὸ ἴδιο Δικαστήριο, καταδικάστηκαν σὲ θάνατο, ἐρήμην, ἄλλοι 179 Τσάμηδες (Ἀπόφαση 344/1946). Σὲ ὅλους τους καταδικασθέντες (συνολικὰ 2.116) ἐπιβλήθηκε ὁλικὴ δήμευση τῶν περιουσιακῶν τους.

Τὰ στοιχεῖα τὰ παραθέτουμε, γιὰ νὰ ἐπαναλάβουμε πῶς ἀντιμετώπισε τὸ θέμα ἡ Ἑλλάς. Ἀλλὰ καὶ διότι ἡ Ἀλβανικὴ πλευρὰ χρησιμοποιεῖ τὸ θέμα ὡς ….ἀντίρροπό του ὑπαρκτοῦ θέματος τῆς Βορείου Ἠπείρου.

Γεώργιος Διον. Κουρκούτας

Φιλόλογος- συγγραφέας