«ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ» (Χθες - Σήμερα - Αύριο)

Το Βορειοηπειρωτικό, είναι σίγουρα το πιο παρεξηγημένο εθνικό μας θέμα. Ανάμεσα στις συμπληγάδες της άδικης, κυνικής και ανιστόρητης διεθνούς διπλωματίας και των δικών μας λαθών και ολιγωριών, απετέλεσε διαχρονικά μια χαίνουσα πληγή του Ελληνισμού, που παραμένει ακόμη αθεράπευτη. Όμως, το καίριας σημασίας αυτό ζήτημα, τόσο εθνικής όσο και ανθρωπιστικής, έχει μια ανεξήγητη ιδιαιτερότητα: Το Ελληνικό κράτος, δείχνει όχι μόνο να μην ενδιαφέρεται για τον γηγενή Ελληνικό πληθυσμό της Βορείου Ηπείρου, (αριθμούσε στις αρχές της δεκαετίας του '90 περίπου 400.000) αλλά αντιμετωπίζει το όλο θέμα με μόλις αποκρυπτόμενη δυσφορία. Η στάση αυτή της Ελληνικής Πολιτείας, ενισχύθηκε και παγιώθηκε ειδικά μετά την μεταπολίτευση, ανεξαρτήτως κυβερνητικών εναλλαγών. Μόνη φωτεινή εξαίρεση, υπήρξε ο αγωνιστής Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης κυρός Σεβαστιανός, ο οποίος σθεναρά και αταλάντευτα, μέχρι την τελευτή του το 1994, έδωσε τον υπέρ πάντων αγώνα για την προάσπιση των δικαίων του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού. Το έργο του συνεχίζουν οι επίγονοί του, μέσω του Πανελληνίου Συνδέσμου Βορειοηπειρωτικού Αγώνα (ΠΑ.ΣΥ.Β.Α.), τον οποίο ο ίδιος ίδρυσε το 1985, ώστε οι Έλληνες της Βορείου Ηπείρου να μην ξεριζωθούν από την πανάρχαιη κοιτίδα τους.

Στα πλαίσια αυτά, ο Πρόεδρος του τοπικού παραρτήματος του ΠΑ.ΣΥ.Β.Α. κ. Βασίλειος Ζιώζιας, συνταγματάρχης εν αποστρατεία, εξέδωσε το πόνημα «ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ», (Χθες - Σήμερα - Αύριο), το οποίο πραγματεύεται ευσύνοπτα αλλά περιεκτικά, την πορεία του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού μέσα στον χρόνο. Είναι βέβαιο, ότι γύρω από το σπουδαίο αυτό Εθνικό Θέμα, υπάρχει μεγάλη έως απόλυτη άγνοια. Την οποία επιτείνουν η περιρρέουσα κατάσταση ιδιωτείας και η ατομική περιχαράκωση. Το βιβλίο αυτό λοιπόν, εξαιρετικά καλαίσθητο, με πληθώρα φωτογραφιών και ντοκουμέντων, αποτελεί ένα πολύ διαφωτιστικό εργαλείο για την κατανόηση όλων των πτυχών του ζητήματος που πραγματεύεται. Η ύλη του είναι χωρισμένη σε τρεις ενότητες. Στην πρώτη καταδεικνύεται ότι η Βόρειος Ήπειρος αποτελεί πανάρχαιη Ελληνική κοιτίδα. Δυστυχώς όμως, δεν προσαρτήθηκε στον Εθνικό κορμό κατά τους απελευθερωτικούς αγώνες του 1912 - 13, λόγω του σχεδιασμού των τότε Μεγάλων Δυνάμεων Ιταλίας και Αυστροουγγαρίας, οι οποίες συμπεριέλαβαν στο νεοσύστατο Αλβανικό κράτος την Βόρειο Ήπειρο, με το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας (17-12-1913). Ακολούθησε ο ηρωικός αγώνας, που οδήγησε στην αυτονομία της περιοχής, η οποία κατοχυρώθηκε με το Πρωτόκολλο της Κερκύρας(17-05-1914) και αναγνώρισε την ελληνικότητα της Βορείου Ηπείρου και τα πλήρη εθνικά δικαιώματα του πληθυσμού της, τα οποία όμως το Αλβανικό κράτος ουδέποτε σεβάστηκε. Παρατίθενται επίσης γνώμες και δηλώσεις πολιτικών μας για τη Βόρειο Ήπειρο, από τον Καποδίστρια και τον Βενιζέλο μέχρι τον Κ. Καραμανλή και τους Γεώργιο και Ανδρέα Παπανδρέου, οι οποίοι τονίζουν την ελληνικότητά της και την ανάγκη για διαφύλαξη των δικαιωμάτων του εκεί Ελληνικού πληθυσμού. Στη δεύτερη ενότητα, γίνεται
εκτενής αναφορά στον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό, τον επονομαζόμενο «Άγιο των σκλάβων», ο οποίος καθαγίασε το χώμα της Βορείου Ηπείρου, με το μαρτύριο του στο χωριό Καλικόντασι το 1779, όπως επίσης και στις διώξεις του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού, ειδικότερα μετά την ανάληψη της εξουσίας από το ολοκληρωτικό και απάνθρωπο καθεστώς του Εμβέρ Χότζα. Τότε ήταν που οι διωγμοί και τα βάσανα του εκεί ελληνικού πληθυσμού εντάθηκαν και έφθασαν στο πιο ακραίο σημείο τους. Αξιοσημείωτη επίσης είναι και η μνεία που γίνεται στη μονομερή άρση από την Ελλάδα του εμπολέμου μεταξύ των δύο χωρών, που έγινε το 1987, χωρίς να έχει επιλυθεί ούτε ένα διακρατικό εκκρεμές ζήτημα και χωρίς να διασφαλιστούν ούτε στο ελάχιστο τα δικαιώματα των Βορειοηπειρωτών.

Η τρίτη ενότητα, είναι αφιερωμένη στην μεγάλη μορφή του Ιεράρχη Σεβαστιανού, ο οποίος έναντι τεραστίων δυσχερειών και προσκομμάτων, κυρίως από εσωτερικές πηγές, έδωσε έναν τιτάνιο αγώνα για την προάσπιση των δικαιωμάτων της πολύπαθης αυτής ομογένειας. Μόνος αυτός, προσέφυγε στην Επιτροπή των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το 1982 και στο Αμερικανικό Κογκρέσο κατόπιν, για να αναδείξει το πρόβλημα και να διαφωτίσει την παγκόσμια κοινή γνώμη. Υπήρξε ο άνθρωπος, που κυριολεκτικά ανέστησε το Βορειοηπειρωτικό και το όραμά του ήταν όχι μόνο να απολαύσουν επιτέλους οι Βορειοηπειρώτες τα πλήρη δικαιώματά τους αλλά και να παραμείνουν στις εστίες τους, ώστε να μην σβήσει μια ακόμη ελληνική περιοχή. Κλείνοντας, να επαναλάβουμε ότι το θέμα αυτό εκτός από εθνικό είναι και βαθειά ανθρωπιστικό. Είναι τελείως αφύσικο, κατά καιρούς οι Έλληνες να εκδηλώνουμε αλληλεγγύη σε χειμαζόμενους πληθυσμούς όπου γης (και καλά κάνουμε), και παράλληλα όχι μόνο να μην ενδιαφερόμαστε αλλά να διακείμεθα εχθρικά απέναντι σε ομοφύλους μας, που έτυχε για ιστορικούς λόγους, να στερηθούν της εθνικής τους αποκαταστάσεως. Ας σημειωθεί εδώ, ότι ο Ελληνισμός της Βορείου Ηπείρου αποτελεί ΕΘΝΙΚΗ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑ, αναγνωρισμένη από διεθνείς συνθήκες. Και είναι βεβαίως ολότελα άδικο να θεωρείται το ενδιαφέρον για τα δικαιώματα του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού ως εθνικισμός ή σωβινισμός, κάτι το οποίο αποτελεί ασφαλώς προϊόν άγνοιας ή ιδεολογικού εγκλωβισμού. Οφείλονται συγχαρητήρια στον κ. Βασίλειο Ζιώζια για το πόνημά του αυτό, αλλά και για τη γενικότερη προσφορά του ως Προέδρου του παραρτήματος του ΠΑ.ΣΥ.Β.Α. στο Νομό μας, στην εθνική αυτή υπόθεση. (Ο ίδιος έχει πραγματοποιήσει πάμπολλα ταξίδια στη Βόρειο Ήπειρο, με παράλληλη αποστολή παντοειδούς βοήθειας στους εναπομείναντες εκεί ομογενείς). Συγχαρητήρια οφείλονται επίσης σε όσους Δημάρχους του Νομού μας χρηματοδότησαν το εν λόγω Βιβλίο, το οποίο διατίθεται δωρεάν. Ως τελικό συμπέρασμα, μπορούμε να πούμε ότι ο αγώνας για την επιβίωση του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού είναι ένας ανιδιοτελής και γιατί όχι και ηρωικός αγώνας, που όσο και αν δεν «πουλάει» στην τρέχουσα επικαιρότητα, έχει σπουδαία εθνική και - επαναλαμβάνουμε -ανθρωπιστική σημασία, που η έκβασή του θα κρίνει την συνέχεια ή τον αφανισμό μιας αρχέγονης Ελληνικής εστίας.

Πέτρος Κων. Ζησόπουλος, Η ΕΡΕΥΝΑ 29 Ιουλίου 2009